Nieuws
Enschede
De tijd dat Grolsch heilig is in Twente lijkt voorbij
Bier is populairder dan ooit. Maar de tijd dat Grolsch heilig is in Twente en de Achterhoek lijkt voorbij. Zorgt de opkomst van speciaalbier voor een revolutie in bierland? Het is vechten voor elke liter.
Het doet nog geregeld pijn, daar in die grote Grolsch-brouwerij in Boekelo langs de A35. De brouwer verloor onlangs op een aantal prominente plekken in Twente de slag om het gele goud. Zo stroomt er sinds dit jaar bij Metropool, het Wilminktheater en het voormalige Atak geen Grolsch meer uit de tapkraan, zowat de complete Twentse theaterwereld. Metropool tapt de komende jaren pilsjes van Jupiler, het Wilminktheater koos voor Hertog-Jan, beide onderdeel van het bierconcern Ab Inbev.
Zwaar ziekEen verandering die hard aankomt bij de Twentse brouwer. Eerlijk is eerlijk: daar zijn we zwaar ziek van geweest. En nog steeds af en toe , vertelt Erik Kottink, al 22 jaar de salesmanager voor Grolsch in Oost-Nederland. Het is zoals het gaat in de bierwereld: grote brouwerijen strijden om de tapkraan in grote horecazaken en sluiten direct meerjarige deals. You win some, you lose some.
Maar er lijkt meer aan de hand. Zo ruilde de Hengelose Schouwburg eerder al Grolsch in voor Heineken. Een lokale speler als De Twentse Bierbrouwerij uit Hengelo nam al meerdere sportclubs en restaurants over. Grolsch zelf wil geen cijfers geven over het precieze aantal zaken in deze regio.
Maar in Oost-Nederland winnen we nog altijd meer zaken dan we verliezen , zegt Kottink. Met bier in de horeca is het wel zo: het is alles of niets. Wij hadden tien jaar alles bij het Wilminktheater, nu vijf jaar niets. Daarom is de markt ook zo competitief. Dat zal de komende jaren ook niet veranderen.
De klant
Bij supermarktbier is de keuze aan de klant, in de horeca- en evenementenwereld wordt die keus voor de bezoeker gemaakt. Juist daarom zijn die contracten zo belangrijk. Brouwers eisen exclusiviteit op de tap, om concurrentie buiten de deur te houden.
In de strijd om de handtekening worden klanten gelokt met allerlei extraatjes. Zo biedt Grolsch een 24 uursservice aan voor kapotte tapinstallaties. Festivals krijgen expertise aangeboden op evenementengebied, sportclubs worden geregeld flinke bonussen in het vooruitzicht gesteld. Die kunnen vooraf worden uitbetaald, wat het extra verleidelijk maakt.
Sentiment
Toch lijkt Grolsch niet langer heilig in de regio. De 100 procentsmerkentrouw , bij bier vanouds enorm hoog, neemt landelijk en in deze regio langzaam af. Natuurlijk zit er een bepaald sentiment bij Grolsch hier in Twente , vertelt Jorik Fransen van het Wilminktheater.
Maar dat is niet meer zoals vroeger. Daarom durfden we deze beslissing ook te nemen. Dertig jaar geleden zou dat anders geweest zijn. Toen was Heineken de baas in Amsterdam, Grolsch hier in Twente en de Achterhoek en Bavaria in Brabant. Pilsener is nu veel meer in beweging.
Verschuivingen
Exacte onderzoeken naar de status van merkentrouw in bierland worden niet gedaan. Maar ook de hoofdredacteur van biernet.nl, de grootste biersite van Nederland, ziet verschuivingen. Hij heet Diederik van Korven en komt uit het Twentse Langeveen. Vroeger werd je op een verjaardag in Twente verbaasd aangekeken als je iets anders schonk dan Grolsch. Dat is in sommige dorpen nog steeds zo, maar wel stukken minder. Die verschuiving zie je overal.
Schoorsteenregio
Voor Grolsch is de thuismarkt in Twente en de Achterhoek van groot belang. Niet eens vanwege het aantal verkochte liters, want dat is maar een klein percentage van het totaal. Het is veel meer dan dat: een veilige haven in een onrustige branche. Althans, dat moet het zijn. Het gebied waar je vandaan komt, je schoorsteengebied, dat moet je als brouwerij op orde hebben , zegt Grolsch zelf. Die thuismarkt is letterlijk je eigen huis, daarbinnen is alles belangrijk. Op andere plekken investeren we veel selectiever.
