Tachtig jaar na de Twentse razzia ‘moeten we blijven herdenken en alert zijn’
Naam voor naam worden deze dinsdagmiddag de 105 Joodse mannen door de kinderen van de Prinsenschool genoemd. De mannen werden door de Duitsers in het weekend van 13 en 14 september uit hun huizen in Enschede, Hengelo, Almelo, Borne, Delden, Goor, Haaksbergen en Oldenzaal en op transport naar Mauthausen gezet. Niemand overleefde. “We moeten alert blijven, want de geschiedenis kan zich herhalen” waarschuwt opperrabijn Binyomin Jacobs bij de Herdenking Razzia Twente.
Elke dag
De jaarlijkse herdenking heeft in de openlucht plaats voor de synagoge in de Prinsenstraat bij het Razziamonument. Zo’n 150 mensen wonen de herdenking bij. Naast de opperrabbijn, voeren burgemeester Onno van Veldhuizen en nabestaande Bert Woudstra het woord. Twee kinderen van de school lezen hun eigen gedicht voor. In de toespraken zijn de zorg voor vluchtelingen en de noodzaak van herdenken centrale thema’s. “Wat wij hebben meegemaakt is nooit weg. Je bent er elke dag mee bezig”, vertelt Bert Woudstra die een groot deel van zijn familie kwijtraakte.
Represaille
Het is precies tachtig jaar geleden dat de Twents Joodse mannen werden opgepakt. Zomaar ‘vanuit het niets’ zegt de voorzitter van het herdenkingscomité Bert Oude Engberink. De groep werd gearresteerd als represaillemaatregel voor het doorknippen van enkele telefoonkabels in het buitengebied van Enschede. “Ze hadden er niets mee te maken”, aldus Oude Engberink. Op 16 september vertrokken de 105 mannen per trein naar Mauthausen in Oostenrijk waar ze tussen 24 september 1941 en 5 januari 1942 om het leven werden gebracht.
Herdenking
Sinds 1992 wordt jaarlijks een herdenking georganiseerd bij het Razziamonument van kunstenaar Appie Drielsma. “En dat moeten we blijven doen, omdat we alert moeten blijven”, aldus opperrabbijn Jacobs.
