GL-politica krijgt meer stemmen dan lijsttrekker (en dit zijn de 37 andere raadsleden in Enschede)
Het gebeurt niet vaak dat een kandidaat-raadslid dat lager op de kieslijst staat, meer voorkeurstemmen krijgt dan zijn of haar eigen lijsttrekker. Maar bij GroenLinks in Enschede is dat deze week bij de gemeenteraadsverkiezingen wel gebeurd. Marianne Schouten, nummer drie op de kieslijst, kreeg 1797 stemmen. Dat is bijna 500 meer dan lijstaanvoerder Bart Peeters Weem (1315).
Hoewel het een uitzonderlijke situatie is, heeft deze geen gevolgen voor de invulling van de zetels in de raadszaal. GroenLinks behaalde bij de verkiezingen namelijk vier zetels en er zijn bij de partij drie kandidaten die op eigen kracht genoeg stemmen haalden om aanspraak te mogen doen op een zetel.
Voorkeurstemmen
Het aantal stemmen dat nodig is om als kandidaat-raadslid een zetel in de raadszaal op te eisen wordt bepaald aan de hand van het totaal aantal uitgebrachte stemmen. In Enschede hebben 58.037 van de 127.874 kiesgerechtigden deze week hun stem uitgebracht. Dat is een opkomstpercentage van afgerond 45,4 procent.
Het aantal stemmen dat een partij moet halen voor een zetel (de kiesdrempel) wordt bepaald door het aantal uitgebrachte stemmen te delen door het aantal te vergeven raadszetels, 39 in Enschede. Dat betekent dat een partij 1488 stemmen moet hebben voor een zetel.
Een individuele kandidaat kan aanspraak maken op een zetel als hij of zij een kwart van de kiesdrempel heeft gehaald. Dat zijn in Enschede 372 stemmen.
Klimaatdepressie
Marianne Schouten reageerde bij de bekendmaking van de officieuze verkiezingsuitslag, vrijdagmiddag in het stadhuis, verrast toen zij hoorde dat zij van alle GroenLinks-kandidaten de meeste stemmen heeft gekregen. "Er is natuurlijk een grote achterban", zegt ze. "Maar wat misschien ook heeft geholpen, is dat ik me de afgelopen periode kwetsbaar heb opgesteld." Schouten was de laatste maanden afwezig als raadslid vanwege klimaatstress.
Ook is algemeen bekend dat de hoogst geplaatste vrouw op een kieslijst voor veel kiezers altijd de voorkeur krijgen. Misschien bij GroenLinks-stemmers dit jaar dus nog wel meer dan bij partijen. Of de keuze voor Schouten gevolgen heeft is nog niet bekend. Het fractievoorzitterschap wordt in principe door de fractie bepaald. Dat is op basis van voorkeurstemmen niet per definitie op te eisen.
De 39 namen
Dit zijn de 39 mannen en vrouwen die tot raadslid in Enschede zijn gekozen. De namen van raadsleden die op basis van voorkeurstemmen zijn gekozen, staan in cursief. De anderen hebben het op basis van hun positie op de kieslijst gehaald.
- Burgerbelangen Enschede (BBE): Niels van den Berg, Lorraine Lents, Joffrey Vogelzang, Valerie Schrauwen, Stef Heurman, Marc Teutelink Zehra Ceben, Barry Overink, Gert Kel en Hans de Ruiter.
- D66: Gertjan Tillema, Lindsey van der Veen en Maschja Baas.
- VVD: Jeroen Diepemaat, Rachel Denneboom, Nicole Workel en Malkis Jajan.
- CDA: Ton ten Vergert, Meryam Sumer en Mart van Lagen.
- GroenLinks: Marianne Schouten, Bart Peeters Weem, Ahank Kano Tara en Robin Wessels.
- PvdA: Yara Hümmels, Arjan Kampman, Rienke Hofman-Bijlstra en Narda Teke-Bozkurt.
- SP: Piet van Ek en Carma Woltjer.
- PVV: Hidde Heutink en Alberto Blömer.
- ChristenUnie: Hadassa Meijer en Jurgen van Houdt.
- EnschedeAnders: Margriet Visser.
- Partij voor de Dieren: Judith Hofte.
- Volt: Erik Kemp en Linda Wassink.
- Forum voor Democratie: Morgan Brejaart.
Dit betekent dat er op basis van de huidige samenstelling eind maart 19 nieuwe raadsleden worden benoemd. Echter ligt het voor de hand dat er nog verschuivingen gaan plaatshebben. Namens Burgerbelangen zal in ieder geval Niels van den Berg verder gaan aan als wethouder. In dat geval keert Ben Sanders (inmiddels 16 jaar raadslid) terug in de raad.
Ook bij de PvdA (Arjan Kampman), VVD (Jeroen Diepemaat) en ChristenUnie (Jurgen van Houdt) ligt het voor de hand dat de huidige wethouder in het nieuwe college plaatsneemt óf afziet van het raadslidmaatschap. In dat geval schuiven worden respectievelijk Marijn Ouwehand, Jan de Lange en Henri de Roode benoemd tot raadslid.