Natuurlijk: Grolsch is nog altijd een icoon in Twente en de Achterhoek, ook al is de brouwerij tegenwoordig in Japanse handen. Wie is er immers niet opgegroeid met de bruine of groene beugels van het 404 jaar oude biermerk? Nog steeds staan er in vrijwel elke sportclub groene knuppels uit Boekelo op tafel.
Concurrentie neemt toeEn ook veel restaurants en cafés schenken als hoofdmerk Grolsch. Maar de concurrentie neemt ontegenzeggelijk toe, van alle kanten. Zo wordt Grolsch in zijn eigen schoorsteenregio behalve door grote namen als Heineken en Ab Inbev ook beconcurreerd door een lokale speler: De Twentse Bierbrouwerij uit Hengelo.
Die brouwt Twents Pils en allerlei soorten speciaalbier. De laatste jaren nam de Twentse Bierbrouwerij al sportclubs, restaurants en festivals over in Twente, onder meer van Grolsch. Frank Hendriks is de grote man achter die Twentse Bierbrouwerij.
Lokale conceptHij begon tien jaar geleden en snoept langzaam maar zeker iets af van de Grolschtaart in Twente. Naar eigen zeggen staat de teller inmiddels op bijna 10 procent. Ik ben het ambachtelijke, lokale alternatief voor een grote brouwerij , zegt hij. Maar ik wil helemaal niet opboksen tegen de grote namen, ik doe het op mijn eigen manier. Laat mij maar lekker tussen de benen doorlopen.
De ondernemer is succesvol met zijn lokale concept. Zo verhuisde hij onlangs naar De Zegger in Hengelo, waar hij een goedlopend proeflokaal met een restaurant runt. Lokaal bier is populair, Twents scoort. De opkomst van Twents Pils ligt gevoelig bij Grolsch. Een concurrent uit de eigen regio wordt als dubbel gevaar gezien. Volgens Hendriks verliest Grolsch liever een zaak aan Heineken dan aan hem.
Dat schuurt een beetje Grolsch-salesmanager Kottink: Elk pilsmerk dat in onze thuismarkt komt is een concurrent. Concullega s ken ik niet. Natuurlijk probeert iedereen zijn marktaandeel te vergroten door iets van elkaar af te snoepen. Maar goed, als je niets hebt is het ook heel makkelijk iets van die taart te nemen.
Volgens de brouwer uit Boekelo wordt Twents Pils bovendien helemaal niet gebrouwen in deze regio, maar in België. No hard feelings, maar dat schuurt een beetje , zegt Kottink. Hendriks bevestigt die woorden, maar zegt dat hij niet anders kan om de kwaliteit van zijn bier constant te houden. Zijn brouwgerst komt bovendien van Twentse velden en de ontwikkeling van recepturen gebeurt ook hier in Hengelo, zegt hij.
Lastig
De nieuwkomer noemt het best lastig om tussen de grote jongens een plekje te bemachtigen. Het is vechten voor elke liter. Wat Grolsch het allervervelendst vindt is, dat ik niet alleen speciaalbier, maar ook pils brouw. Dat drinken we hier in Twente het meeste.
De Hengeloër krijgt overal in de regio voet aan de grond, maar loopt nog wel eens tegen muren op. Iedereen denkt dat de bierhandel een hele open handel is, maar dat is helemaal niet zo. Brouwerijen zitten nog overal tussen. Pandjes, tussenpanden, contracten over tankinstallaties: zo makkelijk kom je er niet vanaf. Dat het gevoelig ligt snap ik wel. Het blijft een beetje landjepik. Maar ik vind het wel jammer dat het als noabers zo moet. We zouden ook naast elkaar kunnen opereren in mijn ogen. Dat zou voor de regio veel leuker zijn.
De keerzijdeEr mag dan onderling veel strijd zijn in de Twentse bierwereld, het gele goud is wel populairder dan ooit. Even wat harde cijfers: de verkoop van bier in Nederland steeg de laatste vier jaar met 6 procent. Dat klinkt misschien niet spectaculair tot je dat omrekent in liters. Er wordt nu 72 miljoen liter bier per jaar meer gedronken dan vier jaar geleden.
Dat zijn omgerekend 300 miljoen glazen. Wie de cijfers nog beter analyseert ziet dat de consumptie van het gewone bier (pils) gestaag stijgt met 2 procent, maar dat de consumptie van speciaalbier en alcoholvrij bier explosief stijgt, respectievelijk met 30 en 85 procent.
