Nieuws
Enschede
Hoe duurzame energie de Enschedese politiek tot wanhoop drijft
Duurzaamheid kan de splijtzwam van de coalitie worden of de molensteen om de nek van lokale partij Burgerbelangen (BBE). Er worden binnenkort belangrijke besluiten genomen. Tijd voor een stand van zaken.
Na de zomer buigt de gemeenteraad zich over het milieueffectrapport (mer) voor duurzame energie in Enschede. Dat klinkt misschien saai en onbeduidend, maar het 200 pagina s tellende document is allesbepalend voor windmolens en zonneparken in de gemeente.
Krijgen we een skyline van windmolens?
Dat is niet uitgesloten. Adviesbureau Pondera, schrijver van het mer, heeft vijf mogelijke scenario s uitgewerkt (zie inzet) en getoetst aan de doelstelling in het coalitieakkoord: een verdubbeling van het aandeel duurzame energie van 8 procent naar 16 procent. Een scenario komt tegemoet aan de zorgen van agrariërs, door zoveel mogelijk landbouwgrond te vrijwaren van zonnepanelen. Een ander scenario benut de capaciteit van het elektriciteitsnet optimaal. Ook zijn er alternatieven die uitgaan van zo min mogelijk aantasting van het landschap of zo min mogelijk hinder voor omwonenden. Dit jaar nog kiest de raad een voorkeursscenario dat wordt uitgewerkt in de Energievisie.
Worden zon- en windenergie gelijk verdeeld?
Dat verschilt per situatie. Hoe minder gebruik van landbouwgrond, hoe minder kansen voor zonneparken en hoe meer windmolens nodig zijn. Is het halen van de doelstelling op korte termijn heilig, dan moeten zonnevelden en windmolens vlakbij een stopcontact komen. Die zijn in Enschede schaars. Het benodigde aantal zonnevelden varieert in de scenario s van 71 tot 152 hectare. Het aantal windmolens van drie tot acht. De focus voor turbines ligt op Grolsch, de Marssteden en de Binnenhaven. Pondera wijst ook naar het zuidelijke buitengebied. Daar is Burgerbelangen niet happig op. De lokale partij heeft voor de verkiezingen beloofd daar niet mee te werken. Toch komen Zuid en Oost wel in beeld nu de doelstellingen onhaalbaar blijken.
Onhaalbaar?
Dat is wat Pondera in het milieueffectrapport laat doorschemeren door de doelstelling richting 2030 te schrijven in plaats van 2023. De coalitie heeft afgesproken deze periode 160 hectare zonnepanelen en drie windmolens te faciliteren. Maar rond veel geschikte locaties voor zonneparken zijn er weinig stopcontacten . Die aansluitpunten kan Enexis uitbreiden, maar dat duurt jaren. Beperkingen waar initiatiefnemers Kronos Solar en Enschede Energie nu al tegenaan lopen. Wat volgens Pondera qua aansluiting het best haalbaar is: het beoogde aantal hectare zonnepanelen halveren en acht windmolens toestaan. Omdat aanvragen pas na vaststelling van de Energievisie (voorjaar 2020) worden behandeld, is het met oog op bezwarenprocedures en subsidietrajecten nog steeds onrealistisch dat alle projecten voor 2023 groen licht hebben.
Legt de gemeenteraad zich daarbij neer?
D66, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie in ieder geval niet. Zij ondertekenden vorig jaar een klimaatpact. De ambitie is wat hen betreft nooit ambitieus genoeg en afspraken in het coalitieakkoord leidend. D66 laat geen mogelijkheid onbenut om BBE-wethouder Niels van den Berg daarop te wijzen. Saillant is dat de doelstelling (16 procent duurzame energie in 2023) medio volgend jaar al wordt geëvalueerd. Als resultaten achterblijven - en dat is onvermijdbaar - worden volgens het coalitieakkoord twee extra zoekgebieden voor windmolens geopend.
Opties genoeg, toch?
