Nieuws
Enschede
Taalstrijd voor de duidelijkheid
Communicatie. Bibliotheken vol zijn er over geschreven. Het valt niet mee om klip en klaar en kloppend te zeggen of te schrijven wat je vindt. De gemeente Enschede startte eerder dit jaar het project Direct Duidelijk om de communicatie met inwoners te verbeteren. Zaterdagmiddag vond er in de Burgerzaal van het Stadhuis een Taalbattle plaats, waarbij zo n zestig inwoners, taalvrijwilligers, ambtenaren en raadsleden de taaldegens kruisten. Inzet: repen chocola, Direct-duidelijkparaplu s, maar vooral begrijpelijk taalgebruik.
Ernst Bergboer | 1Twente
In het kader van Direct Duidelijk , het project waarbinnen de gemeentelijke inspanningen zijn vervat die vorm moeten geven aan duidelijker ambtelijke communicatie richting burgers, vond zaterdagmiddag een Taalbattle plaats in de Burgerzaal van het Enschedese Stadhuis, waarbij alle stakeholders op speelse wijze in co-creatie met elkaar sparden over die niet geringe veranderopgave.
Dat - of iets in die strekking - had evengoed de inleidende tekst kunnen zijn. Ik ben een no-nonsensejongen , stelde Niels van de Berg, als wethouder verantwoordelijk voor de gemeentelijke communicatie, maar ik merk dat ik in de afgelopen jaren die ambtelijke taal toch ook steeds meer ben gaan gebruiken. Van de Berg was gastheer. Als ik hier sta, doe ik wel mijn best om gewone taal te spreken. Maar ik ben ook wel een beetje een kameleon, in positieve zin. Ik pas me makkelijk aan, of ik nu met inwoners in Pathmos praat of met raadsleden of andere bestuurders.
Het kan ook simpelDat aanpassingsvermogen is niet iedereen gegeven. Soms lijkt het erop dat we vooral met elkaar in gesprek zijn , vindt Malkis Jajan, raadslid voor de VVD, en niet zozeer met inwoners. Raadsstukken, het debat in de raad, het is doorspekt met ingewikkelde termen en lange zinnen. Of dat ook simpel kan? Waarom niet? Ik zie wel dat er moeite wordt gedaan, dit hier is een voorbeeld. Soms is dat ingewikkelde taalgebruik ook wel een rookgordijn, geloof ik. Dan wordt er eigenlijk niet zoveel gezegd, maar het klinkt interessant.
Doel van eenvoudiger taalgebruik is vooral om het inwoners makkelijker te maken betrokken te zijn bij politiek en om ervoor te zorgen dat iedereen ook begrijpt wat de gemeente vraagt, wil en beslist. Dat is - kennelijk - toch minder eenvoudig dan Jajan denkt.
Overbodige blablaBij een schrijfoefening bogen de deelnemers zich over een beslissing waarin een inwoner een invalidenparkeerplaats kreeg toegewezen. Opdracht was om de tekst daarvan, die vol stond met ingewikkelde termen en toelichtingen, zo eenvoudig mogelijk het herschrijven. De kern van de boodschap moest overeind blijven, overbodige blabla mocht eruit. Maar wat is overbodig?
Juryvoorzitter Teun Staal, journalist bij TC Tubantia, waar hij onder andere wekelijks probeert om dat wat er in de raad wordt besproken zo begrijpelijk mogelijk over te brengen aan de lezers van zijn krant, vond bij de beoordeling in eerste instantie dat zo n brief heel kort kan. Die inwoner wil alleen maar weten dat hij die parkeerplaats krijgt. De rest is voor hem niet interessant. De andere juryleden - gemeentesecretaris Kees Meijer, Sanne Klaassen, taalcoördinator bij Alifa, en Debbie Brands van de afdeling Dienstverlening van de gemeente - overtuigden hem ervan dat je zo n besluit toch ook een beetje toe moet lichten. De leukste opening van de herschreven beslissing kwam van een groepje inwoners: Gefeliciteerd! U hebt een invalidenparkeerplaats gekregen. Sympathiek, vond de jury, maar in zo n geval misschien niet erg gepast.
Een op de vijfSimpel en duidelijk taalgebruik is voor veel mensen van belang. Een op de vijf inwoners heeft moeite met lezen en schrijven in het Nederlands. Omdat ze in meer of mindere mate analfabeet of leesblind zijn, maar ook omdat ze zijn opgegroeid met een andere moedertaal. Jeanette Kamphuis van het Praathuis weet er alles van. Wij leren mensen vanuit de hele wereld Nederlands. In de bieb. Het leukste wat je kunt doen. Dat moet je opschrijven, hoor , zegt ze. Zo n honderd mensen komen in dat Praathuis, maar niet alleen om Nederlands te leren. Gezelligheid is ook een belangrijk motief, en hulp bij brieven van overheden, waaronder de gemeente. Dat is soms omdat ze het Nederlands nog niet machtig zijn , vertelt Kamphuis, maar lang niet altijd. Heel wat brieven moeten we zelf ook twee of drie keer lezen. Zij heeft zich met vier Praathuis-vrijwilligers spontaan opgegeven voor de Taalbattle. Omdat het belangrijk is.
Volgend jaar tweede editieVan den Berg en projectleider Talissa Oude Bennink zijn tevreden. De opkomst van deze eerste editie is flink. Heel mooi dat er veel inwoners, maar ook veel raadsleden en ambtenaren meedoen. Dat is bemoedigend, zegt Oude Bennink. In deze opzet was veel aandacht voor spelelementen. Deelname was vooral leuk, waarbij het een tikje ironisch is dat spel al gauw iets van een competitie krijgt en de meest taalvaardigen aan het langste eind trekken. Idee is natuurlijk dat juist degenen die wat minder taalvaardig zijn goed mee kunnen komen. Of deze opzet veel input oplevert is dan ook de vraag, maar het belang van simpeler taalgebruik is er wel mee onderstreept. En daar begint het, natuurlijk. Volgend jaar moet er een tweede editie komen.
