Het weekend van 8, 9 en 10 juni ging voorbij zonder publieke mededelingen vanaf de onderhandelingstafel. Dat kan goed nieuws zijn. De onderhandelingen gingen een cruciale fase in, met als gespreksthema s duurzaamheid en sociaal domein.
In die fase liep ook de samenwerking tussen Burgerbelangen, D66, VVD, ChristenUnie en GroenLinks spaak. Laatstgenoemde partij is na deze eerste formatiepoging op 26 mei ingeruild voor PvdA. De geluiden zijn dat het een zwaar weekeinde was, maar er is geen breuk ontstaan.
Breekpunt: windmolens?Een ding is zeker: een aantal van de beoogde coalitiepartijen heeft de achterban straks iets uit te leggen over duurzaamheid. Burgerbelangen beloofde voor de verkiezingen dat er geen windmolen komt in het buitengebied en noemde het zelfs een breekpunt.
De lokale partij kreeg door dat standpunt veel steun. Hoewel de VVD vrede lijkt te hebben met een enkele windmolen tussen Grolsch en het havengebied, moeten ook de liberalen door het stof als er plots drie turbines staan ingetekend op de kaart van Enschede.
Aan de andere kant van de onderhandelingstafel zitten drie partijen die een week voor de verkiezingen een klimaatpact sloten met ambitieuze doelen. Zonder windmolens komen die doelstellingen op korte termijn in het gedrang. Een coalitieakkoord zonder windmolens zal vragen doen rijzen over de waarde van het Klimaatpact 053.
Verkiezingsparels De PvdA vindt het onacceptabel dat geld voor armoedebestrijding ingezet wordt op andere beleidsterreinen. #D66 #VVD #Burgerbelangen #CDA #CU. Het staat er echt, in het verkiezingsprogramma van de PvdA. Een sneer naar de oude coalitie.
Nu zit de PvdA zelf aan tafel, in de wetenschap dat met voorganger GroenLinks juist is gebroken na onenigheid over onder meer armoedebeleid. Er zijn meer heikele kwesties binnen zorg en jeugdhulp. De PvdA wil de achterban tevreden houden. De sociaaldemocraten zullen D66 en CU vaak aan hun zijde hebben, maar toch nog flink moeten slikken als zij een handtekening onder een deelakkoord voor het sociale domein zetten.
Of ligt de pijn straks aan de rechterkant van de onderhandelingstafel? Bekend is dat VVD en BBE een harde lijn in het zorgbeleid willen. Tekorten in de zorg zo veel mogelijk binnen de zorg oplossen. Dan blijft er geld over voor hun verkiezingsparels, zoals de introductie van stadsmariniers - superambtenaren die de stad veiliger en leefbaarder gaan maken. Het heropenen van zwembad De Brug (BBE) Of grote infrastructurele projecten, zoals de beoogde noordelijke ontsluitingsweg (NOEK), die het Kennispark met de luchthaven moet verbinden.
Kan het nog misgaan?Als de vijf partijen de meest cruciale onderhandelingsfase zonder kleerscheuren doorstaan... kan het dan nog misgaan? Hoewel die kans klein is, zijn er nog wat robbertjes te vechten. Wat te denken van de discussie over de zesde wethouder. De SP-motie die pleitte voor maximaal vijf wethouders werd weliswaar niet door de beoogde coalitiepartners gesteund, maar dat wil niet zeggen dat ze staan te juichen om de wens van Burgerbelangen voor twee wethouders. Als BBE hardnekkig vasthoudt aan die wens, kan dat zomaar tot een breuk leiden. Of het moet een ruilmiddel worden.
Zo n ander ruilmiddel heeft de gemoederen aan de onderhandelingstafel al meer dan eens doen oplaaien: de koopzondag. De ChristenUnie zou bereid zijn akkoord te gaan met een vrije openstelling van winkels op zondag(middag), maar wil dan wel een ander CU-dingetje terugzien in het akkoord. Toen BBE vorige week in de stadsdeelcommissie Centrum liet doorschemeren snel over te willen gaan tot verruiming van koopzondagen, schoot dat in het verkeerde keelgat bij CU.
Wat als...
Stel: BBE, D66, VVD, PvdA en CU komen er niet uit. Dan ligt de sleutel tot het nieuwe college ineens bij het CDA. Een optie is dat de PvdA wordt ingeruild voor het CDA. Maar de christendemocraten kunnen misschien zelfs kiezen. Als een tweede formatiepoging met BBE en VVD faalt kunnen klimaatpactpartijen D66, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie het zomaar over links willen proberen met de SP en middenpartij CDA..
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - Foto: Lars Smook