Nieuws
Enschede
Zware tijden voor Enschedese galeriehouder: Jongeren kopen liever bij IKEA
Het gaat niet goed met de kunstgaleries, maar Karel Betman van Beeld & Aambeeld houdt het nog steeds vol. Al 40 jaar. Tegen de verdrukking in en ondanks het verlies van zijn steun en toeverlaat, Martha Haveman. Er wordt in dit land amper nog kunst verkocht.
Het gaat niet goed met de kunstgaleries, maar Karel Betman van Beeld & Aambeeld houdt het nog steeds vol. Al 40 jaar. Tegen de verdrukking in en ondanks het verlies van zijn steun en toeverlaat, Martha Haveman. Er wordt in dit land amper nog kunst verkocht.
Haar foto staat achter hem op de piano. Een kleine vrouw in een Twents korenveld. Over haar praten kost Karel Betman nog altijd moeite. In alle gesprekken die hij over hun gezamenlijke levenswerk Beeld & Aambeeld voert, is zij de grote afwezige. We deden het met z n tweeën, maar Martha is onvervangbaar. Veel meer dan ik, was zij de drijvende kracht achter alles wat we deden. Er is iets weggevallen dat nooit meer terug zal komen.
Bescheiden feestje
Hij staat aan de vooravond van het 40-jarig bestaan van zijn galerie, een van de weinige in Twente. Met De Pook in Hengelo is Beeld & Aambeeld ook de oudste. Zaterdag 7 september viert hij een bescheiden feestje, met een expositie en een bijeenkomst voor intimi.
We houden het eenvoudig. Het zijn gewoon moeilijke tijden. In het verleden pakten we altijd uit met grote tentoonstellingen, ook buiten de galerie. Bij het 25-jarig jubileum hebben we een project gedaan waarbij al onze kunstenaars een werk hebben gemaakt voor hun idolen. Martha en ik zijn er twee jaar mee bezig geweest. Zoiets groots zit er nu helaas niet meer in.
Tegen de verdrukking in
Sinds de economische crisis is het in de kunstwereld vechten tegen de verdrukking in. Veel galeriehouders in Nederland zijn er de afgelopen jaren dan ook mee gestopt. Er wordt amper nog kunst verkocht in dit land, althans de kunst waar wij het van moeten hebben. Aan de ene kant worden er de meest idiote prijzen betaald voor topkunst en aan de andere kant gaan werken van de meer onbekende kunstenaars via allerlei veilingen voor beschamend lage prijzen weg. Mensen zijn niet meer bereid om geld te betalen voor iets moois aan de wand. Onze vaste klanten zijn vaak ouder en hebben het huis al vol en de jongeren zie je niet in een galerie. Die kopen liever iets van Ikea. We slagen er op een of andere manier niet in om een nieuw publiek aan te boren.
Bescheiden wonder
Dat Beeld & Aambeeld nog bestaat, is een bescheiden wonder. Na een relatief goede periode in de jaren 90, wordt er nu amper iets verkocht. Het woord galerie heeft aan glans verloren. Er zijn tegenwoordig zelfs straten die zich galerie noemen. Maar een galerie is natuurlijk iets anders dan een winkeltje met wat snuisterijen. Een galerie, althans voor mij, is een ruimte waar je werk van meerdere professionele kunstenaars samenbrengt. Het meeste wat ik nu om me heen zie, voldoet helaas niet aan dat criterium. Kunstenaars die hun eigen werk exposeren: prima, maar noem het geen galerie. Ootmarsum? Ik wil er geen oordeel over uitspreken, maar het is wel erg veel van hetzelfde wat je daar ziet.
Levenswerk
In 1979 begonnen ze aan de Walstraat in Enschede met hun galerie, Karel Betman en Martha Haveman. Het jaar daarvoor hadden ze elkaar ontmoet. Ze kregen een relatie en een gezamenlijk levenswerk: een kunstgalerie. Martha, met haar achtergrond op de AKI, was er voor het beeld, edelsmid Karel Betman voor het aambeeld. We wilden die twee werelden bij elkaar brengen. Beeldende kunst en sieraden. In Nederland was dat nieuw. Het leverde ook heel spannende confrontaties op.
