Dit verhaal maakt onderdeel uit van een serie producties van TC Tubantia en TV Enschede FM over vuurwerk in Enschede.
Op de KönigstraÃe in Gronau is het de laatste dagen van het jaar steevast filerijden. Nederlanders komen massaal af op het vuurwerk dat dan in de schappen ligt bij discounters als Lidl en Aldi.
Weinig verschil, wel illegaal
"Consumentenvuurwerk in Duitsland verschilt niet zoveel van wat er in Nederland te koop is", zegt Henry Workel van het Team Milieu van de Politie Oost-Nederland. Toch mag het feitelijk niet mee de grens over. "Vuurwerk dat een particulier in het buitenland koopt en mee naar Nederland neemt, is hier illegaal. Het is verboden omdat het niet in Nederland is gekeurd en er geen Nederlandse gebruiksaanwijzing op staat."
Rijdende bom
Toch hebben kopers van Duits consumentenvuurwerk niets te vrezen, mits ze geen grote hoeveelheden inslaan. "Het wordt gedoogd", zegt Arnoud Baan, brigadier en coördinator vuurwerk bij de politie in Enschede. Bij meer dan 25 kilo per voertuig is de grens van het gedoogbeleid bereikt. Baan: "Stel, je rijdt met 50 kilo Duits consumentenvuurwerk in een busje. Dan heb je een rijdende bom."
Goedkoper
Waarom Nederlanders massaal vuurwerk in Duitsland kopen? "Ze zeggen dat het goedkoper is", aldus Workel. In Duitsland zijn daarnaast enkele soorten consumentenvuurwerk te koop die in Nederland niet legaal verkrijgbaar zijn, zoals strijkers en bangers. Workel: "Bangers knallen iets harder dan wat je in Nederland kunt kopen, maar het verschil is marginaal."
Levensgevaarlijk
De echt harde knallen liggen ook in Duitsland niet in de supermarkt, benadrukken de politiemannen. "De harde dreunen komen van nitraten, vlinderbommen of cobra's. Hier is dat illegaal, maar in landen als Tsjechië, Polen, Italië, Roemenië of Bulgarije kun je er redelijk makkelijk aan komen. Of je bestelt het via internet en laat het via de post bezorgen, maar dat alleen al is levensgevaarlijk. Of je hebt vrienden en kennissen die op die landen rijden en het ophalen."
Justitie pakt illegale vuurwerkhandel flink aan, en terecht, vindt Baan: "Soms zijn het gewoon handgranaten, zo gevaarlijk. Mensen weten niet wat ze in handen hebben."
Om overlast door het vroegtijdig afsteken van consumentenvuurwerk tegen te gaan, heeft de politie in Enschede de laatste jaren doelgericht gehandhaafd op bekende hotspots. "Dat heeft effect gehad", zegt Baan. "De overlast wordt minder."
Dweilen met kraan open
Toch blijft het voor de politie dweilen met de kraan open, zeker waar het gaat om illegaal vuurwerk. "De Europese wetgeving laat te wensen over. En de politie heeft vooralsnog te weinig capaciteit om te handhaven."
Hoe het in Enschede verder moet met het vuurwerk? Workel wil beslist geen waardeoordeel geven, maar volgens hem is er nauwelijks een volk dat zo gek op vuurwerk is als Nederlanders. "We hebben een enorme vuurwerktraditie. Dat mensen 's ochtends om zes uur al met een tas vol door de wijk trekken, dat zie je alleen hier."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en TV Enschede FM. Foto: Martin Borck