Harm Edens: €˜Enschede? Dat zijn voor mij kale fabrieksterreinen €™

Goedemiddag Harm. Zijn er dagen dat jij niet vrolijk bent?
Ik heb een groot cadeau van het leven gehad. Ik bulk van de energie en ben van nature optimistisch. Heb altijd zin in de volgende dag. Dat is geen talent, dat is mazzel. Als je met jezelf worstelt is het leven veel lastiger. Maar ik kan me ook wel opwinden over dingen. Die Nashville-verklaring bijvoorbeeld, dat vond ik zo n minne actie. Persoonlijk heb ik er geen last van, het raakt me niet. Maar je weet nu al dat de zelfmoordcijfers weer omhoog zullen gaan. Natuurlijk moet je alles kunnen zeggen, daar hecht ik ook aan. Maar je moet soms ook kunnen zwijgen.

Wanneer kwam jij uit de kast?
Op mijn tiende wist ik al dat ik op mannen viel. Maar ik dacht: dat komt later wel. Ik was goed in sport, had volop vriendinnetjes. Ik hoefde me niet in rare bochten te wringen, niks uit te leggen. Ik heb mijn eigen moment gekozen, toen ik in Groningen goed aan het studeren was.

Mensen van vroeger kennen jou nog als Harrie.
Ja, klopt. Ik heet Harm Jacob, roepnaam Harrie. Maar daar heb ik vanaf het begin niks aan gevonden, aan Harrie. Zeg nou zelf, vreselijk toch? Toen ik eenmaal het ouderlijk huis uit was, ben ik me Harm gaan noemen. Dat past beter bij me en het is ook nog de naam van een hele lieve grootvader. Het idee van een roepnaam vind ik al niks.

Vonden je ouders dat niet jammer?
Mijn ouders zijn nu 89. Die vonden wel meer jammer. Ik had beter rechten kunnen gaan studeren. Dan waren ze denk ik trotser op me geweest. Maar daar til ik niet meer zo zwaar aan. Inmiddels heb ik wel voldoende applaus gehad hoor. Het heeft me wel geleerd hoe ik als vader wil zijn voor mijn kinderen. Ik wil af en toe heel hard klappen voor ze. Zeggen dat ze het hartstikke goed doen. En natuurlijk soms ook vertellen dat een tekening afschuwelijk lelijk is.

Hoe zijn jullie in Zutphen terecht gekomen?
Dat was toeval. Iemand zei: heb je het al gezien, jullie huis staat te koop. We woonden op dat moment in Haarlem. De stad is druk geworden. Mijn kinderen wonen in de Jordaan en je moet je de laatste jaren langs drommen toeristen vechten om nog ergens te komen. Zutphen voelde meteen als thuis. Dan merk je hoe diep je afkomst eigenlijk in je systeem zit. Het coulisselandschap, de weiden met koeien.

Wat mis je van Twente?
Ik herinner me van Enschede de kale vlaktes rond textielfabrieken. Een centrum waar geen moer te doen was, als scholier zat ik eens in café De Kater toen een man binnenkwam, om een biertje riep en om dat kracht bij te zetten met een pistool door het plafond schoot. Dat was wel de hoogste vorm van opwinding daar. Maar ik heb er ook een fijne jeugd gehad. Speelde fanatiek korfbal in de Wesselerbrink, zat op scholengemeenschap Zuid. Geweldige school. Het werd gezien als het afvoerputje - het Ichtus was het zogenaamd helemaal. Maar ik heb er de liefde voor de taal geleerd, voor theater en had er leuke leerkrachten. Leuker dan die sgp ers op Ichtus.

Kom je ooit definitief terug naar Enschede?
Ik pas heel goed in Zutphen. Het is meer mijn maat stad dan Enschede. De beelden van vroeger helpen ook niet. We woonden vanaf het begin op de Wesselerbrink en elke maand zagen we nieuwe huizenblokken in het weiland ploffen. Daar heb ik echt een aversie tegen ontwikkeld. Mensen hebben geen benul hoe belangrijk de vrije ruimte is. Maar al zal ik me er niet meer vestigen, ik heb ook veel mooie herinneringen aan Enschede.

Herken je je in de uitspraak Eens een Tukker, altijd een Tukker?
Die afkomst helpt je wel in het leven. Waar je me ook neerzet, ik word er niet warm of koud van. Máxima, een Masai-krijger of Al Gore, het zijn allemaal mensen. Ik kom wel eens van die types tegen die in elkaar storten van de poespas, in het oosten malen we daar niet om. Als baby hoorde ik op Stadsveld de melkbussen rammelen, dat zit nog steeds ergens diep in me.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - foto: Harm Edens