Nieuws
Enschede
AUDIO | Gezondheid tienduizenden Twentenaren in gevaar door laaggeletterdheid
Tienduizenden Twentenaren lopen gevaar omdat ze niet goed kunnen lezen en schrijven. GGD en Stichting Lezen & Schrijven willen daarom dat laaggeletterdheid sneller wordt herkend. Dat scheelt ook nog eens honderden miljoenen zorggeld.
Door laaggeletterdheid sneller te herkennen kan de gezondheid van tienduizenden Twentenaren beter worden bevorderd. Nu lopen ze gezondheidsrisico s omdat ze door hun taalproblemen instructies van artsen niet kunnen opvolgen, of niet weten hoe ze een gezond dieet moeten volgen. Dat zeggen GGD Twente en Stichting Lezen & Schrijven (SLS), die gezondheidsproblemen door laaggeletterdheid willen terugdringen.
Volgens GGD Twente gaat het in de regio om minimaal 46.000 mensen die soms, vaak of altijd hulp nodig hebben bij het lezen van gezondheidsinformatie. Omdat deze onderzoeksgroep - die bestaat uit 29.500 volwassenen en 16.500 ouderen - wel zelf in staat was om een vragenlijst in te vullen, is het vermoeden dat de werkelijke groep nog veel groter is.
Zorgkosten
Volgens recent onderzoek van PricewaterhouseCoopers zorgt laaggeletterdheid in Nederland jaarlijks voor 257 miljoen euro aan hogere zorgkosten, door bijvoorbeeld een ongezonde levensstijl of onjuist gebruik van medicatie.
SLS deed onlangs een proef in de gemeente Hengelo, waaruit bleek dat het relatief eenvoudig is de gezondheid van laaggeletterden te verbeteren. Zo kregen de deelnemers aan het onderzoek onder meer een rondleiding in een supermarkt om gezonde voeding te herkennen, en kregen ze begrijpelijke lessen die onder meer door SLS zijn ontwikkeld. Deelnemers vielen in twintig weken gemiddeld 2,8 kilo af en verklaarden dat ze beter begrepen wat een gezonde levensstijl is.
Herkennen
De opdracht is onder meer om laaggeletterdheid beter te gaan herkennen , zegt Karlijn Tijhuis, adviseur gezondheidsbevordering van de GGD. Pas dan kun je namelijk beginnen aan het verbeteren van de situatie, maar ook aan het begrijpelijker maken van de wereld voor laaggeletterden. Om signalen van taalproblemen beter te herkennen en dienstverlening erop aan te passen, houden GGD Twente en SLS volgende maand een conferentie voor professionals.
Jolanda Beernink van SLS legt uit waarom het lastig kan zijn problemen met lezen en schrijven te herkennen. Bij laaggeletterden speelt schaamte vaak een grote rol. Niemand geeft graag toe dat hij niet kan lezen. Daarom zijn ze gewend om allerlei manieren te gebruiken om hun probleem te maskeren. Maar juist die manieren moeten alarmbellen doen afgaan bij bijvoorbeeld zorgverleners. Iemand die aangeeft zijn bril te zijn vergeten en een formulier thuis wel in te zullen vullen, kan al bezig zijn laaggeletterdheid te maskeren.
Afspraken
Ook het niet komen opdagen op een afspraak kan wijzen op taalproblemen. Iemand die wel kan lezen kan het zich misschien niet voorstellen, maar laaggeletterden kunnen een afspraakbriefje niet lezen, of ze begrijpen het opgeschreven tijdstip niet. Maar niet komen op een afspraak heeft een direct gevolg voor de gezondheid.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Pixabay
Volgens GGD Twente gaat het in de regio om minimaal 46.000 mensen die soms, vaak of altijd hulp nodig hebben bij het lezen van gezondheidsinformatie. Omdat deze onderzoeksgroep - die bestaat uit 29.500 volwassenen en 16.500 ouderen - wel zelf in staat was om een vragenlijst in te vullen, is het vermoeden dat de werkelijke groep nog veel groter is.
Zorgkosten
Volgens recent onderzoek van PricewaterhouseCoopers zorgt laaggeletterdheid in Nederland jaarlijks voor 257 miljoen euro aan hogere zorgkosten, door bijvoorbeeld een ongezonde levensstijl of onjuist gebruik van medicatie.
SLS deed onlangs een proef in de gemeente Hengelo, waaruit bleek dat het relatief eenvoudig is de gezondheid van laaggeletterden te verbeteren. Zo kregen de deelnemers aan het onderzoek onder meer een rondleiding in een supermarkt om gezonde voeding te herkennen, en kregen ze begrijpelijke lessen die onder meer door SLS zijn ontwikkeld. Deelnemers vielen in twintig weken gemiddeld 2,8 kilo af en verklaarden dat ze beter begrepen wat een gezonde levensstijl is.
Herkennen
De opdracht is onder meer om laaggeletterdheid beter te gaan herkennen , zegt Karlijn Tijhuis, adviseur gezondheidsbevordering van de GGD. Pas dan kun je namelijk beginnen aan het verbeteren van de situatie, maar ook aan het begrijpelijker maken van de wereld voor laaggeletterden. Om signalen van taalproblemen beter te herkennen en dienstverlening erop aan te passen, houden GGD Twente en SLS volgende maand een conferentie voor professionals.
Jolanda Beernink van SLS legt uit waarom het lastig kan zijn problemen met lezen en schrijven te herkennen. Bij laaggeletterden speelt schaamte vaak een grote rol. Niemand geeft graag toe dat hij niet kan lezen. Daarom zijn ze gewend om allerlei manieren te gebruiken om hun probleem te maskeren. Maar juist die manieren moeten alarmbellen doen afgaan bij bijvoorbeeld zorgverleners. Iemand die aangeeft zijn bril te zijn vergeten en een formulier thuis wel in te zullen vullen, kan al bezig zijn laaggeletterdheid te maskeren.
Afspraken
Ook het niet komen opdagen op een afspraak kan wijzen op taalproblemen. Iemand die wel kan lezen kan het zich misschien niet voorstellen, maar laaggeletterden kunnen een afspraakbriefje niet lezen, of ze begrijpen het opgeschreven tijdstip niet. Maar niet komen op een afspraak heeft een direct gevolg voor de gezondheid.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Pixabay
1Twente sprak met Jolanda Beernink van Stichting Lezen & Schrijven. Beluister het gesprek hieronder terug.
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
