Verkeer
Stuur appje
Zoek
Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede

Opgepakte kinderen krijgen gesprek in plaats van straf: Twentse proef succesvol

376276 opgepaktekinderen

Trauma s voorkomen, kansen bieden en de menselijke kant van een agent tonen. Dat is het doel van de reprimande-gesprekken die de politie in Twente met kinderen voerde. Dit is niet meer tegen te houden.

We geven liever kansen, dan dat je een jongere kansen afneemt , zegt Nicole Olbertz. Namens de politie, en samen met Jeannette de Vries van het Openbaar Ministerie, bedacht ze het reprimandegesprek voor kinderen die zich voor het eerst misdragen. De minderjarigen worden tijdens zo n gesprek vermanend toegesproken over hun misstap, maar een strafrechtelijk vervolg blijft daarna uit. Wel wordt het kind geregistreerd in het politiesysteem, omdat een gesprek alleen voor first offenders is.

Olbertz is meer dan tevreden over de testperiode, waarin de afgelopen maanden in Twente 40 kinderen zijn toegesproken. De kans die we nu bieden is dat een eenmalige misstap er niet voor zorgt dat een kind bijvoorbeeld een stage of opleiding niet meer kan doen. En we voorkomen natuurlijk dat kinderen beschadigd raken.

Onnodig heftig
Na een relatief licht vergrijp konden kinderen voorheen namelijk uren vast komen te zitten bij de politie. Olbertz: Ten eerste omdat je met het kind naar het arrestantencentrum in Borne moest rijden. Maar ook, omdat daar heel veel geregeld moet worden. Foto s nemen, vingerafdrukken afnemen, een verhoor met een advocaat. Dat is een traject dat je niet wilt, omdat het onnodig heftig is en voor trauma s zorgt. Met een reprimandegesprek bereik je ook je doel, namelijk ervoor zorgen dat een kind niet opnieuw de fout in gaat.

Hoofdagent Jesper uit Hengelo voerde de afgelopen maanden twee reprimandegesprekken met kinderen en hun ouders. Bij een van de zaken kwam er een melding van een winkeldiefstal in Hengelo. Ter plaatse trof ik een hele angstige jongen van een jaar of twaalf, dertien. Toen hij twee agenten op zich af zag komen, werd hij nog veel zenuwachtiger.

Jesper trok de gegevens van de jongen na en zag dat hij niet in het politiesysteem voorkwam. Dat was het belangrijkste signaal. In zijn tas zag ik bovendien schoolboeken en schriften waaruit bleek dat hij goed zijn best deed, en hij was naar mij heel keurig. Alles bij elkaar opgeteld vond ik dit een goede casus voor een reprimandegesprek.

Het gesprek vond direct na de diefstal plaats. Dan zit je bij het kind nog midden in de emotie en de schrik. Het werd een rustig, maar stevig gesprek. Je slaat echt niet met je vuist op tafel, maar legt uit dat diefstal absoluut niet kan en dat zijn naam nu wel bij de politie bekend is. Er volgt alleen geen verdere straf. Ik denk echt dat het gesprek gewerkt heeft.

Naast het voordeel voor het kind, was het ook voor agent Jesper een verademing om een reprimandegesprek te kunnen voeren. We lijken soms net robots. We rijden van een dode naar een reanimatie, en van een vechtpartij naar een inbraak. Dat doen we op een professionele manier, omdat je anders dit werk niet volhoudt. Ook pakken we de echte asociale gevallen nog altijd hard aan. Maar als je dat regelmatig moet doen, is het des te lekkerder om af en toe je menselijke kant te laten spreken. Soms heb je namelijk te maken met een kind dat een keer de fout in is gegaan, maar een tweede kans verdient.

Landelijke invoering
Door de enthousiaste reacties van politieagenten die de gesprekken voerden, en de steun van het Openbaar Ministerie, die de ruimte heeft gegeven om de werkwijze te testen, is initiatiefneemster Olbertz optimistisch over de toekomst. Als je het mij vraagt is de landelijke invoering van het reprimandegesprek niet meer tegen te houden. Dit is echt een grote stap vooruit, waarbij het belang van het kind voorop staat.

