Winkelcentrum Zuid in Enschede heeft een superstatus als het gaat om veiligheid

Ga maar vast naar het biergangpad , zegt Henk-Jan van der Holst. Stagiaire Floor loopt zonder aarzelen de Aldi in richting de drank. Van der Halst kiest een ander gangpad en twee tellen later lopen ze er weer uit, met tussen hen in de magere man, die gedwee meeloopt. Hij komt een fiets ophalen, zegt hij. Die staat niet in de Aldi. Hij kwam bier stelen, knikt Van der Holst. De man heeft al een winkelverbod bij de Jumbo. Tussen de zeventig en tachtig mensen hebben op dit moment een toegangsverbod in Winkelcentrum Zuid, schat de beveiliger. Sommigen voor één winkel, anderen voor het hele centrum. Hij herkent ze allemaal.

Veiliger
Van der Holst waakt met zijn beveiligingsbedrijf Eyesecurity sinds 2016 over Winkelcentrum Zuid. Het winkelcentrum is sindsdien veiliger geworden. Cijfers bevestigen dat, klanten ook. Ik vind het zo fijn dat jullie er zijn , zegt een moeder met een kind tegen de twee beveiligers. Vroeger was het hier heel anders. De eerste periode was er een van schoon schip maken. Winkelcentrum Zuid was een thuishonk geworden voor daklozen, junks en alcoholisten. Met het Leger des Heils aan de overkant van de straat was het dweilen met de kraan open. Mensen werden uitgescholden en lastiggevallen, sommige alcoholisten waren echt heel agressief aanwezig , vertelt hij. De politie moest alsmaar langskomen. Dat geeft ook geen veilig gevoel. Groepen lastige jongeren en groepen lastige ouderen op scootmobiels maakten het plaatje compleet. De scootmobielgangs, nou, vergis je niet. Die kunnen heel vervelend zijn. Schelden, schreeuwen. En er zit er altijd wel een bij die stiekem een blik bier bij zich heeft.

Inmiddels zijn de problemen onder controle. Als het nodig is roept Van der Holst de politie erbij, maar als het kan lost hij het zelf op. Hij belt het Leger des Heils om lastige klantjes op te halen, en de jongeren van vier jaar geleden waarschuwen inmiddels hun broertjes en zusjes: niet rondhangen in Zuid. Ik snap ook wel dat het fijn is hier binnen te zitten als het buiten koud is en regent. Maar het winkelgenot gaat voor. Wij worden door de winkeliers betaald om de boeman te zijn. En hij doet meer. De Enschedeër zette bedrijfshulpverlening op poten en maakte samen met de brandweer een ontruimingsplan.

Sociaal werker
De beveiliger, die vijf mensen in dienst heeft, heeft een eigen kijk op het vak. De jaren 80-beveiliger, van die boos kijkende mannen met dikke nekken, dat is niet meer van deze tijd. Ik verwacht van mijn mensen dat ze bijna een sociaal werker zijn. Dat mensen bij je terecht kunnen met elke vraag, dat je het uithangbord bent voor het winkelcentrum. Gisteren liep bij Medikamente Die Grenze een dementerende man rond die zijn voordeur zocht. Dan kan je als beveiliger zeggen: die gooien we eruit, maar zo werken wij niet. Wij proberen het altijd op te lossen met praten. De beveiligers van Eyesecurity surveilleren ook niet in duo s maar alleen. Dat roept minder agressie op, is de overtuiging van Van der Holst. Het is een afweging. Als je met meerdere mensen rondloopt, maak je al gauw de indruk van een knokploeg. Je moet jezelf niet te groot maken, mensen voelen zich dan meteen in het nauw gedreven.

Dat betekent wel dat ze soms alleen voor potentieel gevaarlijke situaties staan. Kort geleden haalde een nerveuze winkeldief nog een stanleymes tevoorschijn. Met praten wist Van der Holst de man te kalmeren. Daarna kwamen twaalf pakjes shag, een trainingsbroek en een paar boxershirts tevoorschijn. Er wordt wel eens geringschattend gedaan over beveiligers, maar wij moeten altijd alert zijn. Altijd. Van der Holst beveiligt met zijn bedrijf ook evenementen. Dit is totaal anders. Ik ben er elke dag, ken iedereen en je hebt alle tijd. Tijdens zijn rondes maakt hij met iedereen een praatje en ziet hij overal manieren om zich verdienstelijk te maken. Een paar verdwaalde karretjes van de Lidl terugbrengen, een oudere dame helpen met het inladen van de boodschappen of begeleiden naar een pinautomaat, iemand de weg wijzen. Het is gastheerschap. Van der Holst heeft deze week gezelschap van de 15-jarige stagiaire Floor Wevers. Floor wil al haar hele leven beveiliger worden. Toen ik klein was, stond ik bij kinderfeestjes al met mijn handen op de rug langs de kant te kijken of er niks gebeurde , vertelt ze. Ze viel deze week met haar neus in de boter. Twee aanhoudingen direct op maandag. Dat maakte wel indruk, maar bang is ze niet. Nee hoor. Die man in de Aldi? Nee, die zou nooit iets doen. Daarvoor zijn er veel te veel mensen in de buurt. Ze lopen hun rondje. Controleren of deuren op slot zijn, zien dat er buiten een stapel pallets tegen de muur staat. Die moet vanavond weg zijn , zegt Van der Holst. Floor, met een oortje in en de handen op de rug, is in haar element. Dat vind ik mooi aan dit vak. Je weet nooit wat er allemaal kan gebeuren.

Keurmerk
Winkelcentrum Zuid is het afgelopen jaar niet alleen volledig vernieuwd, het heeft een nieuwe stap gezet op het gebied van veiligheid. Het winkelcentrum had al drie zogenaamde KVO-sterren, het Keurmerk Veilig Ondernemen, en krijgt er op 23 oktober een vierde bij. Er zijn maar enkele winkelcentra in de regio die dat hebben. Een van de voorwaarden: de beveiliging goed op orde hebben. Die moet proactief en zichtbaar aanwezig zijn maar ook winkeliers op allerlei vlakken ondersteunen, bijvoorbeeld door aangiftes te regelen of door kleine mankementen of storingen op te lossen. Winkelcentrum Zuid nam daarvoor enkele jaren geleden het bedrijf Eyesecurity van Henk-Jan van der Holst in de arm.

Winkelcentrum Zuid heeft meer reden voor een feestje, want het werd recent ook uitgeroepen tot beste winkelcentrum van Enschede. In de herfstvakantie, van 22 tot 26 oktober, wordt de heropening gevierd.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman