Verkeer
Stuur appje
Zoek
Nieuws
Enschede

Gronau herkent Kristallnacht: 'Dit is grensoverschrijdende geschiedenis'

439163 MBO 1875

Met het schoonmaken van de Stolpersteine begon in Gronau en Epe de jaarlijkse Week van herinnering aan de Kristallnacht, die in de nacht van 9 op 10 november 1938 een einde maakte aan het openbare Joodse leven in de Duitse grensregio.

Julia Henkel | Tubantia

Wunderbar! Met een waarderende glimlach kijkt Bert Woudstra naar Finja Sierp (15), Noelle Kretschmann (16) en Lea Hackenberg (15). De leerlingen van de Fridtjof-Nansen-Realschule hebben zojuist in de Neustrasse in Gronau drie Stolpersteine schoongeboend. Het messing is niet langer vies en dof, maar glanzend geel. Nu zijn duidelijk de namen te lezen van drie Joodse burgers die op deze plek tegenover de katholieke kerk hebben gewoond. Richard Kauffmann, Adele Kauffmann, geboren Zilversmit, en hun dochter Margard Kauffmann. Gedeporteerd naar Westerbork en vermoord op 3 september 1943 in Auschwitz. Ook dat staat op de steentjes.

Martin Borck
Finja Sierp, Noelle Kretschmann en Lea Hackenberg (rechts) poetsen de Stolpersteine voor de Joodse familie Kauffmann in de Neustrasse in Gronau op. Bert Woudstra (midden) en Rudolf Nacke (helemaal links) kijken toe.
Gepoetst worden

Woudstra prijst het initiatief van de Duitse buren, waar leerlingen van twee middelbare scholen elk jaar de Stolpersteine schoonmaken. Messing loopt snel aan, de glans gaat eraf , zegt Woudstra. Dat probleem hebben we in Enschede ook. De stenen moeten eens per jaar gepoetst worden. Het zou mooi zijn als de scholen dit ook bij ons oppakken.

In Gronau en Epe herinneren 42 Stolpersteine op elf adressen aan het lot van Joodse mannen, vrouwen en kinderen die door de nationaal-socialisten zijn gedeporteerd en vermoord. Een nieuw informatieboekje vertelt de verhalen achter de namen op de steentjes. Richard en Adele Kauffmann hadden aan de Neustrasse een delicatessenzaak. Op de vlucht voor de groeiende NS-terreur emigreerde het gezin in maart 1937 naar Nederland. De ouders en dochter Margard werden in 1943 opgepakt en via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. De tweede dochter Henriette overleefde. Ze zat ondergedoken in een katholiek kindertehuis in de buurt van Heerlen.

Geschiedenis
Dit is grensoverschrijdende geschiedenis , zegt Rudolf Nacke, die zich al jaren inzet voor onderzoek naar het lot van de Joodse burgers en het behoud van de voormalige synagoge in Epe. Veel Joden in deze regio hadden familie in Nederland. En van de Joden uit Epe is driekwart via Westerbork gedeporteerd.

Ook de jaarlijkse herdenking van de Kristallnacht in Gronau en Epe heeft dit jaar een grensoverschrijdend karakter. Duitse en Nederlandse zangers en musici voeren vanavond samen de compositie Anne Frank, a living voice uit.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Martin Borck
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.