Verkeer
Stuur appje
Zoek
Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede

Boek over de goochelaar van Willem Wilmink

319809 Schermafbeelding 2018 01 23 om 080322

Sinds Joost Prinsen met gebroken stem het aan hem gewijde gedicht van Willem Wilmink voorlas, is de naam van de Joodse goochelaar Ben Ali Libi een begrip. Historicus Ben Hummel vertelt zijn levensverhaal in een boek dat begin januari verscheen.

Het boekje van Hummel is een vervolg op de documentaire die Dirk Jan Roeleven in 2015 over hem maakte. Bel Ali Libi was tussen de twee wereldoorlogen actief als goochelaar, maar werd in 1943 vermoord in Sobibor. In zijn boekje, getiteld Ben Ali Libi, handelaar in illusies , schetst Hummel op basis van vooral krantenartikelen en archieven het levensverhaal van de goochelaar. Familieleden of vrienden die de goochelaar nog gekend hebben, zijn niet meer in leven.

Ben Ali Libi, in het dagelijks leven Michel Velleman, wordt in 1895 in Groningen geboren. Bij zijn geboortehuis staat sinds vorig jaar een gedenkteken. Onder meer door zijn optredens voor de radio en met bekende artiesten als Lou Bandy en Fien de la Mar wordt hij een veelgevraagd goochelaar in Nederland.

Sociaal bewogen man
Hummel omschrijft Velleman als een sociaal bewogen man. Een optreden ten behoeve van de stakende textielarbeiders in Twente in 1924 wijst daar volgens hem op. ,,Die staking ging over de 8-urige werkdag. Velleman trok zich het lot van die mensen aan. Hij had het zelf toen nog helemaal niet breed, maar trad toch op voor niets. Dat zegt toch wel wat.

Velleman wordt samen met zijn vrouw Alie op 20 juni 1943 gearresteerd bij een grote razzia in Amsterdam. Zijn dochter Aaltje, die het Syndroom van Down had, is al eerder opgepakt en vermoord. Op het moment dat hij zelf wordt vergast, is het grootste deel van zijn familie al dood. Alleen zijn zoon Jacques overleeft de oorlog.

Wilmink schreef zijn beroemde gedicht naar aanleiding van een boek van Henk van Gelder. Daarin kwam hij op een lijst van vermoorde artiesten de naam tegen van Ben Ali Libi. De tekst van Wilmink is inmiddels, mede dankzij de aangrijpende vertolking van Joost Prinsen, uitgegroeid tot een van de meest bekende gedichten over de Tweede Wereldoorlog in Nederland.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - Foto: Mieke Bloemendal-Oltman
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.