Dave Blank: €˜mister Nano €™, prof. zonder bul, zwaait af op de UT

'Ik ben prof. dr. ing.", zegt hij glimlachend, "en geen ir." Dave Blank (66) studeerde wel aan de UT, maar behaalde nooit zijn bul. Hij werd desondanks hoogleraar en de weg daar naartoe was al lang genoeg. Die begon op de lts in Enschede en ging via de mts naar de hts. Als dienstweigeraar kwam hij in 1977 binnen bij de universiteit om er vervangende dienstplicht te doen. "Ik was 'technicus' en bouwde mee aan de mengkoeler waarmee professor Van der Klundert experimenten wilde doen rond het absolute nulpunt van -273 graden Celcius. Die experimenten mocht ik uiteindelijk ook doen."

Medicijnen
Zo rolde hij de wereld van de wetenschap in, en kreeg hij in 1979 een vaste aanstelling. Blank promoveerde in 1991, werd in 2003 hoogleraar en in 2007 wetenschappelijk directeur van Mesa+. Het instituut voor nanowetenschap groeide onder zijn leiding uit tot een organisatie met 600 medewerkers en behoort inmiddels tot de mondiale top 5 op dit vakgebied. Nano is de technologie van de kleine deeltjes; één nanometer is 80.000 keer zo klein als de dikte van een haar. Nanotechnologie verandert de wereld, betoogde Dave Blank meer dan eens. "Nano is al overal, maar je ziet het alleen niet.
De toepassing van nanotechnologie in medicijnen spreekt misschien het meest tot de verbeelding, beseft Blank. "Je kunt er goedkoop en doelmatig geneesmiddelen mee testen. Heb je een medicijn voor het hart, dan kweek je een stukje hartspier op een chip die je met nanotechnologie kunt testen."

Ambassadeur
Na twee termijnen als wetenschappelijk directeur van Mesa+ zat het er twee jaar geleden op voor Dave Blank. Hij ging verder als universiteitshoogleraar en als internationaal ambassadeur van de UT. Als 'ambassador' was het zijn taak de UT binnen en buiten de landsgrenzen in beeld te brengen bij zowel ervaren toponderzoekers als jong talent. Met als doel die tot een transfer naar de UT te bewegen. Wat ervaren onderzoekers aangaat, is het daar nog niet van gekomen, zegt Blank. "Als je de wetenschappers met internationale faam wilt binnenhalen, heb je daar forse budgetten voor nodig. Die stellen zo hun eisen en daaraan kunnen wij als UT niet voldoen. Het is overigens een probleem dat voor alle Nederlandse universiteiten geldt, er is geen budget om internationaal gelauwerde professoren aan te trekken, zoals dat bijvoorbeeld in Zwitserland gebeurt.
Hij scoutte wel een aantal veelbelovende jonge wetenschappers en promovendi. Blank: "Met enkele van hen wordt nu gesproken om de overstap naar Twente te maken." (De tekst gaat verder onder de foto)

Log en bureaucratisch
De UT moet oppassen dat ze niet te log en bureaucratisch wordt, waarschuwt Blank bij zijn afscheid. De universiteit was in het verleden slagvaardiger dan nu, vindt hij. "De UT maakt te weinig gebruik van het gegeven dat het een relatief kleine universiteit is. Daardoor kun je flexibeler zijn, sneller doorpakken en inspelen op nieuwe ontwikkelingen dan grote universiteiten. Tot voor een paar jaar gebeurde dat meer. De directies van de instituten Mesa+, TechMed (medische technologie) en het Digital Society Institute (informatietechnologie) hadden een grotere vrijheid om zelf initiatief te nemen, en hadden meer vrijheden voor het besteden van budgetten.

Voorsprong prijsgeven
Dat model is volgens Blank verlaten. "Je moet als instituutsdirecteur nu veel meer mensen meekrijgen als je iets nieuws wilt. Er moeten zich meer mensen mee bemoeien, wetenschappelijk directeuren van de andere instituten, decanen, managers, noem maar op. Achterliggende gedachte is dat je dan een breder draagvlak krijgt. Maar ik vind dat het vooral nieuwe ontwikkelingen vertraagt, en dat we daarmee als UT de voorsprong prijs geven die we op andere universiteiten zouden kunnen hebben."

Spin-offs
Tot zijn taken behoorde ook het begeleiden van spin-offs techbedrijven die zijn voortgekomen uit Mesa+. Dat Tubantia laatst meldde, dat de UT haar voorspong op de universiteiten van Delft en Eindhoven aan het kwijtraken is waar het om spin-offs gaat, irriteerde hem een beetje. Dat ze in Eindhoven en Delft de spin-off ook hebben ontdekt en dat het wat bijtrekt, dat snap ik. In Eindhoven komen de meeste techbedrijven overigens voort uit de bestaande grote ondernemingen daar, zoals als Philips en ASML, en niet uit de universiteit.

Golfbewegingen
Hij ontkent dat er de laatste tijd op de UT minder aandacht zou zijn voor spin-offs. Dat gaat altijd met pieken en dalen. Spin-offs worden bijna altijd opgericht door promovendi. Die hebben dan iets uitgevonden en willen dat commercialiseren. Soms heb je periodes waarin bijna alle promovendi een bedrijf willen beginnen en soms heb je periodes waarin ze na hun promoveren voor een baan in het bedrijfsleven kiezen. Dat heeft niets te maken met verminderde aandacht van UT en Novel-T.

Winkelbediende
Vandaag is zijn afscheidsreceptie. Maar helemaal weg is Dave Blank niet. Want hij blijft voorlopig nog spin-offs begeleiden en gaat door met het adviseren van de colleges van bestuur van UT en Saxion. Hij blijft ook nog twee jaar lid van de adviesraad, die de regering adviseert over innovatie. En hij wordt winkelbediende, zegt Blank met een glimlach. "Mijn partner opent in Enschede Manchet, een winkel in herenaccessoires. Daar zal ik ook af en toe achter de toonbank staan. Lijkt me leuk."

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman