Bijna 100 miljoen euro in de spaarpot: gemeente Enschede komt coronajaren goed door

Ondanks de moeilijke coronajaren schrijft het huishoudboekje van de gemeente Enschede zwarte cijfers. In de jaarrekening 2021 schrijft het college dat dat vooral het gevolg is van gunstige economische ontwikkelingen en een afwijkend uitgave- en inkomstenpatroon vanwege corona. Een deel van de uitgestelde kosten, komt op een later moment terug.

Meer werk, minder kosten

Eerst maar het positieve nieuws. 'De werkgelegenheid in de gemeente Enschede groeit nog altijd', constateert het college. Het aantal bedrijven op zogeheten topwerklocaties, zoals Kennispark Twente, is toegenomen. 'Dankzij de gunstige arbeidsmarkt hebben meer inwoners van Enschede betaald werk en zijn minder Enschedeërs aangewezen op een bijstandsuitkering.' En dat scheelt ook in de portemonnee van de gemeente.

Ook heeft de gemeente goede resultaten geboekt met de verkoop van kavels voor bedrijven en voor woningbouw. Daarnaast is er door het Rijk ruimhartig gecompenseerd voor de financiële nadelen als gevolg van de coronamaatregelen. Kortgezegd: er is 3,6 miljoen euro meer coronasteun ontvangen, dan dat er aan kosten is gemaakt.

Gevulde spaarpotten

Zo kan het zijn dat er het afgelopen jaar voor ruim 44 miljoen euro aan allerlei gemeentelijke spaarpotten is toegevoegd. Aan een groot deel van dat bedrag kleven wel verplichtingen. Met name in het sociale domein zijn als gevolg van de coronacrisis noodgedwongen minder uitgaven gedaan. Veel van die uitgaven komen op een later moment alsnog terug.

Toch is er door 'spaarzaam beleid' de afgelopen coalitieperiode (2018-2022) flink gespaard. De algemene reserve, zeg maar de vrij te gebruiken spaarpot van de gemeente, is de afgelopen vier jaar toegenomen naar 96 miljoen euro. "Geld dat we weer kunnen besteden aan de opgaven van de stad", aldus financieel wethouder June Nods. "We hebben als gemeente nu voldoende vaste inkomsten om de vaste kosten te dragen."

Onzekere toekomst

En dat investeren doet de gemeente ook. In de laatste begroting van het huidige college is vorig jaar een bedrag van 26 miljoen euro gereserveerd, bedoeld voor onder meer bouwplannen als Eschmarkerveld en Centrumkwadraat, het realiseren van multifunctionele sportaccommodaties en versterking van de sociaal-maatschappelijke structuur in wijken als Twekkelerveld. Toch zal het college voorzichtig willen omspringen met de rest van het opgepotte geld.

Er is namelijk een kleine winstwaarschuwing. Er staat nog voor 10 miljoen euro aan bezuinigingen uit de vorige coalitieperiode open. Dit kan weliswaar worden opgevangen met het spaargeld, maar vooralsnog moet de gemeente er rekening mee houden dat er na 2025 fors minder geld binnenkomt via het Gemeentefonds.

Lobby

Het nieuwe kabinet heeft nog geen oplossing gepresenteerd voor een korting op het fonds, dat de belangrijkste inkomstenbron van een gemeente is. Dit zou betekenen dat er over een paar jaar structureel 35 miljoen minder geld beschikbaar is. Zelfs met een riante spaarpot als in Enschede, zou dit binnen twee jaar voor grote problemen zorgen. Vanuit de VNG wordt nog een lobby gevoerd om deze omvang te beperken.