Nieuws
Enschede
Traditionele plaatje van kerstdiner vertoont barsten: We maken onze eigen versie van een gezin
Vader, moeder en twee kinderen, samen aan het kerstdiner. Gezellig met opa en oma erbij en, vooruit, oom Wim. Ook al heeft hij de neiging meer te drinken dan goed is voor hemzelf en zijn tafelgenoten. Dat traditionele plaatje van het kerstdiner vertoont barsten. Het samengestelde gezin rukt op. Maar dat gegeven wil nog niet echt landen.
Een vrouw brengt een jongen naar judoles. Leuk, dat je moeder je heeft gebracht , reageert een van de toekijkende ouders vriendelijk. Maar het is zijn moeder niet. Het is zijn stiefmoeder , geeft Jacquelien van der Veen als voorbeeld. Voor de jongen is het best pijnlijk, want hij wordt ermee geconfronteerd dat zijn gezinssituatie anders dan de norm is. Hij moet het altijd maar weer uitleggen. Die opmerking is die ouder langs de kant natuurlijk niet kwalijk te nemen. Er is maar één kerngezin , aldus Van der Veen. Dat zit nog steeds bij iedereen in het hoofd. Dat is ons referentiekader.
B&B-moeder
De 44-jarige Van der Veen woont sinds enkele jaren in Enschede en heeft sinds anderhalf jaar de praktijk VanderVeensysteemtherapie. Als systeemspecialist richt ze zich onder meer op (samengestelde) gezinnen met complexe problemen. Daarbij is ze, zoals ze het zelf noemt, B&B-moeder van zes kinderen: Biologisch en Bonus . Drie kinderen uit haar vorige relatie, twee uit die van haar man en een gezamenlijk. Variërend in leeftijd van 20 tot 1,5 jaar oud.
Kerstboom
Dat gaat prima, maar brengt wel een eigen dynamiek met zich mee. Samen de kerstboom opzetten, is een traditie. Maar samen aan de kerstdish is bepaald niet vanzelfsprekend. Daar hebben de andere biologische ouders van de kinderen ook nog iets over te zeggen. Maar dan bedenken we een leuk alternatief. Zo hebben we oud en nieuw ook wel eens een paar dagen eerder gevierd, omdat de kinderen het jammer vonden dat het niet gezamenlijk kon , vertelt Jacquelien.
Activiteiten
Door de gevarieerde activiteiten van de gezinsleden wisselt de samenstelling aan de doordeweekse keukentafel ook sterk. We maken onze eigen versie van een gezin. De ene keer zijn we met ons achten, de volgende keer met onze twee zoons en de baby en dan weer alleen met de jongste kinderen. Dan voer je elke keer heel andere gesprekken.
Intensief
Dat klinkt leuk. En dat is het ook, zegt Van der Veen. Maar ook intensief. Het vraagt flexibiliteit en kost best veel energie van een ouder. Want ook al is er de intentie om twee gebroken gezinnen zo goed als mogelijk samen te smelten, ouders én kinderen kampen met de naweeën van de scheidingen. Zoals loyaliteitsgevoelens, omgangsregelingen en andere afspraken. Van der Veen snapt heel goed dat het niet voor iedereen is weggelegd. Al bijna een op de twee stellen gaat uit elkaar. Voor partners met samengestelde gezinnen ligt dat nog hoger. Maar in ons achterhoofd zit nog steeds het idee dat het kerngezin de hoeksteen van de samenleving is. Ook als je beiden concludeert dat je niet meer samen verder kunt, krijg je al snel het gevoel dat je hebt gefaald. Dat veroorzaakt een schuldgevoel. Daar moet je je overheen zetten om een nieuwe invulling te geven aan het ouderschap. Je bent nog steeds de biologische ouder, maar vult het ouderschap veelal in deeltijd in. Dat maakt het complex.
Anders gezegd: dat het traditionele plaatje lang niet altijd klopt, weten we wel. Maar we leven er nog niet naar. We voeren het wel uit, maar voelen het nog niet , zoals Van der Veen het verwoordt.
Omgangsregeling
Neem de rol van moeder of vader. Het traditionele idee is dat de moeder voor de kinderen zorgt. Maar bij een omgangsregeling zie je als moeder of vader je kind minder dan je gewend bent. Hoe ga je daar mee om, zonder het kind te belasten? Dat moet de ruimte krijgen om zonder zorgen en loyaliteitsproblemen bij de andere ouder op te groeien. Essentieel voor (ex-)partners om dat te erkennen, vindt Van der Veen. Als partners ga je uit elkaar, maar als ouders niet.
