Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede
De terugkeer van Henk Zweerus in Enschede
Een wandreliëf van de beeldhouwer Henk Zweerus (1920-2005) uit de Twentse Schouwburg dreigde in Enschede in de vuilcontainer te belanden. Nu hangt het bij Museum De Fundatie in Zwolle. Zo verdwijnt dus de kunst uit deze stad.
Bert Kuipers, organisator van twee tentoonstellingen van Zweerus deze maand in Enschede, ontdekte het verdwijnen van het reliëf bij toeval. Ik was bezig met de voorbereiding van de exposities en kwam foto s van dit werk tegen. Contacten met de stichting die het werk van Zweerus beheert, bracht aan het licht wat er met het kunstwerk was gebeurd. Het had weinig gescheeld of het was in een container of bronssmelter beland en vernietigd.
Reliëf
Het reliëf van Zweerus heeft een lange geschiedenis met Enschede. De kunstenaar, destijds docent aan de AKI, maakte het in 1954 voor de nieuwe Twentse Schouwburg die een jaar later werd geopend. Daar heeft het tot een paar jaar geleden gehangen.
Het beeld is echt met de schouwburg verbonden. Kijken en luisteren: dat is wat hij door middel van twee tegenover elkaar geplaatste figuren heeft verbeeld. Kennelijk was er geen plek voor in het Wilminktheater. Daarom moest het weg. Ingrijpen van buitenaf heeft er gelukkig toe geleid dat het beeld alsnog kon worden gered. Het hangt nu bij De Fundatie, in de beeldentuin bij t Nijenhuis in Heino.
Schepper
Volgens Kuipers verdient Zweerus een ereplaats in Enschede. Hij was een van de grote beeldhouwers van na de oorlog. Een van de laatste echt modernisten en de schepper van een oeuvre dat echt uniek is in dit land. Normaal gesproken ben je als stad trots dat je een werk van zo iemand bezit. Pi de Bruijn, architect met Twentse roots en een van de leerlingen van Zweerus, heeft zelfs al het voorstel gedaan om een beeld van hem te plaatsen bij de AKI in Roombeek.
Rijksacademie
Henk Zweerus studeerde aan de Rijksacademie in Amsterdam. Daar was hij de leerling van de beroemde Jan Bronner. De verhouding tussen kunst en architectuur stond vanaf het eind van de jaren 50 centraal in zijn werk, wat resulteerde in een groot aantal betonsculpturen die qua vorm wel wat weg hebben van kleine gebouwen. Een hele generatie architecten onder wie mensen als Pi de Bruijn en Carel Weeber, zijn door hem beïnvloed. Beelden van Zweerus staan in heel Nederland.
Hommage
Met zijn hoekige, volledig abstracte beelden valt hij onmiddellijk op , zegt Kuipers. In Amsterdam waar ik heb gestudeerd, zag ik altijd zijn beeld bij het Leidse Bosje. Het kreeg in het begin nogal wat kritiek. Het publiek zag er een aantal in elkaar geschoven hakenkruizen in. Nu is de waardering juist groot. Het is een van de eerste grote voorbeelden van abstracte kunst in de publieke ruimte.
Kunstgalerie
Als hommage aan Zweerus organiseert Kuipers twee tentoonstellingen in Enschede. De ene vindt plaats in de kunstgalerie in zijn eigen huis aan de Lonnekerspoorlaan 104 in Roombeek, de ander in het kantoor van architect Paul van der Jeugd aan de Nieuwe Schoolweg 4. Behalve beelden is er ook een groot aantal tekeningen van Zweerus te zien. Eindelijk de erkenning die hij ook in Enschede verdient.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Bert Kuipers
Reliëf
Het reliëf van Zweerus heeft een lange geschiedenis met Enschede. De kunstenaar, destijds docent aan de AKI, maakte het in 1954 voor de nieuwe Twentse Schouwburg die een jaar later werd geopend. Daar heeft het tot een paar jaar geleden gehangen.
Het beeld is echt met de schouwburg verbonden. Kijken en luisteren: dat is wat hij door middel van twee tegenover elkaar geplaatste figuren heeft verbeeld. Kennelijk was er geen plek voor in het Wilminktheater. Daarom moest het weg. Ingrijpen van buitenaf heeft er gelukkig toe geleid dat het beeld alsnog kon worden gered. Het hangt nu bij De Fundatie, in de beeldentuin bij t Nijenhuis in Heino.
Schepper
Volgens Kuipers verdient Zweerus een ereplaats in Enschede. Hij was een van de grote beeldhouwers van na de oorlog. Een van de laatste echt modernisten en de schepper van een oeuvre dat echt uniek is in dit land. Normaal gesproken ben je als stad trots dat je een werk van zo iemand bezit. Pi de Bruijn, architect met Twentse roots en een van de leerlingen van Zweerus, heeft zelfs al het voorstel gedaan om een beeld van hem te plaatsen bij de AKI in Roombeek.
Rijksacademie
Henk Zweerus studeerde aan de Rijksacademie in Amsterdam. Daar was hij de leerling van de beroemde Jan Bronner. De verhouding tussen kunst en architectuur stond vanaf het eind van de jaren 50 centraal in zijn werk, wat resulteerde in een groot aantal betonsculpturen die qua vorm wel wat weg hebben van kleine gebouwen. Een hele generatie architecten onder wie mensen als Pi de Bruijn en Carel Weeber, zijn door hem beïnvloed. Beelden van Zweerus staan in heel Nederland.
Hommage
Met zijn hoekige, volledig abstracte beelden valt hij onmiddellijk op , zegt Kuipers. In Amsterdam waar ik heb gestudeerd, zag ik altijd zijn beeld bij het Leidse Bosje. Het kreeg in het begin nogal wat kritiek. Het publiek zag er een aantal in elkaar geschoven hakenkruizen in. Nu is de waardering juist groot. Het is een van de eerste grote voorbeelden van abstracte kunst in de publieke ruimte.
Kunstgalerie
Als hommage aan Zweerus organiseert Kuipers twee tentoonstellingen in Enschede. De ene vindt plaats in de kunstgalerie in zijn eigen huis aan de Lonnekerspoorlaan 104 in Roombeek, de ander in het kantoor van architect Paul van der Jeugd aan de Nieuwe Schoolweg 4. Behalve beelden is er ook een groot aantal tekeningen van Zweerus te zien. Eindelijk de erkenning die hij ook in Enschede verdient.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Bert Kuipers
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
Download onze app
