Verkeer
Stuur appje
Zoek
Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede

Oud-Enschedeër creëert echt Hollands prentenboek: Polderpolonaise

368191 Merel corduwener 2

Illustrator Merel Corduwener maakt een echt Hollands prentenboek over onze nationale identiteit, voor alle leeftijden. De Nederlander is als het weer in de zomer: soms is het warm maar meestal is het gewoon 20 graden.

Woonwijken, weilanden, eten, de dagelijkse sleur, voortuintjes: Merel Corduwener (26) tekent wat haar opvalt, maar het liefst tekent ze mensen en hun eigenaardigheden. In Amsterdam, waar ze met uitzicht op het Scheepvaartmuseum haar studio deelt met vier andere kunstenaars, vertelt ze maar meteen over haar haat-liefdeverhouding met de stad waar ze nu vijf jaar woont.

Enig benul? Amsterdam is heel leuk. Een mooie stad, er is superveel te doen. De mensen zijn creatief en divers, al mijn opdrachtgevers zitten hier. Maar toen ik hier net woonde kreeg ik best vaak de vraag: Jij komt uit Enschede, wonen jullie dan op een boerderij? Ja, Jezus, sorry hoor! Heb je enig benul? Ze klinkt boos. Zelf heb ik niet echt een Twents accent, maar ik ken mensen die dat wel hebben en daar een beetje mee worden gepest. Dat is heel erg arrogant. Ze zet na ieder woord een punt. Ik kan daar slecht tegen.

Ze bedoelt maar: Amsterdammers, alles buiten de ring vinden ze te ver. Amsterdam is een soort centrum van Nederland. Ook in de media, de kranten waar ik voor werk en op tv, bij DWDD of Jinek: alles is op de Randstad gericht. Amsterdammers voelen zich ook geen Nederlander maar Amsterdammer. Indringende blik. Daarom vind ik het ook zo leuk dat jij hier bent en dat ik in Tubantia kom te staan. Ik kom uit Twente en daar ben ik heel erg trots op.

PrentenboekMet haar boek het is een prentenboek met droge weetjes voor volwassenen wil ze laten zien dat Nederland veel meer is dan alleen Amsterdam. Als je clichés als klompen, tulpen, molens en kaas weghaalt, wat blijft er dan over van het typische Nederland ? En hoeveel van onze nationale identiteit is terug te zien in het dagelijks leven?

Het zijn vragen waarop ze tekenend een antwoord probeert te geven. Lacht. Ik was afgelopen weekend op Ameland. Bij het ontbijtbuffet hoorde ik iemand zeggen: Ik ga een review schrijven dat de jus is aangelengd met water. Dat is goud voor mij. Ik weet meteen: dát moet ik tekenen. Zó leuk!

Hoe is jouw verwondering voor Nederland ontstaan? Twee jaar geleden ben ik met mijn vriend een paar maanden door de Verenigde Staten getrokken - een fascinerend land. Ik wist dat ik na die reis een expositie zou hebben, dus ik dacht: ik maak een boek in kleine oplage. In een schetsboek maakte ik kleine tekeningen van alles wat ik zag: verpakkingen, Hawaii-shirtjes, plattegronden van plekken waar we waren geweest. Alles wat mij opviel aan het land. In het boek heb ik die tekeningen in veel verschillende vormen herhaald, waardoor je de verschillen maar ook de overeenkomsten zag.

Terug in Nederland: Waarom zou ik geen boek maken over een land waar ik veel van weet omdat ik er woon? Om mij heen zie ik allemaal mensen naar Bali gaan, of Kaapstad. Hippe plekken, waar ze fotootjes maken voor Instagram om te laten zien hoe leuk het er allemaal is. Maar hier is het ook heel leuk. Er mag wel wat meer waardering zijn voor wat we hebben. Iedereen klaagt, maar besef ook eens hoe fijn wij het in Nederland hebben.

Achterop de motor
Dus trok ze het land in. Maakte tripjes, achterop de motor bij haar vriend. Als je in de auto zit, voelt de wereld ver weg. Op de fiets ben je met van alles bezig. Achterop de motor is kijken het enige wat je kunt. Zitten en kijken. Zelfs op de snelweg, als je superhard gaat, kun je goed nadenken. Dan kijk ik om me heen en denk: ik moet meer boerderijen tekenen.

Wie is dé Nederlander? Ik weet dat niet zo goed. Maar ik heb het gevoel dat ik er steeds dichterbij kom.

Begin dit jaar zette Merel Corduwener een enquête uit die mensen anoniem konden invullen. Dertig best persoonlijke vragen als: wat vind je typisch Nederlands? Wat irriteert je? Wat heb je gisteravond gegeten? 1250 reacties kreeg ze. Eerst veel uit mijn eigen kring. Maar dat zijn allemaal creatieve jonge mensen die in Amsterdam wonen. Een verantwoord linkse mening, allemaal falafel eten. In Facebookgroepen heb ik toen bewust mensen opgezocht die PVV stemmen, Forum voor Democratie of SGP. Mensen die in Drenthe wonen, Groningen. Mensen uit het onderwijs of de gehandicaptenzorg. Het aantal reacties was overweldigend. Iedereen vind het leuk om over zichzelf te praten.