Vertrouwen wekken
Zo n 240 exposities waren er in de galerie. Van een vaste kern van twintig kunstenaars en twintig sieradenmakers, met een schil van internationale mensen daaromheen. We hebben hier Ieren gehad, Denen. Van alles. Als je als galerie succes wilt hebben, is het van belang dat je een vaste kern van kunstenaars hebt. Mensen voor wie je in kunt staan en van wie je de ontwikkeling volgt. Dat wekt vertrouwen bij het publiek. We zeiden ook steeds tegen onze klanten; koop iets niet om financiële redenen of als belegging maar koop iets omdat je het mooi vindt.
Ik mis Martha
Rijk is hij er niet van geworden. Wel gelukkig, al waren vooral de laatste jaren moeilijk. Ik mis Martha. Elk dag. Haar dood heeft een gat geslagen in mijn leven, maar ook in de galerie. In de zeven weken van haar ziekbed hebben we gelukkig nog samen een programma gemaakt van exposities. Toen ik weer met werken begon, is dat voor mij een houvast geweest. Het is er mede de reden van dat ik ben doorgegaan.
In de jubileumexpositie toont hij, behalve zijn nieuwe sieraden, vooral de gezamenlijke kunstcollectie van hem en Martha. In al die jaren dat we dit samen hebben gedaan, hebben we ook zelf dingen gekocht. Van kunstenaars die we het meest bewonderden. Soms ook hebben we dingen gekregen. Dit jubileum is een mooie gelegenheid om dat te laten zien.
Houvast
Nog zo n vier jaar wil hij doorgaan. Op zijn eigen manier. Omdat, zegt hij, het zijn passie is en omdat de galerie hem houvast geeft in het leven. Ik heb daar mijn eigen werkplek, maak er mijn eigen sieraden. En ik heb natuurlijk een verantwoordelijkheid aan al die kunstenaars. Er zijn nauwelijks nog plekken waar zij hun werk kunnen tonen. De musea doen hele andere dingen en de meeste kleinere expositieruimtes zijn wegbezuinigd. Als ik ermee stop, verdwijnt de zoveelste galerie uit dit toch al zo akelig lege land.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Carlo ter Ellen
Haar foto staat achter hem op de piano. Een kleine vrouw in een Twents korenveld. Over haar praten kost Karel Betman nog altijd moeite. In alle gesprekken die hij over hun gezamenlijke levenswerk Beeld & Aambeeld voert, is zij de grote afwezige. We deden het met z n tweeën, maar Martha is onvervangbaar. Veel meer dan ik, was zij de drijvende kracht achter alles wat we deden. Er is iets weggevallen dat nooit meer terug zal komen.
Bescheiden feestje
Hij staat aan de vooravond van het 40-jarig bestaan van zijn galerie, een van de weinige in Twente. Met De Pook in Hengelo is Beeld & Aambeeld ook de oudste. Zaterdag 7 september viert hij een bescheiden feestje, met een expositie en een bijeenkomst voor intimi.
We houden het eenvoudig. Het zijn gewoon moeilijke tijden. In het verleden pakten we altijd uit met grote tentoonstellingen, ook buiten de galerie. Bij het 25-jarig jubileum hebben we een project gedaan waarbij al onze kunstenaars een werk hebben gemaakt voor hun idolen. Martha en ik zijn er twee jaar mee bezig geweest. Zoiets groots zit er nu helaas niet meer in.