In het kader van Direct Duidelijk , het project waarbinnen de gemeentelijke inspanningen zijn vervat die vorm moeten geven aan duidelijker ambtelijke communicatie richting burgers, vond zaterdagmiddag een Taalbattle plaats in de Burgerzaal van het Enschedese Stadhuis, waarbij alle stakeholders op speelse wijze in co-creatie met elkaar sparden over die niet geringe veranderopgave.
Dat - of iets in die strekking - had evengoed de inleidende tekst kunnen zijn. Ik ben een no-nonsensejongen , stelde Niels van de Berg, als wethouder verantwoordelijk voor de gemeentelijke communicatie, maar ik merk dat ik in de afgelopen jaren die ambtelijke taal toch ook steeds meer ben gaan gebruiken. Van de Berg was gastheer. Als ik hier sta, doe ik wel mijn best om gewone taal te spreken. Maar ik ben ook wel een beetje een kameleon, in positieve zin. Ik pas me makkelijk aan, of ik nu met inwoners in Pathmos praat of met raadsleden of andere bestuurders.
Het kan ook simpelDat aanpassingsvermogen is niet iedereen gegeven. Soms lijkt het erop dat we vooral met elkaar in gesprek zijn , vindt Malkis Jajan, raadslid voor de VVD, en niet zozeer met inwoners. Raadsstukken, het debat in de raad, het is doorspekt met ingewikkelde termen en lange zinnen. Of dat ook simpel kan? Waarom niet? Ik zie wel dat er moeite wordt gedaan, dit hier is een voorbeeld. Soms is dat ingewikkelde taalgebruik ook wel een rookgordijn, geloof ik. Dan wordt er eigenlijk niet zoveel gezegd, maar het klinkt interessant.
Doel van eenvoudiger taalgebruik is vooral om het inwoners makkelijker te maken betrokken te zijn bij politiek en om ervoor te zorgen dat iedereen ook begrijpt wat de gemeente vraagt, wil en beslist. Dat is - kennelijk - toch minder eenvoudig dan Jajan denkt.
Overbodige blablaBij een schrijfoefening bogen de deelnemers zich over een beslissing waarin een inwoner een invalidenparkeerplaats kreeg toegewezen. Opdracht was om de tekst daarvan, die vol stond met ingewikkelde termen en toelichtingen, zo eenvoudig mogelijk het herschrijven. De kern van de boodschap moest overeind blijven, overbodige blabla mocht eruit. Maar wat is overbodig?
Juryvoorzitter Teun Staal, journalist bij TC Tubantia, waar hij onder andere wekelijks probeert om dat wat er in de raad wordt besproken zo begrijpelijk mogelijk over te brengen aan de lezers van zijn krant, vond bij de beoordeling in eerste instantie dat zo n brief heel kort kan. Die inwoner wil alleen maar weten dat hij die parkeerplaats krijgt. De rest is voor hem niet interessant. De andere juryleden - gemeentesecretaris Kees Meijer, Sanne Klaassen, taalcoördinator bij Alifa, en Debbie Brands van de afdeling Dienstverlening van de gemeente - overtuigden hem ervan dat je zo n besluit toch ook een beetje toe moet lichten. De leukste opening van de herschreven beslissing kwam van een groepje inwoners: Gefeliciteerd! U hebt een invalidenparkeerplaats gekregen. Sympathiek, vond de jury, maar in zo n geval misschien niet erg gepast.
Een op de vijfSimpel en duidelijk taalgebruik is voor veel mensen van belang. Een op de vijf inwoners heeft moeite met lezen en schrijven in het Nederlands. Omdat ze in meer of mindere mate analfabeet of leesblind zijn, maar ook omdat ze zijn opgegroeid met een andere moedertaal. Jeanette Kamphuis van het Praathuis weet er alles van. Wij leren mensen vanuit de hele wereld Nederlands. In de bieb. Het leukste wat je kunt doen. Dat moet je opschrijven, hoor , zegt ze. Zo n honderd mensen komen in dat Praathuis, maar niet alleen om Nederlands te leren. Gezelligheid is ook een belangrijk motief, en hulp bij brieven van overheden, waaronder de gemeente. Dat is soms omdat ze het Nederlands nog niet machtig zijn , vertelt Kamphuis, maar lang niet altijd. Heel wat brieven moeten we zelf ook twee of drie keer lezen. Zij heeft zich met vier Praathuis-vrijwilligers spontaan opgegeven voor de Taalbattle. Omdat het belangrijk is.
Volgend jaar tweede editieVan den Berg en projectleider Talissa Oude Bennink zijn tevreden. De opkomst van deze eerste editie is flink. Heel mooi dat er veel inwoners, maar ook veel raadsleden en ambtenaren meedoen. Dat is bemoedigend, zegt Oude Bennink. In deze opzet was veel aandacht voor spelelementen. Deelname was vooral leuk, waarbij het een tikje ironisch is dat spel al gauw iets van een competitie krijgt en de meest taalvaardigen aan het langste eind trekken. Idee is natuurlijk dat juist degenen die wat minder taalvaardig zijn goed mee kunnen komen. Of deze opzet veel input oplevert is dan ook de vraag, maar het belang van simpeler taalgebruik is er wel mee onderstreept. En daar begint het, natuurlijk. Volgend jaar moet er een tweede editie komen.
Foto: Ernst Bergboer, © 1Twente
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
