De naam Nods zal niet veel mensen wat zeggen. Maar de Enschedeër is dus de zoon van Sonny Boy, de in 2015 overleden hoofdpersoon in de gelijknamige bestseller en film.Sonny Boy beschrijft het waargebeurde leven van zijn ouders, die omkomen in de oorlog. Sonny Boy s vader de opa dus van Max Nods komt 3 mei 1945 om bij het bombardement op het Duitse schip, de Cap Arcona. Er sterven in een paar uur tijd 7000 gevangenen.
Aangestuurd vanuit DeldenAfgelopen zaterdag onthulde Tubantia, dat die dramatische foutieve aanval werd aangestuurd door de RAF, vanuit hun hoofdkwartier in Delden. De RAF-bommenwerpers stegen op bij Plantlünne, amper 30 kilometer over de grens met Oldenzaal.
Die nieuwe feiten raken Nods. De familie houdt de familiegeschiedenis goed bij en volgt op de voet wat er rond Sonny Boy nog allemaal gebeurt. Ik werd het verhaal ingezogen en verrast door deze nieuwe feiten. Ineens komt die geschiedenis letterlijk nog dichterbij. Amper 20 kilometer van ons huis is die aanval in gang gezet. We hebben geregeld bij Twickel langs het kasteel gewandeld, zonder dat te weten. Een volgende keer beleef je het toch anders. Max en zijn vrouw June zijn ook vastbesloten Plantlünne te bezoeken, om met eigen ogen te zien, waar squadron 198 opsteeg dat de Cap Arcona vernietigde.
Nods is blij met die nieuwe feiten, maar niet alleen omdat het voor de familie het verhaal completer maakt. Ik ben vooral blij dat er nog steeds aandacht is voor zulke verhalen en er nog onderzoek wordt gedaan. Ik vind het belangrijk dat ze nog verteld worden. Met name de huidige generatie heeft nooit echt een oorlog meegemaakt. Je merkt dat er tegenwoordig heel gemakkelijk wordt gesproken over oorlog voeren, of bombarderen. Er is weinig besef hoe vernietigend en afschuwelijk oorlog is en dat een oorlog ook de generaties erna zwaar belast. June s moeder bijvoorbeeld heeft het nog heel vaak over de oorlog. Het komt altijd terug.
Omgekomen in concentratiekampZelf heeft hij ook de emotionele schade gezien bij zijn eigen vader Sonny Boy, die eigenlijk Waldy heette. Diens moeder Rika komt om in het concentratiekamp Ravensbrück. Zijn vader Waldemar komt in Neuengamme terecht, maar sterft uiteindelijk bij het vergissingsbombardement op de Cap Arcona. Hij is als oorlogswees opgegroeid, maar goede psychische opvang was er in die tijd natuurlijk niet. Mijn vader heeft altijd zijn levensverhaal en dat van zijn ouders willen opschrijven. Maar hij is nooit verder gekomen dat een half A4 tje. Het was te zwaar.
Met enig toeval is het verhaal terecht gekomen bij schrijfster Annejet van der Zijl. Zij maakte er een literaire roman van die in Nederland meer dan 650.000 keer wordt verkocht en later (2011) wordt verfilmd. Max: Het is een bijzonder verhaal, dat al tientallen jaren in het kastje van mijn vader lag. En zonder Annejet daar ook vast en zeker was gebleven. Bij het verschijnen van het boek zei Waldy: Annejet van der Zijl gaf me mijn ouders terug.
Hoe bizar kan het gaan? Hoe bizar kan het gaan? Net als mijn opa zwom hij na het bombardeÂment naar de kust. Aloserij komt net aan op een stuk strand dat al in handen is van de Engelsen. Mijn opa op een stuk waar nog Duitse kindsoldaÂten staan, die hem doodschieÂten
De afgelopen jaren hebben Max en zijn vrouw June meerdere plekken bezocht die een rol speelden in de familietragedie. Neuengamme, de plek waar de boot is gebombardeerd, het monument voor de slachtoffers. Ze bezochten ook de boekpresentatie van De Laatste Getuige, het levensverhaal van de Lochemer Wim Aloserij, die ook op de Cap Arcona zat en het als één van de weinigen overleefde.
Vorig jaar sprak Annejet van der Zijl bij de dodenherdenking de mensen toe. Het gaf Max Nods kippenvel. Ze sloot af met de woorden: Als het zo meteen op de Dam stil wordt, dan denken we aan allen die ons lief waren en er niet meer zijn, en dan denk ik ook aan hen: Waldemar en Rika Nods.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - Foto: Emiel Muijderman