Tegen de verdrukking in
Sinds de economische crisis is het in de kunstwereld vechten tegen de verdrukking in. Veel galeriehouders in Nederland zijn er de afgelopen jaren dan ook mee gestopt. Er wordt amper nog kunst verkocht in dit land, althans de kunst waar wij het van moeten hebben. Aan de ene kant worden er de meest idiote prijzen betaald voor topkunst en aan de andere kant gaan werken van de meer onbekende kunstenaars via allerlei veilingen voor beschamend lage prijzen weg. Mensen zijn niet meer bereid om geld te betalen voor iets moois aan de wand. Onze vaste klanten zijn vaak ouder en hebben het huis al vol en de jongeren zie je niet in een galerie. Die kopen liever iets van Ikea. We slagen er op een of andere manier niet in om een nieuw publiek aan te boren.
Bescheiden wonder
Dat Beeld & Aambeeld nog bestaat, is een bescheiden wonder. Na een relatief goede periode in de jaren 90, wordt er nu amper iets verkocht. Het woord galerie heeft aan glans verloren. Er zijn tegenwoordig zelfs straten die zich galerie noemen. Maar een galerie is natuurlijk iets anders dan een winkeltje met wat snuisterijen. Een galerie, althans voor mij, is een ruimte waar je werk van meerdere professionele kunstenaars samenbrengt. Het meeste wat ik nu om me heen zie, voldoet helaas niet aan dat criterium. Kunstenaars die hun eigen werk exposeren: prima, maar noem het geen galerie. Ootmarsum? Ik wil er geen oordeel over uitspreken, maar het is wel erg veel van hetzelfde wat je daar ziet.
Levenswerk
In 1979 begonnen ze aan de Walstraat in Enschede met hun galerie, Karel Betman en Martha Haveman. Het jaar daarvoor hadden ze elkaar ontmoet. Ze kregen een relatie en een gezamenlijk levenswerk: een kunstgalerie. Martha, met haar achtergrond op de AKI, was er voor het beeld, edelsmid Karel Betman voor het aambeeld. We wilden die twee werelden bij elkaar brengen. Beeldende kunst en sieraden. In Nederland was dat nieuw. Het leverde ook heel spannende confrontaties op.
Vertrouwen wekken
Zo n 240 exposities waren er in de galerie. Van een vaste kern van twintig kunstenaars en twintig sieradenmakers, met een schil van internationale mensen daaromheen. We hebben hier Ieren gehad, Denen. Van alles. Als je als galerie succes wilt hebben, is het van belang dat je een vaste kern van kunstenaars hebt. Mensen voor wie je in kunt staan en van wie je de ontwikkeling volgt. Dat wekt vertrouwen bij het publiek. We zeiden ook steeds tegen onze klanten; koop iets niet om financiële redenen of als belegging maar koop iets omdat je het mooi vindt.
Ik mis Martha
Rijk is hij er niet van geworden. Wel gelukkig, al waren vooral de laatste jaren moeilijk. Ik mis Martha. Elk dag. Haar dood heeft een gat geslagen in mijn leven, maar ook in de galerie. In de zeven weken van haar ziekbed hebben we gelukkig nog samen een programma gemaakt van exposities. Toen ik weer met werken begon, is dat voor mij een houvast geweest. Het is er mede de reden van dat ik ben doorgegaan.
In de jubileumexpositie toont hij, behalve zijn nieuwe sieraden, vooral de gezamenlijke kunstcollectie van hem en Martha. In al die jaren dat we dit samen hebben gedaan, hebben we ook zelf dingen gekocht. Van kunstenaars die we het meest bewonderden. Soms ook hebben we dingen gekregen. Dit jubileum is een mooie gelegenheid om dat te laten zien.
Houvast
Nog zo n vier jaar wil hij doorgaan. Op zijn eigen manier. Omdat, zegt hij, het zijn passie is en omdat de galerie hem houvast geeft in het leven. Ik heb daar mijn eigen werkplek, maak er mijn eigen sieraden. En ik heb natuurlijk een verantwoordelijkheid aan al die kunstenaars. Er zijn nauwelijks nog plekken waar zij hun werk kunnen tonen. De musea doen hele andere dingen en de meeste kleinere expositieruimtes zijn wegbezuinigd. Als ik ermee stop, verdwijnt de zoveelste galerie uit dit toch al zo akelig lege land.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Carlo ter Ellen
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
