José Wagteveld (57) heeft een missie: ze wil leraar Duits worden. Haar studie bekostigt ze zelf, al is dat eigenlijk niet te doen. Voor studie-financiering en ov-kaart is ze te oud, voor krediet of bijzondere bijstand komt ze niet in aanmerking.
Wagteveld is opgeleid als directiesecretaresse met Duits, Frans en Engels. Omdat haar beide kinderen extra zorg nodig hadden, deed ze jaren geleden een stap terug op de carrièreladder. De laatste tien jaar pakte ze allerlei werk aan. "Dat waren steeds van die call-centerachtige baantjes met tijdelijke contracten en slechte arbeidsomstandigheden. Begin dit jaar dacht ik: de enige die hier iets aan kan veranderen ben ik zelf. Ik ga nog zeker tien jaar mee op de arbeidsmarkt. Toen ben ik gaan kijken waar ik goed in ben en wat ik ermee zou kunnen."
Kosten
Sinds september volgt Wagteveld de voltijd hbo-opleiding tot leraar Duits aan de hogeschool Windesheim in Zwolle. Ze is naarstig op zoek naar mogelijkheden om haar opleiding te financieren. Ze heeft berekend dat ze per jaar 5.000 euro kwijt is aan de studie, geld dat ze niet heeft. Ze volgt de studie op afstand, maar moet voor contactdagen en tentamens regelmatig naar Utrecht of Zwolle en eens in de twee weken naar een bijeenkomst voor afstandsstudenten in Haaksbergen. Een dag in de week loopt ze stage in Almelo. Ook daar gaat ze met de trein heen.
Daar bovenop komen kosten voor verplichte culturele activiteiten. "Voor de studie Duits moet ik in de eerste twee jaar dertig keer een museum of theater in Duitsland bezoeken. Dat is zeer zeker zinvol, ja. Maar het kost allemaal geld."
Omdat Duits een zogenaamd tekortvak is, kan Wagteveld maximaal twee keer een bijdrage van 1.300 euro in de studiekosten aanvragen. Bij andere financiële regelingen valt ze buiten de boot. "Ik zou prima kunnen rondkomen met het levenlanglerenkrediet, maar dat is voor mensen van 55 jaar en jonger. Voor de overheid houdt het leven kennelijk op na je 55ste", zegt de 57-jarige. "Een lening bij de bank krijg ik niet vanwege mijn minimuminkomen. In een laatste poging heb ik gevraagd of de gemeente garant wilde staan voor een lening bij de Stadsbank. Daar doen ze niet aan."
Om extra inkomsten te krijgen heeft ze een kamer in haar huis verhuurd aan een UT-student. De Enschedese rekent erop dat ze twee jaar studie moet zien te overbruggen. "Daarna kan ik al aan het werk, als leraar in opleiding. Misschien al eerder, omdat er zo'n groot tekort is aan docenten Duits."
Ondertussen hoopt Wagteveld dat alle stress om financieel rond te komen haar opleiding niet in de weg staat. Desondanks raadt ze anderen aan haar voorbeeld te volgen. "Ik denk dat in deze regio meer mensen zijn die vloeiend Duits spreken en dit zouden willen. Alleen ben ik bang dat ze zich laten weerhouden door alle obstakels."
Reactie Patrick Welman
Het lijkt er inderdaad op dat José Wagteveld op dit moment buiten alle wettelijke regelingen valt. Dat zegt de Enschedese wethouder Patrick Welman (werk en inkomen). "Zij zet alles op alles om haar studie te realiseren, daar kun je alleen maar respect voor hebben. Maar als gemeente kunnen we niet zoveel voor haar doen, zolang zij een uitkering heeft van het UWV." Zodra iemand in de bijstand zit of dreigt te komen omdat de ww-uitkering afloopt, heeft de gemeente wel mogelijkheden om mensen financieel te ondersteunen. Werkzoekenden konden eerder scholingsvouchers aanvragen bij het UVW om een studie te bekostigen, zegt Welman. "Dat was een bedrag van 2.500 euro. De vouchers worden niet meer verstrekt, omdat het geld op is. Ik hoop dat ze in 2018 terugkomen." Samen met het Werkplein Twente, de provincie Overijssel, het ROC van Twente en de Twentse gemeenten is de Enschedese wethouder bezig met het opzetten van een regionaal scholingsfonds, dat in de loop van volgend jaar vorm moet krijgen. "Wat mij betreft past dit voorbeeld er prima in. Maar ja, daar heeft zij nu acuut niets aan."
José Wagteveld zou mogelijk een beroep kunnen doen op een ideëel fonds, zegt de wethouder. "Die nemen weleens dit soort kosten voor hun rekening." Een andere mogelijkheid is volgens Welman dat een toekomstige werkgever nu al contact met haar zoekt. "Wie weet is er een onderwijsinstelling die zegt: deze persoon past bij ons, laten we kijken wat we alvast kunnen doen."
1Twente Enschede sprak met José Wagteveld. Beluister het fragment hierboven terug
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede. - Foto: Reinier van Willigen