Verkeer
Stuur appje
Zoek
Nieuws
Hengelo

Veel onduidelijk over PFAS in Hengelose achtertuinen, maar bewoner John maakt zich geen zorgen

Hasseleres f16crash locatie2023
De locatie waar in 1992 de F16 neerstortte.
Beeld: 1Twente

De bewoners van 24 achtertuinen van de Dinant Dijkhuisstraat en de Paul van Kempenstraat kregen dertig jaar na de crash met de F16 een brief in de bus. Mogelijk zitten er PFAS in de grond, dat is vrijgekomen door het blusschuim dat is ingezet. Bewoner John Veenhof haalt zijn schouders op. Hij maakt zich niet zo'n zorgen: "Na de crash is mijn achtertuin en die van mijn buren helemaal afgegraven." PFAS kunnen voor allerlei gezondheidsklachten veroorzaken.

Crash

Bewoner John Veenhof was thuis toen op 11 februari 1992 een F16 in zijn achtertuin neerstortte. “Ik hoorde een paar klappen en ineens stond het helemaal zwart van de opgegooide aarde”, zegt de bewoner. De F16 raakte zijn schuur en ook zijn auto kwam de crash niet ongeschonden uit: “Mijn rode Volkswagen Golf stond geparkeerd op de oprit en werd tijdens de crash naar de andere kant van de weg geslingerd.” De auto brandde volledig uit. Wonder boven wonder vielen er geen slachtoffers.

Afgegraven

Dertig jaar na dato kreeg Veenhof een brief in de bus van de gemeente Hengelo. Bij bluswerkzaamheden is blusschuim gebruikt, waar PFAS in zit. Dat kan schadelijk zijn voor mens en dier. De bewoner haalt zijn schouders op: “Ik maak mij niet zo zorgen.” Volgens hem zal het allemaal wel loslopen. “Na de crash is mijn achtertuin en die van mijn buren helemaal afgegraven. Ze hebben zand uit het Rutbeek gehaald en hier neergelegd.” Veenhof vraagt zich wel af hoe het moet als er wel PFAS in de grond is gevonden, wat dat betekent voor de waarde van het huis.

PFAS

Maar hoe schadelijk zijn PFAS? Het is een ongrijpbaar iets; je kunt het namelijk niet zien of proeven. PFAS is niet één stof, maar is een verzameling van fluorhoudende chemische stoffen. Vooral over PFOA en PFOS is al het één en ander bekend. Het zit in veel producten, namelijk van in antiaanbaklaag van pannen, de coating op regenkleding en in blusschuim. De gemeente Hengelo heeft in november een eerste onderzoek laten uitvoeren in het gemeentelijke groen. Daar werden verhoogde concentraties PFAS aangetroffen, laat de gemeente weten in de brief aan de bewoners.

““Ik maak mij niet zo'n zorgen. Na de crash is mijn achtertuin en die van mijn buren helemaal afgegraven.”

'Kankerverwekkend'

Wij vroegen GGD Twente om uitleg te geven over mogelijke gezondheidsklachten die PFAS veroorzaken. Volgens de volksgezondheidsinstantie kunnen vooral PFOA en PFOS zorgen voor problemen, zoals een verslechterd immuunsysteem, een beschadigde lever en kan het zorgen voor een hoger cholesterolgehalte. Ook kunnen er bij langdurige blootstelling hoge bloeddruk en complicaties bij zwangerschap ontstaan. Ook is bijvoorbeeld PFOS kankerverwekkend bij langdurige blootstelling. Welke PFAS-soorten en in welke hoeveelheid er in de achtertuinen moet bodemonderzoek uitwijzen. Dat gebeurt op 23 januari.

Crash f16
De F16 crashte op een plantsoen nabij de Dinant Dijkhuisstraat. Een aantal woningen raakten beschadigd.
Beeld: 1Twente

Blootstelling

Volgens het RIVM krijgen Nederlanders via eten en drinkwater al meer PFAS binnen dan veilig wordt geacht: "Of je ziek wordt van PFAS, hangt af van hoeveel je in de loop van de tijd binnenkrijgt. Je wordt niet meteen ziek van PFAS, maar het is beter om er zo weinig mogelijk van binnen te krijgen. Als je lange tijd kleine beetjes binnenkrijgt, kunnen nadelige effecten optreden", zegt de GGD Twente in een reactie. Blootstelling kan volgens de GGD als je per ongeluk aarde inslikt waar PFAS in zitten of bijvoorbeeld stofdeeltjes inademt van producten die PFAS bevatten.

"De kans dat je PFAS binnenkrijgt via consumentenproducten waarin PFAS vast zit in een laag of coating is klein. Dat is bijvoorbeeld het geval bij verpakkingsmateriaal of kleding en bij antiaanbakpannen, zelfs als er krassen in zitten", aldus de GGD Twente. De GGD verwijst naar de website voor tips wat je zelf kunt doen tegen PFAS.

“Je wordt niet meteen ziek van PFAS, maar het is beter om er zo weinig mogelijk van binnen te krijgen. Als je lange tijd kleine beetjes binnenkrijgt, kunnen nadelige effecten optreden.”

Blusschuim

Blusschuim wordt niet alleen bij vliegtuigongevallen gebruikt, maar ook bij veel andere soorten branden. Dit kunnen autobranden zijn, maar bijvoorbeeld ook grotere industriebranden. Branden met vloeistoffen, vet of met gassen zijn beter te blussen met schuim. Voorbeeld is de brand bij bandenfabrikant Vredestein in Enschede. In 2003 brandde een magazijn van de bandenfabriek uit. Daar werd ook met onder andere blusschuim geblust. Er zijn projecten bezig om in de toekomst de PFAS-houdend blusschuim te vervangen door fluorvrij blusschuim.

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.