Nieuws
Enschede
VIDEO | Hoe een jonge Britse piloot zijn leven gaf tijdens de bevrijding van Twente
Iets na het middaguur stijgen twee Britse Hawker Typhoons op vanaf een vliegveld nabij het Brabantse dorpje Mill. Het is 1 april 1945, de dag dat Enschede wordt bevrijd. Hun missie: vernietig zoveel mogelijk Duitse voertuigen rondom de stad.
Arjen Waanders | 1Twente
Het is een stralende dag in Lonneker. Niets doet vermoeden wat voor tragedie zich hier 75 jaar geleden heeft afgespeeld. Oud-stadarchivaris van Enschede Adrie Rodink wijst in de verte naar een aantal eiken: Daar ligt de Bergweg. Op die plek vielen de vliegers een aantal Duitse voertuigen aan. De 21 jarige vlieger van de Britse luchtmacht Edward Henry Ted Donne werd tijdens deze missie boven Lonneker neergeschoten. Hij overleefde dit niet.
Opmars
In het voorjaar van 1945 zijn de geallieerden de Rijn overgestoken en zijn ze begonnen met een opmars richting Duitsland. De Britse en Canadese troepen rijden met groot materieel onze regio binnen, terwijl de Duitse troepen zich steeds verder terugtrekken. Er werd hier en daar nog fel verzet geboden door de Duitsers. Daarom werd getracht om deze op verschillende manieren te vernietigen, dus ook met vliegtuigen , zegt Adrie Rodink, die een boek schreef over de bevrijding van Enschede.
Gewapende verkenning
De missies die de geallieerden uitvoerden boven Twente werden gewapende verkenningen genoemd. Tijdens deze vluchten werd er actief gezocht naar Duitse voertuigen en troepen. Wanneer de vijand werd ontdekt, vielen de vliegtuigen hun doel aan. De Hawker Typhoon was een speciaal ingericht toestel om grondaanvallen uit te voeren , zegt Rodink. De missies waren gevaarlijk voor de vliegers. Vaak moesten ze laag over vijandelijk gebied vliegen.
Bewapend met raketten en een viertal kanonnen begonnen Philips en Ted Donne aan hun vlucht. Het weer was verre van gunstig, de laaghangende bewolking maakte het zoeken moeilijker. De twee vliegers waren genoodzaakt nog lager te vliegen. Ten noorden van vliegveld Twente valt het tweetal een aantal Duitse voertuigen aan met raketten en kanonvuur. Donne en Philips vervolgen hun vlucht en zoeken verder naar nieuwe doelwitten. Nabij Lonneker zien de twee vliegers een aantal voertuigen. De Duitsers stonden geparkeerd aan de Bergweg in Lonneker, onder een aantal grote eiken. De twee besluiten de groep voertuigen aan te vallen. Toen Ted Donne zijn aanval inzette, werd zijn toestel geraakt door Duits luchtafweergeschut. Zijn vliegtuig vloog omhoog en stortte vervolgens neer in een weiland nabij de Nieuwedijk in Lonneker. Ted Donne overleefde dit niet. Inwoners van Lonneker hebben de piloot geborgen en hebben zijn lichaam overgebracht naar de begraafplaats van de Rooms-Katholieke Kerk. Hij ligt hier nog steeds begraven , zegt Rodink.
Woonwijk
Op de plek waar Donne zijn vliegtuig crashte, staan nu huizen. Tijdens de jaren 70 is het weiland omgetoverd tot een woonwijk. Tijdens de bouw van de woningen zijn er onderdelen van het wrak gevonden: Door de bergingsdienst werd er nog een kanon gevonden, alleen konden ze dat niet zo snel bergen. Destijds is dat kanon s nachts uit de grond gehaald door een aantal verzamelaars. De volgende ochtend kwamen zij, de bergingsploeg, terug en was het kanon ineens verdwenen. Dat zijn nogal enorme dingen. Zo n kanon is een 1,5 tot 2 meter lang en weegt ontzettend zwaar. Dat moet een hele klus zijn geweest om dat kanon uit de grond te halen , aldus Rodink.
Rhodesië
Edward Henry Ted Donne werd geboren op 27 augustus 1923 in Wimbledon, Londen. Op jonge leeftijd verhuisde hij met zijn ouders naar de stad Salisbury in Zuid-Rhodesië, een Britse kolonie in Afrika. Ted Donne werkte een tijdje als ambtenaar tot hij zich in 1942 aansloot bij de Royal Air Force, de Britse luchtmacht. Donne leerde vliegen en werd ingedeeld bij het 266 (Rhodesia) Squadron. De meeste vliegers binnen deze groep waren afkomstig uit Rhodesië. In 1943 werd zijn eenheid uitgezonden naar Engeland ter voorbereiding op de bevrijding van Europa. Zo hadden aan Engeland verbonden landen waaronder Australië, Nieuw-Zeeland, Rhodesië en Zuid-Afrika, troepen geleverd aan de Britse strijdkrachten. Zowel bij het leger als bij de Royal Air Force , zegt Rodink.
De jonge Donne maakte het een en ander al mee tijdens zijn carrière. Tijdens de D-Day invasie in Normandië raakte Donne s Typhoon tijdens een bombardement beschadigd. Hij wist zich middels een parachute in veiligheid te brengen. Op diezelfde avond bereikte hij de vriendelijke linies. De volgende dag was hij weer terug in Engeland.
Op 4 mei wordt er ieder jaar een krans gelegd bij het graf van Ted Donne. Het is volgens Rodink belangrijk dat er ieder jaar wordt stilgestaan bij zijn graf: Het is iets bijzonders. Het is iets tastbaars voor de inwoners van Lonneker. Het laat zien wat er voor nodig is geweest om ons te bevrijden, vooral wanneer iemand zijn leven heeft gegeven voor onze vrijheid.
