Wie wat vaker in een boekenzaak komt en er oog voor heeft, valt het misschien op: de stapels boeken bij Broekhuis zijn net iets lager dan normaal. De boekenzaak, met filialen in Hengelo, Oldenzaal, Enschede en Almelo, houdt de voorraad deze dagen beperkt. Het is een dilemma , zegt eigenaar/directeur Kees Schafrat. We verkopen altijd vrij veel boeken in december, dus dan wil je graag wat op voorraad hebben. Maar elk boek dat we niet verkopen, kost ons na 1 januari geld.
Dat heeft alles te maken met de verhoging van het lage btw-tarief met drie procent, van zes naar negen procent. Dat geldt voor de dagelijkse boodschappen, maar ook voor bloemen, haar knippen, een bezoek aan het theater én boeken. We hebben het dus over een verhoging van vijftig procent , zegt Schafraat. En bijna niemand heeft het er verder over.
Waar de verhoging op de meeste andere producten en diensten kan worden opgevangen door een prijsverhoging, kan dat niet bij boeken. Sinds 2005 geldt een vaste boekenprijs, vastgesteld door de uitgevers. Waar Schafrat overigens blij mee is. Zou dat niet zo zijn, zou de supermarkt boeken voor groothandelprijzen verkopen en zou een zaak als de onze niet meer bestaan.
Maar een gevolg daarvan is wel dat de prijs van de boeken niet zomaar omhoog kan om de btw-verhoging te compenseren. Ook omdat de prijs per editie wordt bepaald. Pas als er een nieuwe editie uitkomt, kan de prijs hoger uitvallen. Maar altijd beperkt. De gemiddelde prijs voor een boek is al vijftien jaar dezelfde , zegt Schafrat. Dat komt omdat er een psychologische grens aan de prijs voor een boek zit. Voor een kinder- of prentenboek is vijftien euro de magische grens en twintig euro voor een paperback.
En waar de bakker en bloemist werken met beperkte voorraden, kopen boekenhandels veel ruimer in om hun klanten te kunnen bedienen. Sinds oktober alleen al zijn er 4400 titels bijgekomen , geeft Schafrat een idee van de omvang. Het deel van de voorraad dat niet voor 1 januari is verkocht, is daarna dus ineens drie procent minder waard. Schafrat schat de schade voor de hele boekenbranche op zo n vijf, zes miljoen. Met vier filialen telt het ook voor Broekhuis flink aan. Ik zeg altijd tegen de mensen: als ik op 1 januari mijn ogen open doe, ben ik een auto armer.
Hij wil daar verder niet zielig over doen. Schafrat is, net als de rest van zijn branche, bereid om het verlies te pakken . Maar hij wil zijn verbazing over de gang van zaken wel even kwijt. We hebben als branche nog wel lopen lobbyen. De gedachte was om tijdelijk wat flexibeler te zijn met de prijs. Maar daar zaten voor de uitgevers te veel risico s aan. Schafrat verwacht wel dat de prijzen op de iets langere termijn stapsgewijs omhooggaan. Het zou er zelfs toe kunnen leiden dat wat lang werd beschouwd als een maximumprijs op den duur verbroken wordt.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Carlo ter Ellen