Eerst was er de stoommachine. Daarna de computer en nu is de robot in opmars. En steeds is er de angst. Angst dat de machines al het werk overnemen, dat de mens straks overbodig is. Dirk Bekke, lector Mechatronica op Saxion, herkent de tijdsgeest, die opdoemt bij elke opkomst van een nieuwe technologie. Het is vooral een kwestie van onbekend maakt onbemind.
Grasmaairobot
Bekke pakt de grasmaairobot erbij. Nou ja, in gedachten. Als iemand zo n apparaat zou willen, moet hij weten waar hij die kan kopen. En hij kan dan zo 1500 euro wegtikken, zonder dat hij weet wat dat ding precies kan. Stopt die netjes voor bijvoorbeeld een verdwaald speeltje van de kinderen of gaat die er overheen?
Lector Mechatronica
Bekke werd onlangs officieel geïnstalleerd als lector Mechatronica, zeg maar de samenvoeging van mechanica en elektronica. Robotica is een van de onderzoeksterreinen daarvan. Ter gelegenheid van zijn installatie lanceerde Bekke tijdens het TValley Congres in Enschede het concept voor het inrichten van een RobTech Library: een plek waar de robots, hun onderdelen en alle kennis over robottechnologie openlijk worden gedeeld, en waar ook toepassingen kunnen worden uitgeprobeerd.
Pc-privéproject
Ga eens terug naar de angst voor de computer in de jaren 80, en hoe dat veranderde toen er pc-privéprojecten kwamen. Via de werkgever kon goedkoop een computer worden gekocht. Bekke was een jaar of 10 toen er zo ook bij hem thuis de eerste computer kwam en hij zag hoe zijn vader, een ambtenaar, ontdekte wat je daar allemaal mee kon.
Ook de jonge Dirk begon er onbevreesd mee te experimenteren: eerst spelletjes en toen daar de lol vanaf was, programmeren. Als je toegang krijgt tot techniek, ermee kunt spelen en ontdekken en begint te begrijpen wat het kan en wat het niet kan, verdwijnt vanzelf de angst en wordt die omgezet in een kans.
Robotprivéproject
Wat dat betreft zou een robotprivéproject veel kunnen betekenen voor de acceptatie van robotica. Maar dat wordt wellicht wat lastig te realiseren, denkt Bekke. Een computer is een kast, een beeldscherm en toetsenbord. Dat is overzichtelijk. Robots en hun technologie zijn te divers en dat maakt het met al die toepassingen wat ingewikkelder.
Een robot lenen
Een RoboTech Library zou een goed alternatief zijn, gelooft Bekke: een fysieke bibliotheek waar je robots kunt lenen voor onderzoek en ontwikkeling. Een plek waar je aan de hand van onderdelen en beschikbare kennis zelf de mogelijkheden van robots leert ontdekken. Want robottechnologie moet voor iedereen toegankelijk worden om ongelijke kansen weg te nemen en innovatie te stimuleren, vindt Bekke. Er is een maatschappelijke discussie aan de gang over hoever je met robotisering moet gaan. Maar laten we eerst eens ontdekken wat er werkelijk mogelijk is en waar de kansen liggen.
Krachten bundelen
Zo n bibliotheek draagt daaraan bij, denkt Bekke. Zeker als bedrijven, onderwijsinstellingen, overheden en subsidiegevers en fondsen op het gebied van onderzoek de krachten bundelen om het gezamenlijk te financieren. Maar vooral ook als ze bereid zijn om kennis samen te ontwikkelen en open met elkaar te delen.
TValley
Het begin is er, met TValley, een samenwerkingscluster van Twentse bedrijven, kennisinstellingen, NovelT en OostNL, met als doel richting en invulling te geven aan mechatronisch onderzoek.
De bieb
Hoe zo n bibliotheek eruit moet gaan zien, staat nog helemaal open, maar wat Bekke betreft wordt de kennis beschikbaar gesteld per categorie en wordt er goed advies gegeven. Het zou ook kunnen uitgroeien tot een opslagruimte op het Ariënsplein in Enschede, wat de nieuwe locatie wordt van het lectoraat, of zelfs een productiehal op het vliegveld.
Bouwblokken
De RoboTech Library moet in ieder geval mogelijk maken dat relatief eenvoudige toepassingen als kant-en-klaar programmeerbare robotgrasmaaiers kunnen worden uitgeprobeerd. Maar er moeten ook industriële robots, computer vision s camera s, sensoren en elektromotoren te vinden zijn als bouwblokken voor een nieuw systeem, waarmee bedrijven kunnen experimenteren om hun productie efficiënter te maken.
Auto met abs
Robotize your future , noemt Bekke dat. Met gebruik van de RoboTech Library. En dat kan snel gaan, als de terughoudendheid wordt omgezet in het zien van kansen. Iedereen stapt zonder problemen in een auto met abs (antiblokkeersysteem, red.). Terwijl dat ook een autonoom systeem is.
Wanneer moet die bibliotheek er staan? Over een jaartje of tien? Nee joh, dat is veel te laat. We liggen nu als Europa, Nederland en Twente al ver achter op landen als China, de VS en Japan. Nee, het moet snel gaan. Maar dan moeten de juiste mensen wel ja zeggen.
Want aan de basisvoorwaarden wordt al voldaan, zegt de lector Mechatronica. Zeker ook in Twente, waar de kennis van machinebouw en maakindustrie al goed is ontwikkeld. De kennis is er, de wil tot open samenwerking neemt toe en de techniek wordt steeds goedkoper. Bekke wil zelf komend jaar al beginnen met een pilot van de RoboTech Library.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - Foto: Lars Smook