Op een zwarte school in Amsterdam kreeg ze terug van een meisje: Ja, ik voel mij een gewone Nederlander. Doe ik iets verkeerd, dan? Van iemand die doof is: Zo irritant dat ik nooit weet of mensen achter mijn rug om praten . Ik denk dat ik uiteindelijk een goed beeld heb gekregen van de Nederlander en wat wij belangrijk vinden. Sommige mensen zeggen: liefde en geluk. Een ander: ik wil hondentrimmer worden. Mooi, al die verschillen.

Nogmaals. Wie is dé Nederlander?
Uiteindelijk kom je toch uit bij clichés. De Nederlander zit met een kopje thee op de bank Netflix te kijken. Afspraken nakomen. De Nederlander is degelijk.

Over mensen uit Zuid-Amerika denkt ze dat zij meer passie hebben. Wij zijn meer van goed nadenken, niet te gek doen en op tijd zijn voor het eten. We ergeren ons aan kleine dingen. Smakken, is dat nou zo erg? Dat is ook wel Nederlands. We hebben het zo goed dat kleine dingetjes snel irritant zijn.

Lampjes aanZe tovert een tekening van een kruispunt op haar computer. Alles is goed geregeld en dat verwachten we ook. In Amsterdam is alles anders, maar uiteindelijk vinden ook die mensen het gezellig om bij elkaar te zitten, lampjes aan, je hoeft niet veel te zeggen. De Nederlander is een beetje als het weer in de zomer: soms is het warm, maar meestal is het gewoon 20 graden.

Hoe zit het met onze vermeende tolerantie?
Bij de enquêtes zag ik hoe noem je dat ook alweer? kopvodden voorbij komen. Sinterklaas móét met Zwarte Piet. Onze baantjes worden ingepikt. Ik ben geen kenner, maar ik denk dat als mensen elkaar leren kennen, ze het sneller vertrouwen. Een vriendin van mij in Enschede, bijvoorbeeld. Bij haar in de buurt zou een azc komen en dat vond ze dus niks. Als je vraagt waarom niet, zegt ze dat ze dingen heeft gehoord. Ik denk dat dat onze tolerantie is. Als je iemand niet kent, praat je mee met de anderen. Maar als je een vluchteling ontmoet die heel aardig is, vertrouw je het ineens wél.

Toch een beetje: wat de boer niet kent...
Al is dat ook weer een cliché.

Ze veert op. Pas was ik uit eten in Enschede, in de Haverstraatpassage, een gewéldig Italiaans restaurantje. Het was warm, mijn moeder en ik zaten op het terras. En prachtig: er liepen zo veel mensen langs die divers waren. O wauw, dacht ik, Enschede is echt multiculti. Ik was heel trots op de stad. Als het hier, in Amsterdam, over Twente gaat, moet ik ook altijd even zeggen dat ik er vandaan kom. Gewoon, laten zien dat je best iets kunt bereiken als je geen Amsterdammer bent.

Verheerlijk je Enschede niet een beetje?
Misschien wel. Het is natuurlijk niet een mooie stad - ik zou niet terug willen. Enschede is klein. Alles is dichtbij. Op de fiets ben je overal zo. Lacht als ze terugdenkt aan vroeger, op de fiets van de Lipperkerkstraat naar Het Stedelijk Lyceum Kottenpark. Toen deed ik daar 12 minuten over, en dat voelde als 20. Dan moest je zucht die berg op. Het ís niet eens een berg!

In Amsterdam fietst ze als een razende. Waarom zou je sloom zijn als je ook snel kunt? Als ik in Enschede ben, fiets ik weer lekker rustig.

Als je nu kijkt, wat valt je op aan Twente?
Niet veel.

Misschien toch dit. Pas liep ik in Enschede van het station naar huis. Ik zag een zwarte vrouw, roze legging, roze schoenen, roze topje, allemaal net in een andere tint. Ze zat op haar mobiel met een roze hoesje. De kleren zaten strak om haar lijf, terwijl ze niet de slankste is. Zoiets vind ik fantastisch. Die vrouw ziet er prachtig uit en ze heeft het niet eens door. Opvallend uit een soort onwetendheid. In Amsterdam is iedereen gestyled. Daarom is Enschede zo fijn, je hoeft er minder mee bezig te zijn met hoe je eruitziet.

Voor de Amsterdamse krant Het Parool, zegt ze, tekent ze de mensen altijd net iets dikker of grauwer. Dat het niet het perfecte plaatje is.

En het eten? Zijn er regionale verschillen?
Ik zie wel dat mensen uit de Randstad misschien iets vaker sushi eten en het vaker hebben over de lekkere vegaburgers die ze bij de supermarkt kopen. Tempeh, en dan in Friesland een slavink. Grappig is dat uit mijn enquête blijkt dat er toch veel aardappels, vlees en groente wordt gegeten. Maar dan zetten ze er wel meteen bij: Oh, wat cliché . Koken uit pakjes: ook heel Nederlands. Eten ze een keer exotisch, is het van Conimex.

Hoe zou jij jezelf tekenen?
Dat doe ik dus nooit! Maar als ¦ Dan heel basic. Knotje op mijn hoofd. Jij pikt mij er echt niet uit, hoor, als ik mezelf tussen andere mensen zou tekenen. Ik ben de meest gewone Nederlander.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, Illustraties: Merel Corduwener
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.