Het aantal slachtoffers van mensenhandel moet ook in Twente véél groter zijn dan bekend is. Maar met de aanpak van deze vorm van criminaliteit loopt deze regio wel redelijk voorop in Nederland, zegt landelijk rapporteur mensenhandel Herman Bolhaar.
Bolhaar was vrijdag in Enschede om zich op de hoogte te laten stellen van de manier waarop er in de regio wordt samengewerkt in de strijd tegen mensenhandel. Mensenhandel is een begrip waar meerdere zaken onder worden geschaard, zoals loverboyproblematiek, gedwongen prostitutie, arbeidsuitbuiting en andere vormen van criminele uitbuiting.
MeldpuntAlle gemeenten in Nederland moeten uiterlijk in 2022 beleid hebben ontwikkeld over hoe om te gaan met mensenhandel. In Enschede is er eind 2016 al een meldpunt opgericht. Eerst alleen werkend voor Enschede en in de loop van de tijd voor heel Twente. Er zijn twee coördinatoren die het meldpunt beheren en het is de bedoeling dit uit te breiden naar drie.
In de periodieke vergaderingen van het meldpunt komen alle deskundigen samen om de meldingen door te nemen en de risico s in te schatten: politie, gedragsdeskundige en ambtelijke experts onder voorzitterschap van de regionale coördinator mensenhandel. Door kennis te delen, moet er meer zicht komen op wat een schimmige problematiek wordt genoemd.
Onderschat probleemHerman Bolhaar meldde als nationaal rapporteur mensenhandel in 2017 op basis van wetenschappelijk onderzoek dat er landelijk ruim 6500 slachtoffers van mensenhandel moeten zijn. Als je die landelijke cijfers doortrekt naar Twente zouden we in deze regio uitkomen op 230 slachtoffers. De praktijk is dat we over 2017 51 slachtoffers hebben kunnen helpen en vorig jaar 56 slachtoffers. In de helft van de gevallen ging het daarbij om gedwongen prostitutie , zegt Johan Stam, specialist mensenhandel, mensensmokkel en prostitutie van de politie Oost-Nederland. Het is een onderschat probleem en dat komt mede doordat mensen sommige situaties niet herkennen.
Slaaf
Stam geeft een voorbeeld: De situatie van de jongeman, die door een echtpaar in Tubbergen jarenlang is uitgebuit en als een soort slaaf is behandeld. Het is uitgebreid in de media geweest en de verdachten zijn veroordeeld. Maar het heeft wel jaren kunnen duren, terwijl veel mensen ervan wisten. Maar niemand kwam kennelijk op het idee om het te melden. Het werd niet herkend. We moeten mensen ook bewustmaken.
Die bewustmaking begint op scholen en bij gemeenten , haakt nationaal coördinator Herman Bolhaar daarop in. Johan Cruyff zei: Je ziet het pas als je het door hebt. Gemeenten en onderwijs moeten gaan voorlichten. En denk niet dat deze problematiek niet in kleine gemeenten speelt, het is echt overal. In dorpen alleen wat minder intens misschien en in een andere vorm.
Nagelsalons
Bolhaar verwijst naar recente berichten over economische uitbuiting van illegaal in Nederland verblijvende medewerksters in nagelstudio s. Die nagelsalons zelf blijken vaak te worden gebruikt om crimineel geld wit te wassen. En nagelstudio s vind je overal. Daarmee ik natuurlijk niet zeggen, dat die allemaal niet zouden deugen. Maar het geeft wel aan dat het aantal sectoren waar sprake is van uitbuiting verschuift.
Bij het Twentse meldpunt kwamen in de periode eind 2016 tot en met vorig jaar tweehonderd meldingen binnen, waarvan 80 procent uit Enschede en 20 procent uit de rest van de regio. De leeftijd van de slachtoffers lag tussen de 10 en 35 jaar. Overigens betekent tweehonderd meldingen niet dat er ook tweehonderd slachtoffers zijn. Daarvan wisten politie en justitie er uiteindelijk maar enkele tientallen te traceren en te helpen. Gemiddeld is 15 procent in beeld en bij de minderjarigen slechts 11 procent. Er is veel werk te doen , aldus Bolhaar.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - foto: Emiel Muijderman