In het coalitieakkoord zijn drie windmolens in de Boeldershoek, op de Marssteden en bij Grolsch afgesproken. Omdat de Boeldershoek middenin de aanvliegroute naar de luchthaven ligt, kan daar een streep door. Pondera schrijft dat bij Grolsch naast ruimtegebrek relatief veel hinder (slagschaduw) voor bewoners in Usselo en Boekelo te verwachten is. Twee turbines op De Marssteden zijn kansrijker. De Binnenhaven wordt ook genoemd voor een windmolen, maar zadelt een groep inwoners van Twekkelerveld mogelijk wel op met slagschaduw. Als er extra zoekgebieden voor windmolens worden geopend, komen locaties langs de N18, bij Het Rutbeek of in de Eschmarke in beeld. En dat is dus tegen het zere been van Burgerbelangen.
Wat nu?
Er dreigt een impasse, omdat er grote woorden zijn gebezigd. De klimaatpactpartijen houden vast aan de doelstelling en het coalitieakkoord. De BBE-wethouder wil geen windmolens in het zuidelijke buitengebied. Deze twee standpunten zijn nagenoeg onverenigbaar, dus moet een front genoegen nemen met minder. Het wordt balanceren tussen een belofte en een afspraak. Als Burgerbelangen bij zijn verkiezingsbelofte blijft, zal dat de verhoudingen in de coalitie vroeg of laat op scherp zetten. Maar de partij ziet zich wellicht getroost. Behalve BBE zijn ook VVD, CDA, PVV, EnschedeAnders, Democratisch Platform en Groep Versteeg niet te porren voor windturbines in het buitengebied. Dat is een minimale meerderheid in de gemeenteraad.
|| Vijf scenario s voor Energievisie ||
De gemeenteraad besluit welk scenario om de doelstelling te halen voorkeur krijgt. De eerste twee worden door Pondera het best haalbaar geacht. In de scenario s is rekening gehouden met energiebesparing en toename van zonnepanelen op daken.
Behoud landschap/natuur centraal: 152 hectare zonnepanelen en drie windmolens (Binnenhaven, Grolsch en Marssteden).
Optimaal benutten beschikbare capaciteit elektriciteitsnet: 71 hectare zonnepanelen en acht windmolens (drie langs N18, twee op Marssteden, Eschmarke, Grolsch en Binnenhaven).
Hinder voor zo min mogelijk omwonenden: 93 hectare zonnepanelen en vijf windmolens (langs oude N18, twee op Marssteden, twee in Eschmarke).
Behoud van zo veel mogelijk landbouwgrond: 99 hectare zonnepanelen en zes willekeurige windmolens.
Evenredige verdeling per buurtschap: is vanwege ruimte- en aansluitingsbeperkingen in de praktijk lastig te realiseren.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, illustratie: Tubantia
Krijgen we een skyline van windmolens?
Dat is niet uitgesloten. Adviesbureau Pondera, schrijver van het mer, heeft vijf mogelijke scenario s uitgewerkt (zie inzet) en getoetst aan de doelstelling in het coalitieakkoord: een verdubbeling van het aandeel duurzame energie van 8 procent naar 16 procent. Een scenario komt tegemoet aan de zorgen van agrariërs, door zoveel mogelijk landbouwgrond te vrijwaren van zonnepanelen. Een ander scenario benut de capaciteit van het elektriciteitsnet optimaal. Ook zijn er alternatieven die uitgaan van zo min mogelijk aantasting van het landschap of zo min mogelijk hinder voor omwonenden. Dit jaar nog kiest de raad een voorkeursscenario dat wordt uitgewerkt in de Energievisie.
Worden zon- en windenergie gelijk verdeeld?
Dat verschilt per situatie. Hoe minder gebruik van landbouwgrond, hoe minder kansen voor zonneparken en hoe meer windmolens nodig zijn. Is het halen van de doelstelling op korte termijn heilig, dan moeten zonnevelden en windmolens vlakbij een stopcontact komen. Die zijn in Enschede schaars. Het benodigde aantal zonnevelden varieert in de scenario s van 71 tot 152 hectare. Het aantal windmolens van drie tot acht. De focus voor turbines ligt op Grolsch, de Marssteden en de Binnenhaven. Pondera wijst ook naar het zuidelijke buitengebied. Daar is Burgerbelangen niet happig op. De lokale partij heeft voor de verkiezingen beloofd daar niet mee te werken. Toch komen Zuid en Oost wel in beeld nu de doelstellingen onhaalbaar blijken.
Onhaalbaar?
Dat is wat Pondera in het milieueffectrapport laat doorschemeren door de doelstelling richting 2030 te schrijven in plaats van 2023. De coalitie heeft afgesproken deze periode 160 hectare zonnepanelen en drie windmolens te faciliteren. Maar rond veel geschikte locaties voor zonneparken zijn er weinig stopcontacten . Die aansluitpunten kan Enexis uitbreiden, maar dat duurt jaren. Beperkingen waar initiatiefnemers Kronos Solar en Enschede Energie nu al tegenaan lopen. Wat volgens Pondera qua aansluiting het best haalbaar is: het beoogde aantal hectare zonnepanelen halveren en acht windmolens toestaan. Omdat aanvragen pas na vaststelling van de Energievisie (voorjaar 2020) worden behandeld, is het met oog op bezwarenprocedures en subsidietrajecten nog steeds onrealistisch dat alle projecten voor 2023 groen licht hebben.
Legt de gemeenteraad zich daarbij neer?
D66, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie in ieder geval niet. Zij ondertekenden vorig jaar een klimaatpact. De ambitie is wat hen betreft nooit ambitieus genoeg en afspraken in het coalitieakkoord leidend. D66 laat geen mogelijkheid onbenut om BBE-wethouder Niels van den Berg daarop te wijzen. Saillant is dat de doelstelling (16 procent duurzame energie in 2023) medio volgend jaar al wordt geëvalueerd. Als resultaten achterblijven - en dat is onvermijdbaar - worden volgens het coalitieakkoord twee extra zoekgebieden voor windmolens geopend.
Opties genoeg, toch?
In het coalitieakkoord zijn drie windmolens in de Boeldershoek, op de Marssteden en bij Grolsch afgesproken. Omdat de Boeldershoek middenin de aanvliegroute naar de luchthaven ligt, kan daar een streep door. Pondera schrijft dat bij Grolsch naast ruimtegebrek relatief veel hinder (slagschaduw) voor bewoners in Usselo en Boekelo te verwachten is. Twee turbines op De Marssteden zijn kansrijker. De Binnenhaven wordt ook genoemd voor een windmolen, maar zadelt een groep inwoners van Twekkelerveld mogelijk wel op met slagschaduw. Als er extra zoekgebieden voor windmolens worden geopend, komen locaties langs de N18, bij Het Rutbeek of in de Eschmarke in beeld. En dat is dus tegen het zere been van Burgerbelangen.
Wat nu?
Er dreigt een impasse, omdat er grote woorden zijn gebezigd. De klimaatpactpartijen houden vast aan de doelstelling en het coalitieakkoord. De BBE-wethouder wil geen windmolens in het zuidelijke buitengebied. Deze twee standpunten zijn nagenoeg onverenigbaar, dus moet een front genoegen nemen met minder. Het wordt balanceren tussen een belofte en een afspraak. Als Burgerbelangen bij zijn verkiezingsbelofte blijft, zal dat de verhoudingen in de coalitie vroeg of laat op scherp zetten. Maar de partij ziet zich wellicht getroost. Behalve BBE zijn ook VVD, CDA, PVV, EnschedeAnders, Democratisch Platform en Groep Versteeg niet te porren voor windturbines in het buitengebied. Dat is een minimale meerderheid in de gemeenteraad.
|| Vijf scenario s voor Energievisie ||
De gemeenteraad besluit welk scenario om de doelstelling te halen voorkeur krijgt. De eerste twee worden door Pondera het best haalbaar geacht. In de scenario s is rekening gehouden met energiebesparing en toename van zonnepanelen op daken.
Behoud landschap/natuur centraal: 152 hectare zonnepanelen en drie windmolens (Binnenhaven, Grolsch en Marssteden).
Optimaal benutten beschikbare capaciteit elektriciteitsnet: 71 hectare zonnepanelen en acht windmolens (drie langs N18, twee op Marssteden, Eschmarke, Grolsch en Binnenhaven).
Hinder voor zo min mogelijk omwonenden: 93 hectare zonnepanelen en vijf windmolens (langs oude N18, twee op Marssteden, twee in Eschmarke).
Behoud van zo veel mogelijk landbouwgrond: 99 hectare zonnepanelen en zes willekeurige windmolens.
Evenredige verdeling per buurtschap: is vanwege ruimte- en aansluitingsbeperkingen in de praktijk lastig te realiseren.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, illustratie: Tubantia
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