Markt groter dan ooitWe drinken meer dan ooit tevoren, beaamt de Nederlandse Brouwersvereniging. En dus is de markt ook groter dan ooit. Grolsch-man Erik Kottink beaamt dat. Als je tien jaar geleden in een goed restaurant om een glas bier vroeg, dan werd je als neanderthaler neergezet. Tegenwoordig werkt de lokale brouwerij Brouwersnös in Groenlo samen met chef-kok Jonnie Boer voor een biertje bij Michelingerechten. Dat is toch fantastisch voor de hele markt?
Vooral de opkomst van kleine, lokale brouwerijen is opmerkelijk. De afgelopen jaren kwamen er meer dan 25 brouwers bij in Twente en de Achterhoek, een groei van liefst 152 procent . Vrijwel elk café serveert tegenwoordig een lokaal speciaalbiertje, Enschede heeft met Stanislaus Brewskovitch zelfs een complete stadsbrouwerij die al zijn bier zelf maakt.
Hip en leukBier is hip, bier is leuk. Uit het laatste Nationaal Bieronderzoek bleek dat driekwart van de bierdrinkers het aanbod veel gevarieerder vindt dan twee jaar geleden. Bijna de helft koos daardoor vaker voor een ander bier. Het verklaart voor een deel de veranderende merkentrouw. Kottink: Iedereen heeft tegenwoordig wel een leuk verhaal bij een biertje. Er gebeurt veel meer in de hele markt. Dat brengt de hele biercategorie naar boven.
Speciaalbier is goed voor 10 procent van de totale biermarkt, maar het aandeel stijgt heel snel. En dus kiest ook Grolsch voor een steeds uitgebreider pakket speciaalbieren en alcoholvrije bieren. De exploderende markt biedt voor de brouwer ook kansen in de rest van het land.
Twee soorten pilsVolgens Kottink zijn er twee soorten pils: om te gieten en om te genieten. Beide markten zijn booming en in beide blijft het vechten om de klant. Feesten als carnaval en de Zwarte Cross, dat blijft voor ons heel belangrijk. Dat is meer bier om te gieten, oneerbiedig gezegd. Maar ook aan die genietkant zijn enorme ontwikkelingen. Grote brouwers hebben een inhaalslag te maken op speciaalbiergebied, daar werken ook wij elke dag heel hard aan. Want wij zijn en blijven de brouwer van Oost-Nederland.
Hendriks van de Twentse Bierbrouwerij kan zich daar niet helemaal in vinden. Wij zijn misschien niet de grootste, maar wel de leukste brouwer van Oost-Nederland.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Carlo ter Ellen
Zwaar ziekEen verandering die hard aankomt bij de Twentse brouwer. Eerlijk is eerlijk: daar zijn we zwaar ziek van geweest. En nog steeds af en toe , vertelt Erik Kottink, al 22 jaar de salesmanager voor Grolsch in Oost-Nederland. Het is zoals het gaat in de bierwereld: grote brouwerijen strijden om de tapkraan in grote horecazaken en sluiten direct meerjarige deals. You win some, you lose some.
Maar er lijkt meer aan de hand. Zo ruilde de Hengelose Schouwburg eerder al Grolsch in voor Heineken. Een lokale speler als De Twentse Bierbrouwerij uit Hengelo nam al meerdere sportclubs en restaurants over. Grolsch zelf wil geen cijfers geven over het precieze aantal zaken in deze regio.
Maar in Oost-Nederland winnen we nog altijd meer zaken dan we verliezen , zegt Kottink. Met bier in de horeca is het wel zo: het is alles of niets. Wij hadden tien jaar alles bij het Wilminktheater, nu vijf jaar niets. Daarom is de markt ook zo competitief. Dat zal de komende jaren ook niet veranderen.
De klant
Bij supermarktbier is de keuze aan de klant, in de horeca- en evenementenwereld wordt die keus voor de bezoeker gemaakt. Juist daarom zijn die contracten zo belangrijk. Brouwers eisen exclusiviteit op de tap, om concurrentie buiten de deur te houden.
In de strijd om de handtekening worden klanten gelokt met allerlei extraatjes. Zo biedt Grolsch een 24 uursservice aan voor kapotte tapinstallaties. Festivals krijgen expertise aangeboden op evenementengebied, sportclubs worden geregeld flinke bonussen in het vooruitzicht gesteld. Die kunnen vooraf worden uitbetaald, wat het extra verleidelijk maakt.
