Albertus Johannes Keizer, roepnaam Jan, was bijna vijftig jaar actief als autohandelaar in de grensregio. De Enschedeër zou dit jaar 100 zijn geworden. Twintig jaar geleden richtte hij de Auto-Keizer-Stiftung op, die noodlijdende mensen in Enschede en Gronau een helpende hand toesteekt.
Not braucht Hilfe: nood behoeft hulp. Dat is al twintig jaar het motto van de Duitse Auto-Keizer-Stiftung. Stel, dat in een huishouden met kleine kinderen plotseling de koelkast kapotgaat , zegt Elisabeth Hülsmann, die namens de stichting het woord voert. Dan kunnen we snel en zonder veel bureaucratie helpen. Of als iemand een nieuwe winterjas nodig heeft. Er is veel verstopte armoede.
Ook Jan Keizer heeft het niet altijd makkelijk gehad in het leven. Hij werd in 1919 geboren als de zesde van veertien kinderen in een boerengezin in Losser. Toen het dertiende kind geboren was, moest Jan het huis uit omdat er geen plek meer was. Hij kwam bij een bakker in huis en begon als loopjongen , vertelt Hülsmann.
Bakker
Keizer leerde het bakkersvak en opende in Enschede drie banketbakkerijen, waarvan hij er een verbouwde tot snackbar. Zijn hart lag niet in die branche, weet Hülsmann, die de Enschedese ondernemer goed heeft gekend. Hij was zakenman met veel ondernemersgeest. Voor het dagelijkse reilen en zeilen in de bakkerij had hij iemand in dienst. Later wilde hij nooit praten over zijn tijd als bakker.
Na de Tweede Wereldoorlog zag Keizer dat de vraag naar auto s groeide. Hij verkocht de bakkerijen en opende in 1951 aan de Blekerstraat in Enschede Keizer s Automobielbedrijf, waar hij auto s van de merken Opel en BMW verkocht en verhuurde. In 1963 kocht hij aan de Enscheder Straβe in Gronau een Opel-garage waarvan de eigenaar was overleden. Hij deed eerder al zaken in Duitsland, kocht er onder meer tweedehandsauto s. Daarvoor had hij in Gronau een hal gepacht , aldus Hülsmann.
In 1969 opende de ondernemer zijn derde zaak: Keizer s Autopalace, aan de Gronausestraat tussen Enschede en Glanerbrug. Op deze locatie dreef hij ook een stalling met plek voor zo n tweehonderd caravans.
Auto s waren zijn passie, als jongeman al , zegt Hülsmann. Hij had een voorliefde voor Duitse auto s, Opel was zijn favoriet. Het was de tijdsgeest, iedereen wilde een auto hebben. Zo is de zaak groot geworden.
Geen armoede meer
Nog iets dreef de Enschedese ondernemer: Hij wilde niet in de armoede leven waarin hij was opgegroeid. Die wens spoorde hem aan om zijn best te doen en zich aan de armzalige omstandigheden uit zijn jeugd te ontworstelen. Hij was een succesvol zakenman, betaalde auto s vaak met contant geld. Tegelijk was hij heel zuinig en leefde bescheiden.
Keizer had geen erfgenamen en wilde iets terugdoen voor de maatschappij, mensen helpen die het niet breed hebben. Daarom richtte hij in 1999 op 80-jarige leeftijd in Duitsland de Auto-Keizer-Stiftung op, waarin hij zijn vermogen onderbracht. Jan Keizer overleed in maart 2009.
De Auto-Keizer-Stiftung krijgt jaarlijks zo n honderd verzoeken en keert elk jaar tussen de 160.000 en 180.000 euro uit, met name aan particulieren uit Gronau en Enschede. Wie een aanvraag doet, moet dat schriftelijk doen en via een onafhankelijke instelling zoals het Rode Kruis of een kerk aantonen dat de hulp ook echt nodig is. Aan deze kant van de grens werkt de Duitse stichting nauw samen met de Enschedese Stichting Fonds Bijzondere Noden. Hier gaat ruim een derde van het totale bedrag naartoe.
Alleen de opbrengst uit het stichtingskapitaal mag worden uitgekeerd. Dat bestaat met name uit vastgoed, woon-, winkel- en bedrijfspanden in Nederland en Duitsland. Het kapitaal mag nooit worden aangesproken , aldus Hülsmann. Dat is de garantie dat de stichting altijd blijft bestaan. Ze is de kroon op het levenswerk van Jan Keizer.
Auto-Keizer-Stiftung, Postfach 1263, D-48662 Ahaus
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Archief Auto-Keizer-Stiftung