Provinciale Staten en de ontwikkelingsmaatschappij Oost NL weken amper af van de procedure in de besluitvorming rond de lening van 7,5 miljoen voor Lithium Werks, maar die procedure moet wel aangescherpt.
Dat constateert bureau Ecorys in het rapport De lessen van Lithium Werks . Ecorys deed in opdracht van Gedeputeerde Staten onderzoek naar het echec met de lening aan batterijfabrikant Lithium Werks in Hengelo. De lening werd verstrekt voor de bouw van een campus voor onderzoek en ontwikkeling van batterijtechnologie op de voormalige luchthaven Twente. De aandeelhouders van Lithium Werks kregen ruzie, de batterijcampus komt er niet, maar Lithium Werks weigert de lening terug te storten naar Oost NL. Omdat het bedrijf in Hengelo gevestigd blijft, zou worden voldaan aan de aan de lening gestelde voorwaarden.
Een strop voor provincie en Regio Twente. Een derde deel van de lening- 2,5 miljoen euro - kwam uit het Innovatiefonds Overijssel van de provincie. Het fonds wordt net als het Innovatiefonds Twente beheerd door Oost NL. Uit het eigen fonds verstrekte Oost NL ook een lening 2,5 miljoen.
Risico's benoemen
Hoewel Oost NL en de provincie volgens het Ecorysrapport niet in de fout gingen, moet er wel wat veranderen om blamages als bij Lithium Werks te voorkomen. Zo moet GS volgens Ecorys duidelijker de risico s van zulke transacties benoemen, en in Statenbrieven en voorstellen eerder de kern op tafel leggen. Ook moeten Statenleden eerder worden geïnformeerd als ondernemers interesse hebben zich in Overijssel te vestigen.
Bovendien moet de Houdstermaatschappij Fondsen Overijssel, een dochter van de provincie, adviseren over de doeltreffendheid van de investering als Provinciale Staten dat vragen. Statenleden moeten bovendien worden gekend in de overwegingen en risico-analyse van het Investment Comité van Oost NL, dat beslist over leningen. Als bij een lening wordt afgeweken van de voorwaarden, krijgen Statenleden gerichte en (waar nodig) geheime informatiesessies met de beheerder van de fondsen lees Oost NL.
Meerdere petten
Over de lening ontstond ook commotie omdat bestuurders meerdere petten droegen. Geert Braaksma spande de kroon met vier functies. Hij was commissaris bij Oost NL, voorzitter van de Twente Board en adviseur van Lithium Werks. Daarnaast was hij commissaris bij Super B International Holding in Hengelo, het bedrijf van Kees Koolen waarmee Lithium Werks zou fuseren.
Met het oog op de rolzuiverheid, van met name bestuurders, is het goed om vanaf het begin duidelijkheid te scheppen in welke rol men aan het proces deelneemt, hier proactief over te communiceren en niet van rol te verwisselen. Dat betrokken meerdere rollen kunnen hebben, is inherent aan de geldende bestuurscultuur in Overijssel en met name in Twente , schrijven de onderzoekers.
Het college van Gedeputeerde Staten wil de aanbevelingen in het rapport De lessen van Lithium Werks overnemen.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita