Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede
Saxion-studenten bouwen mee aan landelijke moorddatabase
Moorden kunnen straks sneller worden opgelost. Dankzij een landelijke moorddatabase. Studenten van Saxion bouwen mee aan de bank.
Jaap Knotter rommelt wat in het laboratorium van Saxion aan de M.H. Tromplaan. Hij showt een paar in gips gegoten voetafdrukken en dna-sporen in afgesloten zakje. Zomaar een paar voorbeelden waar zijn leerlingen in de praktijk straks mee te maken krijgen. Sinds 2015 is Knotter namelijk lector Advanced Forensic Technology. De studenten die hij onder zijn hoede neemt, bouwen nu mee aan een van zijn innovatieve ideeën.
Samen met zijn compagnon Peter de Kock, directeur van Pandora Intelligence, had hij het idee voor een moorddatabase. In die database worden gegevens uit bestaande moordzaken geanonimiseerd. Door de grote hoeveelheid data kan de database een rechercheur in de toekomst richting geven. "Een rechercheur vormt nu verschillende scenario's in het hoofd, maar het is veel te veel werk om die allemaal uit te zoeken. Daarom wordt nu vaak gezocht op basis van een soort onderbuikgevoel."
Volgens Knotter is dat niet genoeg. "In de rechtbank moet je uiteindelijk alles kunnen onderbouwen. Door gegevens die je wel hebt straks in te voeren in de databank, komt er een richting uitrollen waarin je moet zoeken." De database kan patronen ontdekken. "Die helpen bij cold cases, maar ook bij het oplossen van nieuwe moorden."
Terrorisme
Het idee voor de moorddatabase stamt af van de eerdere ontwikkelde terrorismedatabase. In 2014 promoveerde Knotters partner De Kock hierop. "De laatste jaren wordt er steeds serieuzer gekeken naar cold cases. In Amerika doen ze dat al veel langer, veel wetenschappers doen daar onderzoek. Dat moet in Nederland ook kunnen", dacht Knotter. Meer dan drie jaar probeerde hij een database via instanties van de grond te krijgen, maar dat zette geen zoden aan de dijk. "Toen dachten we: dan gaan we het zelf maar doen."
De grondslag van die database ligt niet geheel toevallig in Enschede. Knotter was hier zelf jarenlang actief als politieagent. Hij vertrok om les te geven en onderzoek te doen op de politieacademie. Nu maakt hij gebruik van zo'n dertigduizend studenten om de gegevensbank te realiseren. Het gros daarvan komt van Saxion, maar ook de politieacademie, de Hogeschool van Amsterdam (HvA)en Universiteit Twente sluiten aan.
Studenten van de opleiding Crime Science zijn bijna vanzelfsprekend betrokken bij het project, maar ook studenten werktuigbouwkunde en elektro-technici helpen met het ontwikkelen. "We hebben ook studenten van Nanotechnology nodig en bijvoorbeeld technisch natuurkundigen. Er komt heel veel bij kijken." Knotter hecht waarde aan de input van studenten. "Dat is echt goud waard. Ze zijn hier natuurlijk om te leren, maar ze komen ook met leuke ideeën. Dat leidt tot heel mooie resultaten. Wat is er nu leuker dan tijdens je studie alvast meedoen aan de praktijk?"
Op welk gebied leveren die studenten dan precies hun bijdrage? "Het afgelopen jaar hebben studenten van Saxion en HvA allerlei relevante literatuur onderzocht. Maar ze hebben bijvoorbeeld ook experts geïnterviewd, denk aan mensen bij de reclassering of in tbs-klinieken." De studenten zijn enthousiast volgens de oud-politieagent. "Er is zelfs een student die na zijn opleiding hier, meedraait als vrijwilliger."
Praktijk
Het duurt niet lang meer voor de database in gebruik kan worden genomen. Een concrete tijdsindicatie kan hij nog niet geven, maar volgens Knotter is het geen tienjarenplan. "We gaan nu opnieuw alles meten en toetsen. Als alles werkt willen we het bij Saxion sowieso in het onderwijs implementeren en het liefst natuurlijk ook in het werkveld."
Voordat rechercheurs daadwerkelijk aan het werk kunnen met de gegevensbank moet er nog wel wat gebeuren. "We moeten het nog testen aan operationele zaken. Alles wordt getoetst in een laboratorium, maar daar zijn de omstandigheden ideaal. In het werkveld staat er bijvoorbeeld wind, waardoor sporen deels worden gewist." Om hierop in te spelen willen Knotter en zijn partner een testcentrum opzetten, bijvoorbeeld op de Technology Base, om rechercheurs te laten oefenen met de techniek. "Het moet geen extra ballast worden, dan zou het mislukt zijn. De databank is een extra instrument, het hoeft niet per se gebruikt te worden."
"Nu duurt een moordonderzoek soms wel een jaar. Een dader heeft dan ook een jaar de tijd om een alibi te zoeken. Daar is veel winst te behalen, de databank moet het onderzoek versnellen." Volgens Knotter zal dat iedereen ten goede komen. "Veel zaken worden nu niet opgepakt, omdat er simpelweg geen tijd voor is. De politie moet prioriteiten stellen. Hopelijk wordt de politie straks effectiever." Van rechercheurs en andere politiemensen krijgt Knotter positieve geluiden te horen. "Natuurlijk zijn er critici, maar die heb je ook nodig om scherp te blijven. Waar het kan, worden we ondersteund."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede. Foto: Reinier van Willigen
Samen met zijn compagnon Peter de Kock, directeur van Pandora Intelligence, had hij het idee voor een moorddatabase. In die database worden gegevens uit bestaande moordzaken geanonimiseerd. Door de grote hoeveelheid data kan de database een rechercheur in de toekomst richting geven. "Een rechercheur vormt nu verschillende scenario's in het hoofd, maar het is veel te veel werk om die allemaal uit te zoeken. Daarom wordt nu vaak gezocht op basis van een soort onderbuikgevoel."
Volgens Knotter is dat niet genoeg. "In de rechtbank moet je uiteindelijk alles kunnen onderbouwen. Door gegevens die je wel hebt straks in te voeren in de databank, komt er een richting uitrollen waarin je moet zoeken." De database kan patronen ontdekken. "Die helpen bij cold cases, maar ook bij het oplossen van nieuwe moorden."
Terrorisme
Het idee voor de moorddatabase stamt af van de eerdere ontwikkelde terrorismedatabase. In 2014 promoveerde Knotters partner De Kock hierop. "De laatste jaren wordt er steeds serieuzer gekeken naar cold cases. In Amerika doen ze dat al veel langer, veel wetenschappers doen daar onderzoek. Dat moet in Nederland ook kunnen", dacht Knotter. Meer dan drie jaar probeerde hij een database via instanties van de grond te krijgen, maar dat zette geen zoden aan de dijk. "Toen dachten we: dan gaan we het zelf maar doen."
De grondslag van die database ligt niet geheel toevallig in Enschede. Knotter was hier zelf jarenlang actief als politieagent. Hij vertrok om les te geven en onderzoek te doen op de politieacademie. Nu maakt hij gebruik van zo'n dertigduizend studenten om de gegevensbank te realiseren. Het gros daarvan komt van Saxion, maar ook de politieacademie, de Hogeschool van Amsterdam (HvA)en Universiteit Twente sluiten aan.
Studenten van de opleiding Crime Science zijn bijna vanzelfsprekend betrokken bij het project, maar ook studenten werktuigbouwkunde en elektro-technici helpen met het ontwikkelen. "We hebben ook studenten van Nanotechnology nodig en bijvoorbeeld technisch natuurkundigen. Er komt heel veel bij kijken." Knotter hecht waarde aan de input van studenten. "Dat is echt goud waard. Ze zijn hier natuurlijk om te leren, maar ze komen ook met leuke ideeën. Dat leidt tot heel mooie resultaten. Wat is er nu leuker dan tijdens je studie alvast meedoen aan de praktijk?"
Op welk gebied leveren die studenten dan precies hun bijdrage? "Het afgelopen jaar hebben studenten van Saxion en HvA allerlei relevante literatuur onderzocht. Maar ze hebben bijvoorbeeld ook experts geïnterviewd, denk aan mensen bij de reclassering of in tbs-klinieken." De studenten zijn enthousiast volgens de oud-politieagent. "Er is zelfs een student die na zijn opleiding hier, meedraait als vrijwilliger."
Praktijk
Het duurt niet lang meer voor de database in gebruik kan worden genomen. Een concrete tijdsindicatie kan hij nog niet geven, maar volgens Knotter is het geen tienjarenplan. "We gaan nu opnieuw alles meten en toetsen. Als alles werkt willen we het bij Saxion sowieso in het onderwijs implementeren en het liefst natuurlijk ook in het werkveld."
Voordat rechercheurs daadwerkelijk aan het werk kunnen met de gegevensbank moet er nog wel wat gebeuren. "We moeten het nog testen aan operationele zaken. Alles wordt getoetst in een laboratorium, maar daar zijn de omstandigheden ideaal. In het werkveld staat er bijvoorbeeld wind, waardoor sporen deels worden gewist." Om hierop in te spelen willen Knotter en zijn partner een testcentrum opzetten, bijvoorbeeld op de Technology Base, om rechercheurs te laten oefenen met de techniek. "Het moet geen extra ballast worden, dan zou het mislukt zijn. De databank is een extra instrument, het hoeft niet per se gebruikt te worden."
"Nu duurt een moordonderzoek soms wel een jaar. Een dader heeft dan ook een jaar de tijd om een alibi te zoeken. Daar is veel winst te behalen, de databank moet het onderzoek versnellen." Volgens Knotter zal dat iedereen ten goede komen. "Veel zaken worden nu niet opgepakt, omdat er simpelweg geen tijd voor is. De politie moet prioriteiten stellen. Hopelijk wordt de politie straks effectiever." Van rechercheurs en andere politiemensen krijgt Knotter positieve geluiden te horen. "Natuurlijk zijn er critici, maar die heb je ook nodig om scherp te blijven. Waar het kan, worden we ondersteund."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede. Foto: Reinier van Willigen
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