Sentiment
Toch lijkt Grolsch niet langer heilig in de regio. De 100 procentsmerkentrouw , bij bier vanouds enorm hoog, neemt landelijk en in deze regio langzaam af. Natuurlijk zit er een bepaald sentiment bij Grolsch hier in Twente , vertelt Jorik Fransen van het Wilminktheater.
Maar dat is niet meer zoals vroeger. Daarom durfden we deze beslissing ook te nemen. Dertig jaar geleden zou dat anders geweest zijn. Toen was Heineken de baas in Amsterdam, Grolsch hier in Twente en de Achterhoek en Bavaria in Brabant. Pilsener is nu veel meer in beweging.
Verschuivingen
Exacte onderzoeken naar de status van merkentrouw in bierland worden niet gedaan. Maar ook de hoofdredacteur van biernet.nl, de grootste biersite van Nederland, ziet verschuivingen. Hij heet Diederik van Korven en komt uit het Twentse Langeveen. Vroeger werd je op een verjaardag in Twente verbaasd aangekeken als je iets anders schonk dan Grolsch. Dat is in sommige dorpen nog steeds zo, maar wel stukken minder. Die verschuiving zie je overal.
Schoorsteenregio
Voor Grolsch is de thuismarkt in Twente en de Achterhoek van groot belang. Niet eens vanwege het aantal verkochte liters, want dat is maar een klein percentage van het totaal. Het is veel meer dan dat: een veilige haven in een onrustige branche. Althans, dat moet het zijn. Het gebied waar je vandaan komt, je schoorsteengebied, dat moet je als brouwerij op orde hebben , zegt Grolsch zelf. Die thuismarkt is letterlijk je eigen huis, daarbinnen is alles belangrijk. Op andere plekken investeren we veel selectiever.
Natuurlijk: Grolsch is nog altijd een icoon in Twente en de Achterhoek, ook al is de brouwerij tegenwoordig in Japanse handen. Wie is er immers niet opgegroeid met de bruine of groene beugels van het 404 jaar oude biermerk? Nog steeds staan er in vrijwel elke sportclub groene knuppels uit Boekelo op tafel.
Concurrentie neemt toeEn ook veel restaurants en cafés schenken als hoofdmerk Grolsch. Maar de concurrentie neemt ontegenzeggelijk toe, van alle kanten. Zo wordt Grolsch in zijn eigen schoorsteenregio behalve door grote namen als Heineken en Ab Inbev ook beconcurreerd door een lokale speler: De Twentse Bierbrouwerij uit Hengelo.
Die brouwt Twents Pils en allerlei soorten speciaalbier. De laatste jaren nam de Twentse Bierbrouwerij al sportclubs, restaurants en festivals over in Twente, onder meer van Grolsch. Frank Hendriks is de grote man achter die Twentse Bierbrouwerij.
Lokale conceptHij begon tien jaar geleden en snoept langzaam maar zeker iets af van de Grolschtaart in Twente. Naar eigen zeggen staat de teller inmiddels op bijna 10 procent. Ik ben het ambachtelijke, lokale alternatief voor een grote brouwerij , zegt hij. Maar ik wil helemaal niet opboksen tegen de grote namen, ik doe het op mijn eigen manier. Laat mij maar lekker tussen de benen doorlopen.
De ondernemer is succesvol met zijn lokale concept. Zo verhuisde hij onlangs naar De Zegger in Hengelo, waar hij een goedlopend proeflokaal met een restaurant runt. Lokaal bier is populair, Twents scoort. De opkomst van Twents Pils ligt gevoelig bij Grolsch. Een concurrent uit de eigen regio wordt als dubbel gevaar gezien. Volgens Hendriks verliest Grolsch liever een zaak aan Heineken dan aan hem.
Dat schuurt een beetje Grolsch-salesmanager Kottink: Elk pilsmerk dat in onze thuismarkt komt is een concurrent. Concullega s ken ik niet. Natuurlijk probeert iedereen zijn marktaandeel te vergroten door iets van elkaar af te snoepen. Maar goed, als je niets hebt is het ook heel makkelijk iets van die taart te nemen.
Volgens de brouwer uit Boekelo wordt Twents Pils bovendien helemaal niet gebrouwen in deze regio, maar in België. No hard feelings, maar dat schuurt een beetje , zegt Kottink. Hendriks bevestigt die woorden, maar zegt dat hij niet anders kan om de kwaliteit van zijn bier constant te houden. Zijn brouwgerst komt bovendien van Twentse velden en de ontwikkeling van recepturen gebeurt ook hier in Hengelo, zegt hij.
