Droogte speelt Oeler watermolen parten

De Oldemeule in Oele heeft per uur minstens 1.800 kuub water nodig. Door de droogte, die al drie maanden duurt, is dat water er eenvoudigweg niet. Volgens molenaar Jan Wieffer uit Hengelo is dat jammer, maar zijn er belangrijker zaken: Wij kunnen de Oelerbeek wel stuwen en dan zouden we met dat water de molen op de openingszondagen even kunnen laten draaien, maar dat kunnen we natuurlijk niet maken naar de boeren toe. Wieffer doelt op de landbouwers, die het water nu heel hard nodig hebben. Je kunt het niet maken om water wat hoog staat af te malen voor een hobby.
Het wrange is dat er in de winter water voldoende is, maar geen publiek, terwijl het in de zomer net andersom is. Dat vraagt veel van het inbeeldingsvermogen van de bezoekers én van de vertelkunsten van de molenaars. Wie hen er naar vraagt, zal mooie verhalen te horen krijgen. Over dat de molen tot eind negentiende eeuw nog een tweede gebouw met daarin een oliemolen kende, over dat na het graven van het Twentekanaal in de jaren dertig van de vorige eeuw nog maar de helft van het water door de beek ging, over dat de inwoners van Oele zeker in de eeuwen daarvoor steevast natte voeten hadden in de winter, omdat alle water uit het gebied tussen Enschede en Buurse via de Oelerbeek richting Twickel stroomde en over de allereerste milieurechtzaak ooit: de Boekelose textielindustrie zorgde ervoor dat de beek tot in de jaren 1920 regelmatig van kleur veranderde door illegale lozingen.
De meeste Twentse molens hebben te lijden onder de droogte. In elk geval drie molens hebben daar nu nog géén last van. De molens in Haaksbergen en Denekamp draaien op vooralsnog goedgevulde riviertjes, respectievelijk de Schipbeek en de Dinkel. Wieffer: En iets verderop langs deze beek ligt de Noordmolen bij Delden. Die draait ook nog wel met enige regelmaat. Dat is een oliemolen. Omdat dat type molen veel minder wrijving kent, heeft ie ongeveer een kwart van de hoeveelheid water nodig. Daarnaast wordt er regelmatig water uit het Twentekanaal ingelaten om het water in Twickel op peil te houden. Daar heeft die molen dan ook weer baat bij.
Vijf molenaars zorgen er voor dat de molen in Oele elke zomer twee zondagen per maand open is voor publiek. Dat zal vanaf zondag 12 juli weer het geval zijn. Met die restrictie dat er maximaal vijf mensen tegelijk naar binnen mogen, zodat er voldoende afstand gehouden kan worden. Wij behoren allemaal tot de risicogroep. Wieffer grijpt de gelegenheid daarom maar even aan om reclame te maken voor het mooie vak van molenaar: We zouden heel graag jonge mensen willen opleiden tot molenaar. Dus heb je interesse, kom dan gerust eens praten op de eerste of derde zondag van de maand. Dan is de molen open voor publiek.