Spongebob woont in Ruwenbos
De Enschedese wijk Ruwenbos is wereldberoemd. Het klimaat verandert, het wordt heter en overal ter wereld werken planologen aan ‘sponge city’s’, groene steden die zoveel mogelijk water vasthouden. Zij putten inspiratie in Ruwenbos, preciezer gesteld: uit de wadi’s daar.
Die sponsfunctie van wijken en steden is cruciaal. Regenwater wordt niet rap afgevoerd, maar blijft zo lang mogelijk in de bodem. Het resultaat: een frisser klimaat en meer groen. De ontwikkelaars van Ruwenbos waren pioniers. In het begin van de negentiger jaren van de vorige eeuw bedachten zij een wijk waar precies dat het uitgangspunt was, met wadi’s als middelpunt.
Een wadi... wat is dat ook weer?
Een wadi is - oneerbiedig gezegd - een met gras begroeide kuil in een groenstrook waarin regenwater wordt opgevangen. Regen stroomt van daken en straten naar de wadi in plaats van via een put naar het riool. Bij hevige buien loopt het riool niet meer over en - belangrijker nog - het water sijpelt langzaam de bodem in en houdt die vochtig. In Enschede vindt je de eerste wadi's van Nederland, en in deze vorm de eerste ter wereld, in Ruwenbos. De nieuwste liggen langs de Oldenzaalsestraat.
Dat voorbeeld werd aanvankelijk met scepsis begroet - het zou maar muggen en ratten aantrekken. Maar die scepsis duurde niet heel lang. Al snel trok de wijk belangstelling vanuit de hele wereld. Wetenschappers en planologen kwamen kijken en Ruwenbos, Enschede prijkte in talloze tijdschriften en vakbladen. Niet zelden waren die twee woorden - Ruwenbos en Enschede - voor de gemiddelde Nederlander ook de enige twee herkenbare tussen verder onbegrijpelijke leestekens.
In Nederland is inmiddels bijna geen gemeente meer te vinden waar geen wadi’s liggen. Maar ook in het buitenland zijn er honderden, misschien wel duizenden, aangelegd. Nu, vijfentwintig jaar later, is er meetapparatuur geplaatst in en bij de wadi’s in Ruwenbos. “We hebben al een unieke dataset van de eerste drie jaar dat ze er lagen”, vertelde projectleider Floris Boogaard in 1Twente Vandaag, “en dat gaan we nu herhalen.”
De metingen zijn bedoeld om vast te stellen hoe een wadi zich gedraagt in de loop der tijd. Destijds ging het om nieuw aangelegde wadi’s, nu om de oudste ter wereld. Boogaard: “Dat is interessant. We zagen destijds veel variaties binnen het jaar. Hoe snel stroomt water weg? Dat kan op den duur langzamer gaan. Doordat kinderen in de wadi’s spelen en het zand aanstampten of door begroeiing, bijvoorbeeld.”
Bij bewoners is een regenmeter geplaatst. Daarmee wordt de hoeveelheid neerslag vergeleken met de hoeveelheid water in de wadi’s en de snelheid waarmee dat wegstroomt. “We willen bewijzen welke impact water en groen hebben op het leven in een woonwijk.” Meer groen is het beste middel tegen hitte in steden en dorpen, volgens klimaatprofessor en wadi-vorser Boogaard. Tegels uit tuinen, gras en groen er voor in de plaats. Daarmee creëer je een natuurlijke spons die water opzuigt en vasthoudt.
Het begon in Ruwenbos.
