Lambert Rademaker (100) is de oudste veteraan van Hengelo: "In 1942 werd ik voor het eerst uitgezonden."
De oudste oorlogsveteraan van Hengelo is Lambert Rademaker. Wij spraken de honderdjarige Hengeloër uitgebreid over zijn tijd in actieve dienst op de vooravond van de Hengelose Veteranendag op zaterdag 24 september. De gemeente Hengelo vindt aandacht voor veteranen zo belangrijk dat een landelijke veteranendag - elk jaar op de laatste zaterdag van juni - wat betreft het gemeentebestuur niet genoeg is. Rademaker is vanwege zijn hoge leeftijd overigens niet aanwezig bij de feestelijkheden in het stadhuis.
Tweede Wereldoorlog
Rademaker vertelt over het begin van de Tweede Wereldoorlog alsof het de dag van gisteren was: "Toen de oorlog net was begonnen, werd iedereen die ouder was dan achttien jaar tewerkgesteld in Duitsland. Deze vorm van dwangarbeid heette 'Arbeitseinsatz'.
"In 1940 werd ik hiervoor voor het eerst opgeroepen." Op dat moment zat hij echter nog op school, waardoor hij niet naar Duitsland hoefde. Het jaar dat volgde, wist hij ook de dans te ontspringen, maar in 1942 was het dan toch zo ver: hij moest naar Duitsland om te gaan werken.
Terug in Nederland
Toen Rademaker na de oorlog terugkeerde naar Nederland, kwam hij eerst in een kazerne in Ter Apel terecht. Daarna werd hij teruggestuurd naar Assen: de plek waar hij vandaan komt. Rademaker besloot bij het leger te solliciteren als monteur en het liefst wilde hij naar Indonesië gestuurd worden. "Maar in Indonesië had het leger destijds helemaal geen auto's", vertelt Rademaker. Enkele maanden later werd hij tóch opgeroepen: hij mocht naar Indonesië. Echter niet als automonteur.
Hengelose Veteranendag
Zo’n 135 in Hengelo wonende veteranen komen op uitnodiging van burgemeester Sander Schelberg op 24 september om 10.00 uur naar het stadhuis. Na de ontvangst spreekt de burgemeester de veteranen toe. Stadsdichter Wouter Munsterman draagt een gedicht voor. Er zijn twee gastsprekers: Han Mennink van de Nuldelijnsondersteuning en Lydia Jager van bijzondere uitvaarten; zij vertelt over de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen. Rick Moorman van modehuis ‘House of Men’ toont zijn collectie en meet veteranen desgewenst een eigen tenue aan. Er zijn legervoertuigen van stichting Keep Them Rolling en er zijn infostands van de Bond Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (BNMO), het Semi Militair Tamboerkorps Liberation, het Veteranencafé, Traditiekamer Vliegbasis Twente en het Veteraneninstituut.
Onafhankelijkheidsoorlog
Rademaker vertelt dat hij het eerst maar een vreemd land vond: "De zon scheen er altijd." Zijn periode in Indonesië heeft tot op de dag van vandaag nog altijd een enorme impact op hem. Wanneer hij hierover vertelt, raakt hij zichtbaar geëmotioneerd. Hij wil echter niet al te diep ingaan op wat hij allemaal heeft meegemaakt.
Stork
Toen zijn tijd in Indonesië er in 1949 op zat, kwam Rademaker naar Hengelo, waar volop werk was bij Stork. Nadat de inmiddels honderdjarige veteraan naar Hengelo was gekomen, is hij nooit meer uit de stad vertrokken.
Prins Bernhard
Elk jaar vindt op een zaterdag rond 29 juni de Nederlandse Veteranendag plaats. 29 juni is de geboortedag van wijlen prins Bernhard. Op deze dag staat Nederland onder meer stil bij de inzet van de Nederlandse militairen in het verleden. Maar ook bij vredesoperaties, die nu in verschillende delen van de wereld plaatsvinden.
Gerelateerd
