Nieuws
Enschede
Enschedeër uit Nederlands-Indië: Laat je niet discrimineren!
Wie de geschiedenis niet kent, maakt steeds dezelfde fouten. Het is de boodschap van Ruud Hoemakers - in 1941 geboren in Nederlands-Indië - aan de jongeren van Theater na de Dam. Hij vertelt over zijn leven.
Hoogstwaarschijnlijk heeft zijn familie het leven te danken aan het feit dat Ruud Hoemakers bestaat. Negen maanden was hij, toen Japan Java binnenviel, waar hij werd geboren. Mijn vader zat in het KNIL, het Nederlandse koloniale leger. Hij werd meteen opgepakt en weggevoerd. Waarheen? Pas veel later wisten we dat het Japan was.
GevaarlijkEn zo moest de jonge vrouw die zijn moeder was, zien te overleven met een baby in een zeer gevaarlijke tijd. Veel vrouwen hebben hun kind achtergelaten in een weeshuis, alleen kwam je verder. Velen hebben hun kinderen nooit weer gezien. Mijn moeder hield mij bij zich.
In het huis van zijn grootvader kwam iedereen samen. Zusters en hun kinderen, wier mannen ook waren afgevoerd. Dat ze het overleefd hebben, is aan mij te danken , zegt Ruud Hoemakers. Ik had een rond koppie, kaal geschoren vanwege de luizen en , hij trekt met zijn vingers zijn ogen tot spleetjes, ik leek op de Japanners.
Redding
Japanse officieren wilde het grote familiehuis confisqueren. Een van hen keek naar mij en zei: 'dat is het kind van een Japanner'. Mijn moeder ontkende: 'Hij is negen maanden, jullie zijn hier pas net'. 'Laat ze in die waan', vond mijn opa. Dat was onze redding. Veel mensen werden naar kampen gestuurd en hebben dat niet overleefd. Wij konden er blijven wonen.
Na de oorlog zag Ruud, toen 5 jaar, zijn vader voor het eerst. Ik had geen herinneringen aan hem. Hij was een vreemde man, grijs geworden en mager. Praten over wat hij had meegemaakt heeft zijn vader nooit gedaan.
Indisch
Het moet verschrikkelijk zijn geweest in de kopermijnen van Nagasaki. Daar werd nooit over verteld. Dat was mijn vader niet alleen hoor, het was collectief. 'Spreken is goud, zwijgen is Indisch', zou zijn goede vriend en muzikant Wouter Müller hem later zeggen.
Klimaat
De familie Hoemakers behoorde tot de eerste lichting van ruim 300.000 Indische Nederlanders die naar Nederland kwamen vanwege het steeds nationalistischer klimaat onder Soekarno. Met de boot, 1954.
Een heel strenge winter, koud dat het was! Ik vond het geweldig, al die sneeuw. Op school, tussen de kinderen op klompen, werd hij pindachinees genoemd. Poepchinees, bruintje, rijstepikker. Dan zei Ruud Hoemakers: Jij hebt rood haar, zal ik je vuurtoren noemen? Weet je, ik ben Ruud en ik noem jou Kees.
Discriminatie
Serieus: Ik liet mij niet discrimineren. Dat advies geef ik ook altijd aan minderheden. Kom er tegen op, laat je niet discrimineren! Later heeft hij in het bijzijn van toenmalig minister Dijkstal voor een volle zaal de microfoon gegrepen en geroepen: Jullie zijn allemaal Indo's; In Nederland door omstandigheden. Iedereen is de Rijn afgezakt.
Eerste vluchtelingenEigenlijk, zegt de Enschedeër, waren de Indo's de eerste vluchtelingen in Nederland. Met dit verschil: wij spraken Nederlands en hadden een Nederlands paspoort. Er zijn veel overeenkomsten met de vluchtelingen van nu. Daarom zeg ik ook altijd: uit de geschiedenis genereer je lessen voor de toekomst. Maar als je de geschiedenis niet kent, maak je elke keer weer dezelfde fouten.
Neem Trump. Hij wil een muur bouwen om vluchtelingen tegen te houden. Hoezo een muur? Krankjorum. Kijk naar de Chinese muur, de Berlijnse muur, muren hebben nooit gewerkt.
Nooit
Terug naar Indonesië is hij nooit geweest. Eén keer was het bijna zover. Ik zou met mijn ouders gaan, de reis was al geboekt. Mijn dochter ging eerder en kwam terug met filmpjes. Die maakten zo veel los dat mijn ouders niet meer wilden.
Emoties
Ruud Hoemakers wil nog één keer terug. Maar ook ik ben bang voor mijn emoties. Dat realiseerde hij zich toen hij jaren geleden een literair café organiseerde tijdens de Pasar Malam met schrijvers als Marion Bloem en Hella Haasse.
Wouter Müller stond op het podium. Hij zong een prachtig liedje: Wat is een Indo? Toen kwam er zoveel emotie. Ik had alles weggestopt. Ik schaamde mij dat ik een Indo was, voor dat gekke taaltje, terwijl ik trots moest zijn. Dat ik nu trots ben, komt door Wouter Müller.
