Nieuws
Enschede
Onderhoud oorlogsgraven in Enschede: eindelijk een waardig graf
Hedwig Wolff-Maschke werd in 1944 gefusilleerd op vliegveld Twenthe. 74 jaar na dato krijgt ze een volwaardig graf op de Joodse begraafplaats.
Een kleine, ruwe natuursteen, grafnummer 1 erin gebeiteld. Een kaal graf, zonder gedenksteen of omranding. Hier rust de Joodse Hedwig Wolff-Mascke. Volgens de weinige informatie die op internet over haar te vinden is, woonde ze aan de Bentrotstraat 7A. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat ze ondergedoken in het kerkdorp Rietmolen, samen met Israël van Zuiden, diens echtgenote Rika en hun zoon Simon, ook uit Enschede.
Verraad
De vrouwen werden na verraad in september 1944 door de Duitsers opgepakt. Hedwig Wolff, toen 71, en de 50-jarige Rika van Zuiden werden op vliegveld Twenthe gefusilleerd. Israël en Simon van Zuiden werden op de vlucht doodgeschoten. Ze hebben alle vier een oorlogsgraf gekregen op de Joodse begraafplaats aan de Noordesmarkerrondweg, waar menig grote Joodse naam uit de geschiedenis van Enschede te vinden is. Onder andere: Menko en Frankenhuis. De begraafplaats is nog steeds in gebruik.
Oorlogsgravenstichting
De vier graven worden deze week onder handen genomen door de Oorlogsgravenstichting. Die zorgt voor het onderhoud van de oorlogsgraven op 1200 locaties in Nederland en zeven grote erevelden in Duitsland. De staat van onderhoud van alle graven wordt jaarlijks geïnspecteerd. De inspecties zijn hier nu gaande, aldus Monique Kiekenbosch, hoofd Gemeentelijke Begraafplaatsen en Gedenkparken in Enschede, tevens contactpersoon voor de Oorlogsgravenstichting.
John Groenestein is onderhoudsman bij de stichting en komt minstens eens per jaar op deze Joodse begraafplaats. In mei nog heeft hij het graf opgeknapt van Ernst Baum, een koopman die aan de Preangerstraat 64 woonde en in januari 1944 op 36-jarige leeftijd is overleden in Enschede.
Onleesbaar
De teksten op de stenen van de familie Van Zuiden zijn dun en zouden onleesbaar zijn geworden. Dat komt door het materiaal, kalksteen, waardoor overschilderen ook niet mogelijk is. Ze worden vervangen door marmer , legt John Groenestein uit.
Het graf van Hedwig Wolff krijgt na bijna driekwart eeuw eindelijk een bedekking: een fundament en een gedenksteen. John Groenestein en een collega hebben de materialen meegenomen uit het depot van de Oorlogsgravenstichting in Zoetermeer. De marmeren fundamenten zijn gemaakt in Italië, evenals de gedenkstenen. Daarop staan behalve de naam van de overledene een afbeelding van de Nederlandse leeuw en de vermelding Koninkrijk der Nederlanden, ten teken dat het een oorlogsgraf is.
Slachtoffers
Daarvan heeft Enschede er ongeveer 190, verspreid over de verschillende begraafplaatsen in de stad, in Usselo, Lonneker en Glanerbrug. Het gaat om ongeveer 110 burgers en 80 militaire slachtoffers, schat Monique Kiekenbosch.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Cees Elzenga / hetoog.nl
Verraad
De vrouwen werden na verraad in september 1944 door de Duitsers opgepakt. Hedwig Wolff, toen 71, en de 50-jarige Rika van Zuiden werden op vliegveld Twenthe gefusilleerd. Israël en Simon van Zuiden werden op de vlucht doodgeschoten. Ze hebben alle vier een oorlogsgraf gekregen op de Joodse begraafplaats aan de Noordesmarkerrondweg, waar menig grote Joodse naam uit de geschiedenis van Enschede te vinden is. Onder andere: Menko en Frankenhuis. De begraafplaats is nog steeds in gebruik.
Oorlogsgravenstichting
De vier graven worden deze week onder handen genomen door de Oorlogsgravenstichting. Die zorgt voor het onderhoud van de oorlogsgraven op 1200 locaties in Nederland en zeven grote erevelden in Duitsland. De staat van onderhoud van alle graven wordt jaarlijks geïnspecteerd. De inspecties zijn hier nu gaande, aldus Monique Kiekenbosch, hoofd Gemeentelijke Begraafplaatsen en Gedenkparken in Enschede, tevens contactpersoon voor de Oorlogsgravenstichting.
John Groenestein is onderhoudsman bij de stichting en komt minstens eens per jaar op deze Joodse begraafplaats. In mei nog heeft hij het graf opgeknapt van Ernst Baum, een koopman die aan de Preangerstraat 64 woonde en in januari 1944 op 36-jarige leeftijd is overleden in Enschede.
Onleesbaar
De teksten op de stenen van de familie Van Zuiden zijn dun en zouden onleesbaar zijn geworden. Dat komt door het materiaal, kalksteen, waardoor overschilderen ook niet mogelijk is. Ze worden vervangen door marmer , legt John Groenestein uit.
Het graf van Hedwig Wolff krijgt na bijna driekwart eeuw eindelijk een bedekking: een fundament en een gedenksteen. John Groenestein en een collega hebben de materialen meegenomen uit het depot van de Oorlogsgravenstichting in Zoetermeer. De marmeren fundamenten zijn gemaakt in Italië, evenals de gedenkstenen. Daarop staan behalve de naam van de overledene een afbeelding van de Nederlandse leeuw en de vermelding Koninkrijk der Nederlanden, ten teken dat het een oorlogsgraf is.
Slachtoffers
Daarvan heeft Enschede er ongeveer 190, verspreid over de verschillende begraafplaatsen in de stad, in Usselo, Lonneker en Glanerbrug. Het gaat om ongeveer 110 burgers en 80 militaire slachtoffers, schat Monique Kiekenbosch.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Cees Elzenga / hetoog.nl
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
