Gezocht: broedplaats voor creatievelingen in Enschede

Eindhoven heeft het, Groningen en Nijmegen. En Enschede zou het moeten hebben: een culturele hotspot voor creatieve ondernemers, kunstenaars, ambachtslieden, hackers, gamers, muzikanten en meer. Een plek waar ateliers zijn, horeca, waar groente wordt verbouwd en waar jong publiek naar feesten, festivals, evenementen of exposities kan. Een broedplaats voor creatieve economie en waar de overheid een oogje dichtknijpt als het om regels gaat.

Zo n bruisende plek zal helpen te voorkomen dat jong, hoogopgeleid talent uit Enschede vertrekt. Daarvan zijn niet alleen de nachtburgemeesters van Enschede overtuigd. ,,Cultuur is een essentieel onderdeel van een stad , zegt Arris Roordink. ,,Zonder dat kan een stad niet functioneren. Arris Roordink kent Nederland als zijn broekzak als het om popmuziek gaat. Hij was programmeur bij Atak en runde een boekingskantoor waarmee hij in Nederland shows op podia en festivals organiseerde. Nu is hij dj, organisator van het Boosterfestival en doceert hij aan de popacademie van de hogeschool voor de kunsten ArtEZ. ,,Wij als conservatorium en ik als consument hebben grote behoefte aan podia in de stad waar jonge bands zich kunnen ontwikkelen. Het niveau is heel hoog in Enschede. Maar er zijn veel te weinig oefenruimtes en speelplekken. Jezelf laten zien is in Enschede erg moeilijk.

Roordink schat dat er op jaarbasis vijfhonderd extra speelplekken nodig zijn. ,,In essentie heb je een gebouw nodig en een beetje geld. Een culturele broedplaats is een relatief goedkope investering. En het betaalt zichzelf terug.

Wegenerpand
Marcel Bierling en Kees de Groot zijn sinds een paar maanden de nachtburgemeesters van Enschede. Hun eerste wapenfeit was een plan voor een broedplaats in het voormalige Wegenerpand aan de Getfertsingel. Het gebouw is nu nog eigendom van de gemeente, die er woningen heeft gepland. Het kunstenaarscollectief Studio Complex maakt tot die tijd gebruik van de naastgelegen loodsen. In het hoofdgebouw worden tien uitgeprocedeerde asielzoekers gehuisvest en er zit een fotostudio in. Verder staat het pand leeg. De nachtburgemeesters zouden graag zien dat de gemeente de verkoop van het Wegenerpand uitstelt en het tot creatieve broedplaats bestempelt.

,,Er is een grote behoefte aan een plek voor creatieve ondernemers , weet Marcel Bierling. ,,Enschede heeft veel creatieve mensen die een ruimte zoeken waar zij een onderneming kunnen opzetten. Jonge mensen willen niet meer veertig jaar voor een baas werken. En ze willen niet meteen alles in de waagschaal stellen door tegen een fors tarief iets te huren. De vastgoedmarkt is doorgedraaid in Enschede. De hele stad staat in de vrije markt. De gemeente wil van al haar vastgoed af en daardoor zijn er al veel broedplaatsen verdwenen.

Belang
Het belang van de culturele sector voor de economie wordt steeds meer erkend. Uit onderzoek van econoom Gerard Marlet van de Atlas voor Gemeenten blijkt, dat een grote creatieve klasse in Nederlandse gemeenten wel degelijk samengaat met meer groei van de werkgelegenheid. Cultuur is een belangrijke reden voor mensen om zich in een gemeente te vestigen. Arris Roordink: ,,Verder zijn mensen die theaters bezoeken, naar popconcerten of festivals gaan doorgaans ondernemend. Het zijn de creatieve geesten die bedrijven graag in dienst nemen.

Een creatieve broedplaats in Enschede voor jong talent is dan belangrijk, zo wordt van veel kanten onderkend. Het merendeel van de studenten aan de AKI kunstacademie van ArtEZ of het conservatorium van ArtEZ vertrekt als ze zijn afgestudeerd naar Groningen, Eindhoven of een andere stad waar het culturele klimaat evenwichtiger is. Daarom hebben de nachtburgemeesters haast met het vinden van een hotspot, het liefst in het voormalige Wegenerpand. Zij hebben een ruimte voor ogen met ateliers en werkplaatsen waar onder anderen jonge creatieve ondernemers, kunstenaars, mensen uit de gamewereld en makers van elektronische muziek 24 uur per dag kunnen werken.

,,We willen dat er evenementen worden gehouden en festivals waarmee geld kan worden verdiend. Er moet horeca komen, het moet een toffe plek worden waar studenten en andere inwoners van de stad graag uitgaan. Met een podium waar bands optreden, een buitenterrein voor urban farming (stadslandbouw, red.). Enschede heeft nu maar één plek voor artists in residence (een tijdelijke woon- of werkplek voor kunstenaars, red.), dat zou ook een onderdeel van de broedplaats kunnen zijn. De hotspot kan mooi worden gecombineerd met de muziekwerkplaats annex het podium waarvoor Arris Roordink zich sterk maakt. ,,We zijn vanaf het allereerste moment een fan van zijn plannen.

Het bedrijfsleven porren voor een creatieve hotspot
Cultuurwethouder Jeroen Diepemaat erkent het belang van een culturele broedplaats voor Enschede, waar jong talent relatief goedkoop terechtkan. Maar daarvoor moet niet bij de gemeente worden aangeklopt, zegt hij. Wat Diepemaat betreft is het voormalige Wegenerpand aan de Getfertsingel dan ook geen optie. Hoewel het pand grotendeels leeg staat en nog niet bekend is wanneer het wordt gesloopt weegt woningbouw op die plek zwaarder.

Wel wil de cultuurwethouder zich inzetten voor de komst van een broedplaats met een muziekwerkplaats. Hij denkt dat een beroep moet worden gedaan op het bedrijfsleven. ,,Bedrijven zitten te springen om hoogopgeleid en creatief talent. Elk willekeurig groot bedrijf in Twente is op zoek naar personeel. Dus waarom ontstaat zo n broedplaats waar heel veel mogelijk is niet vanuit het bedrijfsleven? Als het nodig is, dan wil ik graag partijen aan elkaar knopen en een deur openschoppen.

De wethouder wil binnenkort samen met mensen die zich sterk maken voor een culturele hotspot naar Groningen, waar onder burgemeester Peter den Oudsten (oud-burgervader van Enschede) het terrein van de voormalige Suiker Unie tot een succesvolle vrijplaats is uitgegroeid. Diepemaat wijst er tevens op dat de gemeente bezig is een broedplaatsenbeleid te formuleren. In de loop van volgend jaar moet duidelijk zijn hoe de gemeente daarmee jong en creatief talent aan de stad wil binden.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Lars Smook