Voorstelling
Ruud Hoemakers is een van de mensen die zijn oorlogsverhaal zaterdag aan de jongeren van de Theatermakerij vertelde. Voor Theater na de Dam, ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog, maken zij er de komende tijd een voorstelling van. Die wordt op 4 mei om 21 uur uitgevoerd rond de Performance Factory.
Kaarten bestellen kan via de site van Concordia.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Reinier van Willigen
GevaarlijkEn zo moest de jonge vrouw die zijn moeder was, zien te overleven met een baby in een zeer gevaarlijke tijd. Veel vrouwen hebben hun kind achtergelaten in een weeshuis, alleen kwam je verder. Velen hebben hun kinderen nooit weer gezien. Mijn moeder hield mij bij zich.
In het huis van zijn grootvader kwam iedereen samen. Zusters en hun kinderen, wier mannen ook waren afgevoerd. Dat ze het overleefd hebben, is aan mij te danken , zegt Ruud Hoemakers. Ik had een rond koppie, kaal geschoren vanwege de luizen en , hij trekt met zijn vingers zijn ogen tot spleetjes, ik leek op de Japanners.
Redding
Japanse officieren wilde het grote familiehuis confisqueren. Een van hen keek naar mij en zei: 'dat is het kind van een Japanner'. Mijn moeder ontkende: 'Hij is negen maanden, jullie zijn hier pas net'. 'Laat ze in die waan', vond mijn opa. Dat was onze redding. Veel mensen werden naar kampen gestuurd en hebben dat niet overleefd. Wij konden er blijven wonen.
Na de oorlog zag Ruud, toen 5 jaar, zijn vader voor het eerst. Ik had geen herinneringen aan hem. Hij was een vreemde man, grijs geworden en mager. Praten over wat hij had meegemaakt heeft zijn vader nooit gedaan.
Indisch
Het moet verschrikkelijk zijn geweest in de kopermijnen van Nagasaki. Daar werd nooit over verteld. Dat was mijn vader niet alleen hoor, het was collectief. 'Spreken is goud, zwijgen is Indisch', zou zijn goede vriend en muzikant Wouter Müller hem later zeggen.
Klimaat
De familie Hoemakers behoorde tot de eerste lichting van ruim 300.000 Indische Nederlanders die naar Nederland kwamen vanwege het steeds nationalistischer klimaat onder Soekarno. Met de boot, 1954.
Een heel strenge winter, koud dat het was! Ik vond het geweldig, al die sneeuw. Op school, tussen de kinderen op klompen, werd hij pindachinees genoemd. Poepchinees, bruintje, rijstepikker. Dan zei Ruud Hoemakers: Jij hebt rood haar, zal ik je vuurtoren noemen? Weet je, ik ben Ruud en ik noem jou Kees.
Discriminatie
Serieus: Ik liet mij niet discrimineren. Dat advies geef ik ook altijd aan minderheden. Kom er tegen op, laat je niet discrimineren! Later heeft hij in het bijzijn van toenmalig minister Dijkstal voor een volle zaal de microfoon gegrepen en geroepen: Jullie zijn allemaal Indo's; In Nederland door omstandigheden. Iedereen is de Rijn afgezakt.
Eerste vluchtelingenEigenlijk, zegt de Enschedeër, waren de Indo's de eerste vluchtelingen in Nederland. Met dit verschil: wij spraken Nederlands en hadden een Nederlands paspoort. Er zijn veel overeenkomsten met de vluchtelingen van nu. Daarom zeg ik ook altijd: uit de geschiedenis genereer je lessen voor de toekomst. Maar als je de geschiedenis niet kent, maak je elke keer weer dezelfde fouten.
Neem Trump. Hij wil een muur bouwen om vluchtelingen tegen te houden. Hoezo een muur? Krankjorum. Kijk naar de Chinese muur, de Berlijnse muur, muren hebben nooit gewerkt.
Nooit
Terug naar Indonesië is hij nooit geweest. Eén keer was het bijna zover. Ik zou met mijn ouders gaan, de reis was al geboekt. Mijn dochter ging eerder en kwam terug met filmpjes. Die maakten zo veel los dat mijn ouders niet meer wilden.
Emoties
Ruud Hoemakers wil nog één keer terug. Maar ook ik ben bang voor mijn emoties. Dat realiseerde hij zich toen hij jaren geleden een literair café organiseerde tijdens de Pasar Malam met schrijvers als Marion Bloem en Hella Haasse.
Wouter Müller stond op het podium. Hij zong een prachtig liedje: Wat is een Indo? Toen kwam er zoveel emotie. Ik had alles weggestopt. Ik schaamde mij dat ik een Indo was, voor dat gekke taaltje, terwijl ik trots moest zijn. Dat ik nu trots ben, komt door Wouter Müller.
Voorstelling
Ruud Hoemakers is een van de mensen die zijn oorlogsverhaal zaterdag aan de jongeren van de Theatermakerij vertelde. Voor Theater na de Dam, ter herinnering aan de Tweede Wereldoorlog, maken zij er de komende tijd een voorstelling van. Die wordt op 4 mei om 21 uur uitgevoerd rond de Performance Factory.
Kaarten bestellen kan via de site van Concordia.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Reinier van Willigen
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
Download onze app