Lastig
De nieuwkomer noemt het best lastig om tussen de grote jongens een plekje te bemachtigen. Het is vechten voor elke liter. Wat Grolsch het allervervelendst vindt is, dat ik niet alleen speciaalbier, maar ook pils brouw. Dat drinken we hier in Twente het meeste.
De Hengeloër krijgt overal in de regio voet aan de grond, maar loopt nog wel eens tegen muren op. Iedereen denkt dat de bierhandel een hele open handel is, maar dat is helemaal niet zo. Brouwerijen zitten nog overal tussen. Pandjes, tussenpanden, contracten over tankinstallaties: zo makkelijk kom je er niet vanaf. Dat het gevoelig ligt snap ik wel. Het blijft een beetje landjepik. Maar ik vind het wel jammer dat het als noabers zo moet. We zouden ook naast elkaar kunnen opereren in mijn ogen. Dat zou voor de regio veel leuker zijn.
De keerzijdeEr mag dan onderling veel strijd zijn in de Twentse bierwereld, het gele goud is wel populairder dan ooit. Even wat harde cijfers: de verkoop van bier in Nederland steeg de laatste vier jaar met 6 procent. Dat klinkt misschien niet spectaculair tot je dat omrekent in liters. Er wordt nu 72 miljoen liter bier per jaar meer gedronken dan vier jaar geleden.
Dat zijn omgerekend 300 miljoen glazen. Wie de cijfers nog beter analyseert ziet dat de consumptie van het gewone bier (pils) gestaag stijgt met 2 procent, maar dat de consumptie van speciaalbier en alcoholvrij bier explosief stijgt, respectievelijk met 30 en 85 procent.
Markt groter dan ooitWe drinken meer dan ooit tevoren, beaamt de Nederlandse Brouwersvereniging. En dus is de markt ook groter dan ooit. Grolsch-man Erik Kottink beaamt dat. Als je tien jaar geleden in een goed restaurant om een glas bier vroeg, dan werd je als neanderthaler neergezet. Tegenwoordig werkt de lokale brouwerij Brouwersnös in Groenlo samen met chef-kok Jonnie Boer voor een biertje bij Michelingerechten. Dat is toch fantastisch voor de hele markt?
Vooral de opkomst van kleine, lokale brouwerijen is opmerkelijk. De afgelopen jaren kwamen er meer dan 25 brouwers bij in Twente en de Achterhoek, een groei van liefst 152 procent . Vrijwel elk café serveert tegenwoordig een lokaal speciaalbiertje, Enschede heeft met Stanislaus Brewskovitch zelfs een complete stadsbrouwerij die al zijn bier zelf maakt.
Hip en leukBier is hip, bier is leuk. Uit het laatste Nationaal Bieronderzoek bleek dat driekwart van de bierdrinkers het aanbod veel gevarieerder vindt dan twee jaar geleden. Bijna de helft koos daardoor vaker voor een ander bier. Het verklaart voor een deel de veranderende merkentrouw. Kottink: Iedereen heeft tegenwoordig wel een leuk verhaal bij een biertje. Er gebeurt veel meer in de hele markt. Dat brengt de hele biercategorie naar boven.
Speciaalbier is goed voor 10 procent van de totale biermarkt, maar het aandeel stijgt heel snel. En dus kiest ook Grolsch voor een steeds uitgebreider pakket speciaalbieren en alcoholvrije bieren. De exploderende markt biedt voor de brouwer ook kansen in de rest van het land.
Twee soorten pilsVolgens Kottink zijn er twee soorten pils: om te gieten en om te genieten. Beide markten zijn booming en in beide blijft het vechten om de klant. Feesten als carnaval en de Zwarte Cross, dat blijft voor ons heel belangrijk. Dat is meer bier om te gieten, oneerbiedig gezegd. Maar ook aan die genietkant zijn enorme ontwikkelingen. Grote brouwers hebben een inhaalslag te maken op speciaalbiergebied, daar werken ook wij elke dag heel hard aan. Want wij zijn en blijven de brouwer van Oost-Nederland.
Hendriks van de Twentse Bierbrouwerij kan zich daar niet helemaal in vinden. Wij zijn misschien niet de grootste, maar wel de leukste brouwer van Oost-Nederland.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Carlo ter Ellen
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