© 1Twente, foto: Wikicommons
Het is een stralende dag in Lonneker. Niets doet vermoeden wat voor tragedie zich hier 75 jaar geleden heeft afgespeeld. Oud-stadarchivaris van Enschede Adrie Rodink wijst in de verte naar een aantal eiken: Daar ligt de Bergweg. Op die plek vielen de vliegers een aantal Duitse voertuigen aan. De 21 jarige vlieger van de Britse luchtmacht Edward Henry Ted Donne werd tijdens deze missie boven Lonneker neergeschoten. Hij overleefde dit niet.
Opmars
In het voorjaar van 1945 zijn de geallieerden de Rijn overgestoken en zijn ze begonnen met een opmars richting Duitsland. De Britse en Canadese troepen rijden met groot materieel onze regio binnen, terwijl de Duitse troepen zich steeds verder terugtrekken. Er werd hier en daar nog fel verzet geboden door de Duitsers. Daarom werd getracht om deze op verschillende manieren te vernietigen, dus ook met vliegtuigen , zegt Adrie Rodink, die een boek schreef over de bevrijding van Enschede.
Gewapende verkenning
De missies die de geallieerden uitvoerden boven Twente werden gewapende verkenningen genoemd. Tijdens deze vluchten werd er actief gezocht naar Duitse voertuigen en troepen. Wanneer de vijand werd ontdekt, vielen de vliegtuigen hun doel aan. De Hawker Typhoon was een speciaal ingericht toestel om grondaanvallen uit te voeren , zegt Rodink. De missies waren gevaarlijk voor de vliegers. Vaak moesten ze laag over vijandelijk gebied vliegen.
Bewapend met raketten en een viertal kanonnen begonnen Philips en Ted Donne aan hun vlucht. Het weer was verre van gunstig, de laaghangende bewolking maakte het zoeken moeilijker. De twee vliegers waren genoodzaakt nog lager te vliegen. Ten noorden van vliegveld Twente valt het tweetal een aantal Duitse voertuigen aan met raketten en kanonvuur. Donne en Philips vervolgen hun vlucht en zoeken verder naar nieuwe doelwitten. Nabij Lonneker zien de twee vliegers een aantal voertuigen. De Duitsers stonden geparkeerd aan de Bergweg in Lonneker, onder een aantal grote eiken. De twee besluiten de groep voertuigen aan te vallen. Toen Ted Donne zijn aanval inzette, werd zijn toestel geraakt door Duits luchtafweergeschut. Zijn vliegtuig vloog omhoog en stortte vervolgens neer in een weiland nabij de Nieuwedijk in Lonneker. Ted Donne overleefde dit niet. Inwoners van Lonneker hebben de piloot geborgen en hebben zijn lichaam overgebracht naar de begraafplaats van de Rooms-Katholieke Kerk. Hij ligt hier nog steeds begraven , zegt Rodink.
Woonwijk
Op de plek waar Donne zijn vliegtuig crashte, staan nu huizen. Tijdens de jaren 70 is het weiland omgetoverd tot een woonwijk. Tijdens de bouw van de woningen zijn er onderdelen van het wrak gevonden: Door de bergingsdienst werd er nog een kanon gevonden, alleen konden ze dat niet zo snel bergen. Destijds is dat kanon s nachts uit de grond gehaald door een aantal verzamelaars. De volgende ochtend kwamen zij, de bergingsploeg, terug en was het kanon ineens verdwenen. Dat zijn nogal enorme dingen. Zo n kanon is een 1,5 tot 2 meter lang en weegt ontzettend zwaar. Dat moet een hele klus zijn geweest om dat kanon uit de grond te halen , aldus Rodink.
Rhodesië
Edward Henry Ted Donne werd geboren op 27 augustus 1923 in Wimbledon, Londen. Op jonge leeftijd verhuisde hij met zijn ouders naar de stad Salisbury in Zuid-Rhodesië, een Britse kolonie in Afrika. Ted Donne werkte een tijdje als ambtenaar tot hij zich in 1942 aansloot bij de Royal Air Force, de Britse luchtmacht. Donne leerde vliegen en werd ingedeeld bij het 266 (Rhodesia) Squadron. De meeste vliegers binnen deze groep waren afkomstig uit Rhodesië. In 1943 werd zijn eenheid uitgezonden naar Engeland ter voorbereiding op de bevrijding van Europa. Zo hadden aan Engeland verbonden landen waaronder Australië, Nieuw-Zeeland, Rhodesië en Zuid-Afrika, troepen geleverd aan de Britse strijdkrachten. Zowel bij het leger als bij de Royal Air Force , zegt Rodink.
De jonge Donne maakte het een en ander al mee tijdens zijn carrière. Tijdens de D-Day invasie in Normandië raakte Donne s Typhoon tijdens een bombardement beschadigd. Hij wist zich middels een parachute in veiligheid te brengen. Op diezelfde avond bereikte hij de vriendelijke linies. De volgende dag was hij weer terug in Engeland.
Op 4 mei wordt er ieder jaar een krans gelegd bij het graf van Ted Donne. Het is volgens Rodink belangrijk dat er ieder jaar wordt stilgestaan bij zijn graf: Het is iets bijzonders. Het is iets tastbaars voor de inwoners van Lonneker. Het laat zien wat er voor nodig is geweest om ons te bevrijden, vooral wanneer iemand zijn leven heeft gegeven voor onze vrijheid.
© 1Twente, foto: Wikicommons
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