Een woordvoerster van de landelijke portefeuilleyhoudster Anja Schouten zegt dat de politie bij positieve ervaringen zeker wil kijken of dit een landelijk vervolg kan krijgen. Maar het is niet alleen de politie die hier een beslissing op moet nemen. Samen met het OM zullen we de proef evalueren.

Nina (16) werd in Hengelo op heterdaad betrapt op winkeldiefstal. Maar ze had geluk: ze kwam niet in de politiecel terecht, want de politie deed het af met een reprimandegesprek. Daar was ik al superzenuwachtig voor.

20 minuten vast, dat was al heel eng
Waarom ze het telefoonhoesje in haar jaszak stopte, weet ze niet. Maar het was niet gepland , zegt de 16-jarige Nina. Ik was bij de Media Markt in Hengelo om echt iets te kopen. Toen ik daar bij de hoesjes stond heb ik het opeens bedacht. Echt stom. De beveiliging bleek de tiener al in het vizier te hebben gehad, en toen bij de kassa het alarm afging, moest Nina meekomen.

Toen ze even later aan de politie vertelde wat er gebeurd was, besloten de agenten Nina niet naar het arrestantencomplex in Borne, maar naar huis te brengen. Die agente die naar de winkel kwam vertelde direct dat ik geluk had.

Toen Nina s moeder even later thuiskwam, trof ze daar een huilende dochter en twee agenten. Ik schrok me rot, we zijn nog nooit met de politie in aanraking geweest. Ik dacht direct dat er iemand overleden was, of iets anders ergs was gebeurd. Toen moest Nina vertellen wat ze gedaan had.

Allemaal agenten
In plaats van de traditionele procedure - vervoer naar het arrestantencomplex, vingerafdrukken afstaan, een verhoor met een advocaat, uren wachten in de cel, en daarna een straf - werd er een reprimandegesprek ingepland. Nina: Ik kreeg een uitnodiging om op het politiebureau te komen. Daar was ik superzenuwachtig voor. Ik zag voor me dat er allemaal agenten om me heen kwamen staan, zoals je wel eens op tv ziet. Maar zo ging het niet.

Wat wel volgde was een gesprek over waarom ze de winkeldiefstal had gepleegd, en wat er zou zijn gebeurd als de proef met het reprimandegesprek er niet zou zijn. Er zouden problemen kunnen komen met stages of werk. Ze vroegen hoe ik me dan zou hebben gevoeld. Maar daar had ik vooraf nooit aan gedacht.

Wijze les
Nina s moeder zegt de huidige gang van zaken al heel heftig te vinden. Je kind betrapt, in de politieauto, later nog een stevig gesprek op het politiebureau. Dat maakt veel indruk op een kind, en ook op de ouders. Ik merk ook aan Nina dat ze echt geschrokken is en spijt heeft. Dit was voor haar een hele wijze les. Maar als ze ook nog uren in de cel zou zijn gekomen... Ik geloof best dat daar trauma s van kunnen komen. Ik sta dan ook voor de volle honderd procent achter deze aanpak. En niet omdat mijn kind geluk heeft gehad.

Het is ook niet zo dat Nina na haar diefstal helemaal wordt ontzien. De winkelier heeft namelijk de standaard schadevergoeding van 181 euro op de tiener gevorderd.

Een flink bedrag voor iemand van 16. Dat is de ergste straf die je haar kunt geven, denk ik, want daar moet ze heel wat uren voor werken. Niet erg hoor, op deze manier voelt ze het ook , zegt haar moeder. Ook kreeg Nina een winkelverbod voor twee jaar opgelegd.

Het reprimandegesprek heeft op Nina het gewenste effect gehad, zegt ze. Ik doe het echt niet nog eens. Ik moest in de Media Markt 20 minuten wachten in een klein kamertje. Dat was al eng.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Christian van der Meij
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.