Ouders
Dat gaat ook op voor stiefouders. Als ouders bepaal je de samenstelling van je gezin. Kinderen van gescheiden ouders leven vaak in verschillende gezinnen. Dat is dan de normale situatie. Daar kunnen de kinderen verder mee. Maar ik ben niet de biologische moeder van de kinderen van mijn man. En mijn en zijn kinderen zijn geen broertjes of zusjes van elkaar. Dat hoeft ook niet, maar we leven wel samen als een gezin. Dat begint met respect en begrip voor elkaar.
Verbinding
Dat vormt de basis om verbinding te zoeken. Dat kan, zeker in het begin, op een heel eenvoudige manier. Door met z n allen rond de tafel te gaan zitten en ieder zijn woordje te laten doen bijvoorbeeld. Daarbij kan het om de meest basale zaken gaan, vertelt Van der Veen. Dat de wc boven nooit wordt doorgetrokken of dat iemand wel wat aardiger tegen de ander kan zijn. Maar een blauwdruk om te komen tot een gelukkig gezin bestaat niet. Elk persoon, elke situatie is weer anders , zegt Van der Veen. Alles mag er zijn. Ook de emoties. Als de kinderen maar het gevoel hebben een veilige thuishaven te hebben.
Samengesteld gezinEn minstens zo belangrijk: de partners moeten elkaar niet vergeten. Neem de tijd voor elkaar, adviseert de systeemspecialist. Ook als geliefden. Evalueer samen de dagelijkse gang van zaken en probeer tijd en ruimte te maken voor het opbouwen van de relatie, want die moet sterk zijn. Dat houdt het gezin bij elkaar. Een samengesteld gezin is een samengesteld gezin. Daar zijn geen rechten aan te ontleden. Als je na tien jaar uit elkaar gaat, ben je als gezinsleden officieel niets meer van elkaar.
Fouten
En ervaringen uit het verleden bieden geen garanties voor de toekomst. Als je uit een verbroken relatie komt, denk je al snel: ik ga het deze keer helemaal anders doen . Maar als je niet geleerd hebt van de vorige relatie, maak je snel dezelfde fouten. En vaak ben je relatief nog maar kort bij elkaar. Gevoel van verbinding, veiligheid en loyaliteit naar elkaar heeft tijd nodig om te groeien.
B&B-moeder
De 44-jarige Van der Veen woont sinds enkele jaren in Enschede en heeft sinds anderhalf jaar de praktijk VanderVeensysteemtherapie. Als systeemspecialist richt ze zich onder meer op (samengestelde) gezinnen met complexe problemen. Daarbij is ze, zoals ze het zelf noemt, B&B-moeder van zes kinderen: Biologisch en Bonus . Drie kinderen uit haar vorige relatie, twee uit die van haar man en een gezamenlijk. Variërend in leeftijd van 20 tot 1,5 jaar oud.
Kerstboom
Dat gaat prima, maar brengt wel een eigen dynamiek met zich mee. Samen de kerstboom opzetten, is een traditie. Maar samen aan de kerstdish is bepaald niet vanzelfsprekend. Daar hebben de andere biologische ouders van de kinderen ook nog iets over te zeggen. Maar dan bedenken we een leuk alternatief. Zo hebben we oud en nieuw ook wel eens een paar dagen eerder gevierd, omdat de kinderen het jammer vonden dat het niet gezamenlijk kon , vertelt Jacquelien.
Activiteiten
Door de gevarieerde activiteiten van de gezinsleden wisselt de samenstelling aan de doordeweekse keukentafel ook sterk. We maken onze eigen versie van een gezin. De ene keer zijn we met ons achten, de volgende keer met onze twee zoons en de baby en dan weer alleen met de jongste kinderen. Dan voer je elke keer heel andere gesprekken.
Intensief
Dat klinkt leuk. En dat is het ook, zegt Van der Veen. Maar ook intensief. Het vraagt flexibiliteit en kost best veel energie van een ouder. Want ook al is er de intentie om twee gebroken gezinnen zo goed als mogelijk samen te smelten, ouders én kinderen kampen met de naweeën van de scheidingen. Zoals loyaliteitsgevoelens, omgangsregelingen en andere afspraken. Van der Veen snapt heel goed dat het niet voor iedereen is weggelegd. Al bijna een op de twee stellen gaat uit elkaar. Voor partners met samengestelde gezinnen ligt dat nog hoger. Maar in ons achterhoofd zit nog steeds het idee dat het kerngezin de hoeksteen van de samenleving is. Ook als je beiden concludeert dat je niet meer samen verder kunt, krijg je al snel het gevoel dat je hebt gefaald. Dat veroorzaakt een schuldgevoel. Daar moet je je overheen zetten om een nieuwe invulling te geven aan het ouderschap. Je bent nog steeds de biologische ouder, maar vult het ouderschap veelal in deeltijd in. Dat maakt het complex.
