De stichting Sheltersuit kan het onderzoek van Femke van Stratum goed gebruiken in gesprek met de Federatie Opvang Daklozen, die niet van de suits is gecharmeerd. De federatie, waaronder Leger des Heils en Humanitas vallen, vreest dat het middel ertoe leidt dat meer mensen op straat verblijven dan nodig is.
Kloof
Opdrachtgever van het onderzoek en ambassadeur van de stichting Sheltersuit Jurrie Barkel: "Ook ons uitgangspunt is dat mensen niet op straat horen en hoeven te leven. Maar het onderzoek laat zien dat de nachtopvang niet voor iedereen geschikt is. Er bestaat een kloof tussen hoe hulpverleners en daklozen over de nachtopvang denken. Femke toont aan dat de suit voor sommigen echt waardevol is en niet strijdig is met de missie van de Federatie Opvang Daklozen.
Tot die conclusie komt UT-studente Femke van Stratum, die onderzoek heeft gedaan naar de sheltersuits. Ze beveelt de stichting die deze water- en winddichte jas met aanritsbare slaapzak voor zwervers en vluchtelingen maakt en ook zelf aanbiedt, met instellingen als Tactus, Leger des Heils en Humanitas onder Dak samen te werken.
Onderzoek
Femke van Stratum (26) uit Enschede deed het onderzoek voor haar masterstudies Psychologie en Communicatiewetenschappen. De centrale vragen 'Hoe ervaren daklozen de sheltersuit?' en 'Wat is het effect van de sheltersuit op de relatie tussen daklozen en hulpverleners?' komen van de stichting Sheltersuits zelf.
Van Stratum vertelt hoe lastig het was om daklozen te vinden, zeker omdat ze specifiek op zoek was naar gebruikers van de sheltersuit. "Ze blijven niet op één plaats, hebben meestal geen telefoon. Ik heb ze via Tactus, de instelling voor verslavingszorg, benaderd, maar ben ook gewoon de straat op gegaan om ze te zoeken."
De sheltersuits blijken een uitkomst voor zwervers die niet in de nachtopvang terechtkunnen. Dat kan zijn omdat ze niet tegen de drukte kunnen, de opvang vol is, er een sanctie tegen hen loopt of omdat ze een hond bij zich hebben. "Soms moet de hulpverlener iemand bij de deur van de nachtopvang wegsturen. Dan is het fijn als hij iets kan meegeven. Het stelt hulpverleners gerust om te weten dat de dakloze de koude nacht zal doorkomen.
Ze tekende de reacties van daklozen op. Bijvoorbeeld:
- Dakloos zijn is verschrikkelijk vermoeiend. Met een sheltersuit voel je minder druk en stress over buiten blijven.
- Ik sliep in een sheltersuit, in een flat. Die liet ik daar overdag achter. Na een paar weken was hij weg. Mijn moeder ontdekte dat de beheerder van het gebouw hem had weggegooid omdat die van een zwerver was.
- De pakken zijn echt warm en waterdicht, absoluut. Buiten was het min 16. Ik kon zelfs in mijn T-shirt slapen, zo warm is het.
- Het is lastig om de sheltersuit overdag in de grote rugzak mee te nemen. Het zou mooi zijn als er een opbergplaats is waar die s nachts weer uitgehaald kan worden.
BetrokkenheidDe onderzoekster heeft aangetoond dat een sheltersuit 'voor een klein beetje contact kan zorgen tussen de zorgwekkende zorgmijders en de hulpverleners'. Ze raakte onder de indruk van de betrokkenheid van de hulpverleners en vertelt over de professional die wist dat een dakloze 's nachts in een tentje lag en er een sheltersuit met een persoonlijk briefje neerlegde.
Verder richtte het onderzoek zich op de mogelijke effecten van het uitdelen van de sheltersuit op de kwaliteit van de relatie tussen daklozen en professionals van Tactus. Volgens deze professionals worden de daklozen minder snel boos op de professionals die hen de sheltersuit hebben aangeboden en accepteren deze daklozen begrenzingen makkelijker. Hierdoor kunnen hulpverleners hun werk beter uitoefenen.
Uit het onderzoek naar het effect van het uitdelen van de sheltersuit op de reputatie van Tactus blijkt dat dit geen negatieve gevolgen heeft voor de organisatie. Het publieksonderzoek van Femke van Stratum laat zien dat de respondenten eerder geneigd zijn om te doneren aan een samenwerkingscampagne van Sheltersuit en Tactus dan aan Tactus alleen.
Haar onderzoek leverde ook een aantal praktische tips op, die deels al zijn gerealiseerd:
1. Gebruik geen ritsen van plastic maar van ijzer, die niet smelten als ze bij het roken met gloed of vuur in contact komen.
2. Maak de tas iets groter, zodat de sheltersuit er gemakkelijker in en uit kan.
3. Sluit de onderkant met klittenband, zodat de zak snel geopend kan worden mocht de gebruiker moeten wegrennen.
4. Zorg dat de pakken er zo gewoon mogelijk uitzien, zodat mensen niet al van een afstand zien dat het om een dakloze gaat.
5. Maak een versie die ook in de zomer draagbaar is. De huidige is warm genoeg voor de winter maar te warm voor de zomer.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Lars Smook