Anders gezegd: dat het traditionele plaatje lang niet altijd klopt, weten we wel. Maar we leven er nog niet naar. We voeren het wel uit, maar voelen het nog niet , zoals Van der Veen het verwoordt.
Omgangsregeling
Neem de rol van moeder of vader. Het traditionele idee is dat de moeder voor de kinderen zorgt. Maar bij een omgangsregeling zie je als moeder of vader je kind minder dan je gewend bent. Hoe ga je daar mee om, zonder het kind te belasten? Dat moet de ruimte krijgen om zonder zorgen en loyaliteitsproblemen bij de andere ouder op te groeien. Essentieel voor (ex-)partners om dat te erkennen, vindt Van der Veen. Als partners ga je uit elkaar, maar als ouders niet.
Ouders
Dat gaat ook op voor stiefouders. Als ouders bepaal je de samenstelling van je gezin. Kinderen van gescheiden ouders leven vaak in verschillende gezinnen. Dat is dan de normale situatie. Daar kunnen de kinderen verder mee. Maar ik ben niet de biologische moeder van de kinderen van mijn man. En mijn en zijn kinderen zijn geen broertjes of zusjes van elkaar. Dat hoeft ook niet, maar we leven wel samen als een gezin. Dat begint met respect en begrip voor elkaar.
Verbinding
Dat vormt de basis om verbinding te zoeken. Dat kan, zeker in het begin, op een heel eenvoudige manier. Door met z n allen rond de tafel te gaan zitten en ieder zijn woordje te laten doen bijvoorbeeld. Daarbij kan het om de meest basale zaken gaan, vertelt Van der Veen. Dat de wc boven nooit wordt doorgetrokken of dat iemand wel wat aardiger tegen de ander kan zijn. Maar een blauwdruk om te komen tot een gelukkig gezin bestaat niet. Elk persoon, elke situatie is weer anders , zegt Van der Veen. Alles mag er zijn. Ook de emoties. Als de kinderen maar het gevoel hebben een veilige thuishaven te hebben.
Samengesteld gezinEn minstens zo belangrijk: de partners moeten elkaar niet vergeten. Neem de tijd voor elkaar, adviseert de systeemspecialist. Ook als geliefden. Evalueer samen de dagelijkse gang van zaken en probeer tijd en ruimte te maken voor het opbouwen van de relatie, want die moet sterk zijn. Dat houdt het gezin bij elkaar. Een samengesteld gezin is een samengesteld gezin. Daar zijn geen rechten aan te ontleden. Als je na tien jaar uit elkaar gaat, ben je als gezinsleden officieel niets meer van elkaar.
Fouten
En ervaringen uit het verleden bieden geen garanties voor de toekomst. Als je uit een verbroken relatie komt, denk je al snel: ik ga het deze keer helemaal anders doen . Maar als je niet geleerd hebt van de vorige relatie, maak je snel dezelfde fouten. En vaak ben je relatief nog maar kort bij elkaar. Gevoel van verbinding, veiligheid en loyaliteit naar elkaar heeft tijd nodig om te groeien.
NJI
Volgens het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) is bijna een op de tien gezinnen een samengesteld of stiefgezin, ook wel nieuw gezin genaamd. Samengestelde gezinnen zijn gezinnen waarbij een ouder een kind heeft uit een vorige relatie. Een stiefgezin wordt gevormd na echtscheiding of na overlijden van een van de ouders. Omdat stiefvader of stiefkind negatieve associaties oproepen, wordt in de hulpverlening vaak over een samengesteld gezin gesproken. In ongeveer een derde van nieuwe gezinnen wordt nog een of meerdere (gezamenlijke) kinderen geboren. Iets meer dan de helft van kinderen met gescheiden ouders krijgen vroeg of laat met een stiefouder te maken.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita
Volgens het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) is bijna een op de tien gezinnen een samengesteld of stiefgezin, ook wel nieuw gezin genaamd. Samengestelde gezinnen zijn gezinnen waarbij een ouder een kind heeft uit een vorige relatie. Een stiefgezin wordt gevormd na echtscheiding of na overlijden van een van de ouders. Omdat stiefvader of stiefkind negatieve associaties oproepen, wordt in de hulpverlening vaak over een samengesteld gezin gesproken. In ongeveer een derde van nieuwe gezinnen wordt nog een of meerdere (gezamenlijke) kinderen geboren. Iets meer dan de helft van kinderen met gescheiden ouders krijgen vroeg of laat met een stiefouder te maken.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
